انتخاب نور اکواریوم پلنت یا سیستم روشنایی مناسب آکواریوم گیاهی

مطمئنا نور یا سیستم روشنایی مناسب برای آکواریوم های گیاهی یکی از دغدغه های افراد برای راه اندازی آکواریوم پلنت است. بارها در قسمت دیدگاه ها یا تالار گفتگوی این سایت یا سایر منابع در مورد نور، نوع نور، کلوین، پار و موارد این چنینی بحث شده است اما هنوز هم افراد برای انتخاب سیستم روشنایی با مشکل مواجه هستند و نمیتوانند نور مناسب و مورد نظرشان را انتخاب نمایند. البته حق هم دارند و مطمئنا ارسال این مطلب یا مطالب مشابه و دیدگاه های مختلف نیز نمیتواند به طور کامل ابهاماتی که در مورد انتخاب سیستم روشنایی وجود دارد را رفع نماید، با این حال سعی شده در این مطلب با توجه به دیدگاه های ارسالی و مشکلات مطرح شده و همچنین با تکیه بر منابع علمی معتبر و مکتوب قسمتی از این ابهامات مورد برسی قرار گیرد و به شکل وسیع تر علاقه مندان با خصوصیات نور و انواع سیستم های روشنایی و مورد نیاز اکواریوم های گیاهی اشنا شوند

fzgqd

اهمیت نور در اکواریوم پلنت یا گیاهی

اگر یک اکواریوم گیاهی را به چند بخش اصلی تقسیم کنیم، جدا از سایر بخش های مهم مطمئنا همگی با هم اتفاق نظر خواهیم داشت که یکی از بحش های اصلی یک اکواریوم پلنت یا گیاهی سیستم روشنایی یا تامین نور ان است و یکی از حیاتی ترین و مهمترین قسمت های تشکیل دهنده یک اکواریوم گیاهی حرفه ای به شمار میرود. متاسفانه این بخش چنان حساس و مهم و تخصصی است که بیشترین سردرگمی و ابهامات در مورد ان وجود دارد.

لامپ های موجود در الکتریکی ها که برای مصارف عمومی استفاده میشوند مناسب استفاده در تانک های گیاهی نیستند. از طرفی تجهیزات روشنایی پیشنهادی و مخصوص اکواریوم های گیاهی هم انقدر منعطف و زیاد و در دسترس نیستند که به راحتی با هزینه ای اندک در اختیار ما قرا گیرند. بنابراین به نحوی اینطور به نظر میرسد که همه این مسائل دست در دست هم داده اند تا انتخاب سیستم روشنایی را به یک معضل تبدیل کنند.! شما هم چنین فکر میکنید؟ اما اگر با ادامه متن همراه باشید شاید دیدگاهتان تغیر یابد.

قبل از پرداختن به اصل موضوع بهتر است کمی درباره نور و روشنایی مناسب گیاهان ابزی بدانیم و تعاریفی را فرا بگیریم

درباره نور مناسب گیاهان اکواریومی بیشتر بدانیم!

شاید این سوال در ذهنتان مطرح شده باشد که چرا ما از نور مستقیم خورشید برای تانک گیاهی استفاده نمیکنیم. مگر گیاهان ابزی در طبیعت از نور خورشید استفاده نمیکنند؟ یک لامپ کم مصرف یا رشته ای هم قادر به تولید نور است، ایا میتوان از انها نیز بهره برد؟

از نظر تئوری جواب سوالات فوق مثبت است و نور خورشید یا هر نوری شامل طیف های مختلف رنگی با شدت و ضعف در نوع رنگ، درجه رنگ، طول موج و …. است و میتواند به عنوان یک سیستم روشنایی برای اکواریوم گیاهی در نظر گرفته شود اما انچه در عمل اتفاق خواهد افتاد این تئوری ها را به کل رد خواهد کرد. به طور مثال با توجه به اینکه نور خورشید شامل بیشترین طول موج و طیف های رنگی از نورهای مرئی تا نامرئی است نمیتواند برای یک محیط بسته اکواریوم مناسب باشد. چرا که بسیاری از این طیف های رنگی نه تنها برای فتوسنتز و رشد گیاهان الزامی نیستند بلکه میتوانند محیط بسته اکواریوم را دچار معضل رشد دیاتوم ها و جلبک های ناخواسته کنند.  

انچه در طبیعت دیده میشود به هیچ عنوان نمیتواند در یک محیط بسته یا ازمایشگاهی به همان خوبی طبیعت باشد بنابراین در مورد روشنایی اکواریوم های گیاهی که نیز گوشه ای بسته و محدود از محیط طبیعی است چاره ای جز این نداریم که ویژگی های مورد نیاز و ضروری را از نور خورشید جدا و به صورت مصنوعی فراهم کنیم و ویژگی هایی مضر و بی استفاده را حذف نماییم تا در محیط بسته اکواریوم با مشکل مواجه نشویم. حال باید دید چه ویژگی هایی مناسب است و انتخاب نور اکواریوم پلنت بر چه اساسی صورت میگیرد.  برای درک این موضوع باید چند تعریف را فرا بگیریم

طول موج نور:

هر منبع نوری دارای طول موج مخصوصی است و با واحد نانومتر سنجیده میشود. چشم انسان تنها قادر به مشاهده رنگ نهایی از طیف های مختلف نوری است. به طور مثال نور سفید از هفت رنگ تشکیل شده است اما چشم انسان قادر به مشاهده نور نهایی ان است.

نورهای قابل رویت برای جشم انسان در محدوده ۳۹۰ تا ۷۵۰ نانومتر قرار میگیرند که به ان طیف کامل نوری(full spectrum) میگویند. محدوده های کمتر از ۳۹۰ نانومتر را نور ماورا بنفش و محدوده بیشتر از ۷۵۰ نانومتر را نور مادون قرمز گویند و هیچ کدام برای چشم انسان قابل رویت نیستند. چشم انسان بیشترین دید را در محدوده ۵۵۵ نانومتر دارد که این محدوده به رنگ زرد مایل به سبز است که هدف تولید کنندگان لامپ های مصارف عمومی نیز قرار گرفته است اما مطلقا این لامپ ها با چنین طول موجی برای تانک های گیاهی مناسب نبوده چرا که نور زرد و سبز بیش از حد باعث رشد دیاتوم ها و جلبک های ناخواسته خواهد شد

کلوین یا درجه نور مناسب اکواریوم پلنت:

با حرف k نمایش داده میشود و ویژگی های یک منبع نور، مانند نورهای تشکیل دهنده نور نهایی و میزان هریک را نشان میدهد یا به عبارت دیگر درجه کلوین یک نور مشخص میکند که از چه نورهایی با چه طول موجی در ان وجود دارد. به طور مثال عدد ۱۰۰۰۰k بر روی یک لامپ مشخص کننده رنگ های تشکیل دهنده نور نهایی لامپ مورد نظر است. یک لامپ ۶۵۰۰k که بهترین کلوین برای نور یک تانک گیاهی محسوب میشود تمام نورهای موجود در طیف نوری را در خود دارد و بهترین انتخاب برای استفاده در تانک گیاهی به شمار میرود.

لومن یا شدت نور مناسب:  

شدت نور با واحد لومن سنجیده میشود. ما تمایلی به بحث درباره مباحث تخصصی نور نداریم و به همین جمله برای درک مفهموم لومن اکتفا میکنیم که هر چقدر لومن یک لامپ بالاتر باشد شدت نور ان لامپ نیز بیشتر است با ذکر این نکته که باید توجه داشت که برای مشخص کردن کیفیت و شدت نور یک لامپ باید لومن را بر وات نیز تقسیم نماییم. به طور مثال یک لامپ ۱۵۰ وات متال با ۶۰۰۰ لومن به ازای هر وات ۴۰ لومن نور تولید میکند، در صورتی که یک لامپ  فلورسنت ۳۰ وات با ۲۱۰۰ لومن به ازای هر وات ۷۰ لومن نور تولید میکند و مطمئنا لامپ فلورسنت از شدت نور بهتری برخوردار است.

پار و عامل مهم در فتوسنتز گیاهان:

PAR یا Photosynthetically Active Radiation معیاری برای سنجش میزان نورهای مخصوص فتوسنتز در اکواریوم گیاهی است. گیاهان برای انجام فتوسنتز به دو طیف رنگی آبی ۴۰۰ نانومتر و قرمز ۷۰۰ نانومتر نیاز دارند گرچه گیاهان به نور قرمز ۷۰۰ نانومتر با توجه به محل زندگیشان در طبیعت بیشتر نیاز دارند. به طور کلی تر پار واحدی است که بتوان میزان نور ابی ۴۰۰ نانومتر و قرمز ۷۰۰ نانومتر را سنجید. لامپ های ۵۵۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین دارای بیشترین پار برای اکواریوم های گیاهی هستند گرچه لامپ هایی تا ۱۰۰۰۰ کلوین نیز از پار مناسبی برخوردار هستند

چارت توزیع طیف های نوری: در چارت توزیع طیف های نوری، انواع رنگ نور و میزان موجود از هر یک در نور نهایی نشان داده میشود. هر چقدر رنگ ابی و قرمز دو طرف طیف نوری بیشتر باشد و رنگ سبز آن کمتر باشد نور نهایی تولید شده از ان منبع نوری برای استفاده در تانک گیاهی مناسب تر است.

شاخص تابش رنگ: CRI یا Color Rendering Index شاخصی بین المللی برای مشخص کردن کیفیت تفکیک و تابش نور طبیعی لامپ است. هر چقدر CRI لامپ بالاتر باشد ان لامپ از کیفیت تابش طبیعی بالاتری نیز برخوردار است. بالاترین عدد برای شاخص CRI عدد ۱۰۰ است و این عدد ربطه مستقیمی با کلوین لامپ دارد. برای مقایسه CRI دو لامپ و تصمیم گیری در انتخاب انها باید توجه داشت که هر دو لامپ دارای کلوین یکسانی باشند.

اگر تا یه اینجای مطلب سردرد گرفته اید بهتر است یک لیوان اب بنوشید و ادامه مطلب را دنبال کنید. مطمئنا سعی شده تعاریف بالا به شکلی ساده بیان شود و خوانندگان عادی نیز به راحتی مطالب را درک کنند چرا که مباحث و تعاریف تخصصی نور انقدر پیچیده است که حتی نگارش ان نیز از عهده اینجانب خارج است و تعاریف فوق نیز خلاصه ای از برداشت ازاد از کتاب اکواریوم های گیاهی اقای مرادی میباشد. با این حال بد نیست همین چند عبارت کوتاه را فرا بگیریم تا زمانی که سخنی از لومن یا کلوین به میان امد اشنایی جزئی در رابطه با این پارامترها داشته باشیم.

خوشبختانه حتما نیاز نیست از روی چنین پارامترهایی لامپ مورد نظر را انتخاب نماییم چرا که اکثر لامپ های تجاری و مخصوص تولید شده برای اکواریوم های گیاهی تمام این شاخصه ها را به شکل مناسب دارند و علاقه مندان کافی است یکی از سیستم های روشنایی موجود و معتبر در بازار اکواریوم های گیاهی را انتخاب نمایند و نهایتا با مقایسه میزان وات ، کلوین و لومن سیستم های روشنایی که بر روی این محصولات تجاری “اکثرا” درج میشود مقایسه ای را داشته باشند و بهترین سیستم روشنایی را نسبت به بودجه خود خریداری نمایند یا علاقه مندانی که سیستم روشنایی تانک خود را به صورت دست ساز یا از مراکزی غیر از مغازه های اکواریومی تهیه میکنند و این لامپ ها مخصوص تانک های گیاهی ساخته نشده اند میتواند پارامترهای بالا را مورد برسی قرار دهند و بهترین نور را برای تانک گیاهی خود انتخاب کنند یا به صورت دست ساز سیستم نور مناسب را فراهم اورند.

حال اگر سردرتان ارام گرفته است به چند مبحث مهم دیگر که در زیر بیان میشود توجه کنید

طیف نور مورد نیاز برای عمل فتوسنتز در اکواریوم گیاهی:

گیاهان برای عمل فتوسنتز از طیف کامل نور خورشید استفاده نمیکنند بلکه تنها از دو نوار طیف نوری قرمز و ابی که پیشتر نیز به ان اشاره شد استفاده مینمایند. لامپ های فتوسنتز یا لامپ های گرمسیری ساخته شده نیز نور قرمز و ابی زیادی دارند و میتوانند یک گزینه ایده ال برای استفاده در تانک های گیاهی باشند. نور نهایی این لامپ ها که با چشم قابل رویت است به رنگ صورتی میباشد

Daily light یا روشنایی(نور) روز و نقش ان در اکواریوم گیاهی: 

لامپ هایی که به عنوان daily light به فروش میرسند تمام طیف های رنگی نوری را در خود دارند و نور نهایی انها سفید به نظر میرسد. همانند خورشید که در ظهر طیف کاملی از رنگ ها را دارد این لامپ ها نیز به همان شکل از طیف کاملی برخوردار هستند و علاوه بر کمک به فتوسنتز، برای افزایش رنگ سبز گیاهان و حتی درخشندگی رنگ طبیعی ماهیان نقش بسزایی را ایفا میکنند. این نورها با توجه به اینکه از تمام طیف های رنگی برخوردار هستند و طیف رنگی سبز را نیز شامل میشوند میتوانند سبب رشد جلبک در اکواریوم هایی با بالا بودن سطح نیترات و فسفات شوند.

میزان نور مورد نیاز گیاهان اکواریومی:

یکی از مشکلاتی که اکثرا افراد برای تهیه نور برای تانک گیاهی خود دارند تعداد و توان سیستم نوری است که باید انتخاب کنند. شاید راه حل دقیق و عملی برای محاسبه تعداد لامپ و توان مصرفی مورد نیاز برای یک اکوایوم با ابعاد دلخواه وجود نداشته باشد چرا که انتخاب توان مورد نیاز و تعداد لامپ ها ربطه مستقیمی با ارتفاع اکواریوم، سطح اکواریوم، زاویه تابش نور، نوع نور و کیفیت ان، تعداد گیاهان، نوع گیاهان، نحوه کاشت و مواردی از این قبیل دارد که محاسبه توان و تعداد لامپ ها برای پوشش کامل اکواریوم را بسیار سخت میکند. با این حال در بسیاری از منابع مکتوب برای خلاص شدن از این معضل از جمله “به ازای هر لیتر اب یک وات نور نیاز است” استفاده شده است که تا حدودی نیز عملی به نظر میرسد. گرجه بسیاری از افراد در ابتدای نگهداری از تانک گیاهی با این مقدار نور و شدت نور تولید شده شوکه خواهند شد با این حال میتوان به عنوان یک گزینه عملی از این مقدار توان نوری استفاده نمود با این توضیح که توان مناسب نوری یک اکواریوم تنها در عمل برای اکواریوم دار مشخص خواهد شد و تنها میتوان به عنوان یک پایه و اصل برای مشخص کردن توان مورد نیاز برای یک اکواریوم گیاهی از این شاخص (۱w/L) استفاده نمود که شاید شاخص مناسبی نیز نباشد. به طور مثال نوری که از یک لامپ متال ساطع میشود تا نوری که از یک لامپ فلورسنت معمولی ساطع میشود قابل مقایسه نیستند، همچنین توان مصرفی لامپ های ال ای دی و میزان نور تولید شده از انها با توان یک لامپ فلورسنت و میزان نور تولید شده از ان به هیچ عنوان قابل مقایسه نخواهد بود و حداقل لامپ های ال ای دی را میتوان مستثنی از شاخص یک وات بر لیتر دانست.

یکی دیگر از معضلات مطرح شده تعداد لامپ مورد نیاز برای پوشش کامل اکواریوم است که در این مورد نیز با توجه به طول و عرض اکواریوم و زاویه تابش نور باید تعداد منبع نوری برای تامین نور تابیده شده نسبت به استقرار گیاهان و نیاز نوری هر گیاه انتخاب شود. شاید شما گیاهانی در زوایای کناری آکواریوم داشته باشید که نیاز به نور کمتری نسبت به گیاهان مستقر در وسط اکواریوم دارند و یک لامپ مرکزی با توان مناسب قادر به تامین نور زیاد برای مرکز اکواریوم و نور کم برای زوایای کناری باشد. همچنین ممکن است گیاهانی که در کناره های اکواریوم کاشته شده باشند نیاز به نور زیادتری نسبت به مرکز تانک داشته باشند که استفاده از دو منبع نوری با توان مناسب در گوشه ها میتواند نور زیاد گیاهان کاشته شده در گوشه ها را تامین کنند و همچنین نور مورد نیاز و کم مرکز اکواریوم را نیز فراهم اورند.

استفاده از لامپ فتوسنتز و لامپ طیف کامل سفید: با توجه به اینکه لامپ فتوسنتز که به رنگ صورتی در بازار موجود است به عنوان حیاتی ترین لامپ اکواریوم گیاهی محسوب میشود استفاده از آن در اکواریوم های گیاهی الزامی است با این حال استفاده از نور سفید طیف کامل نیز در کنار لامپ فتوسنتز میتواند بهترین نتیجه را در تامین روشنایی اکواریوم و رشد و نمو گیاهان داشته باشد. به دلیل اینکه استفاده از نور سفید شامل طیف کامل رنگی است و عمل فتوسنتز را نیز انجام میدهد بسیاری از نگهدارنده ها ترجیح میدهند نور سفید را دوبرابر نور صورتی در نظر بگیرند.

انواع لامپ های مناسب اکواریوم های گیاهی: منابع نوری و سیستم های روشنایی قابل استفاده در اکواریوم های گیاهی بسیار زیاد هستند. از یک منبع نوری که از یک شمع تامین میشود تا لامپ های ال ای دی همگی قادر به تامین نور یک اکواریوم گیاهی هستند اما همانطور که قبلا نیز اشاره شد هر منبع نوری مناسب اکواریوم های گیاهی نیستند. در زیر پرکاربردترین و بهترین لامپ هایی که برای سیستم روشنایی یک تانک گیاهی استفاده میشوند معرفی خواهند شد

لامپ های t8 و t5 فلوئورسنت: از رایجترین لامپ های بازار برای استفاده در تانک های گیاهی میباشند. فقط باید دقت داشت این لامپ ها مخصوص اکواریوم های گیاهی ساخته شده باشند و یکی از تولید کنندگان مطرح بازار اکواریومی این لامپ ها را تولید نموده باشد. کلوین مناسب این لامپ ها باید چیزی در محدوده ۵۵۰۰ تا ۹۰۰۰ کلوین باشد. مقادر دیگر برای مصارفی دیگر کاربرد دارند. حرف T، ضخامت لامپ های فوق را مشخص میکند. لامپ های T8 دارای ۲.۵ سانتیمتر ضخامت هستند در حالی که لامپ های T5 ضخامتی ۱.۵ سانتی متری دارند. مطمئنا لامپ های T5 از کیفیت ساخت بالاتری نسبت به لامپ های T8 برخوردار هستند حتی گونه ای از لامپ های T5 نیز به نام (HO-T5 ، (High Output T5 وجود دارند که نوری در حد لامپ های متال را تولید میکنند و نسبت به لامپ های T5  معمولی توان بیشتری نیز مصرف میکنند. گروه لامپ های T5 و T8 رایجترین و پرکاربرد ترین لامپ های مورد استفاده در اکواریوم های گیاهی هستند و اندازه های طولی مختلف این گونه لامپ ها دست اکواریوم دارها را برای انتخاب اندازه مناسب باز گذاشته اند. تنها عیب وارد بر انها را میتوان طول عمر مفید کوتاه که بین شش تا نهایتا دوازده ماه است دانست همچنین این لامپ ها اکثرا برای تانک هایی با ارتفاع مفید زیر ۵۰ سانت مورد استفاده قرار میگیرند

لامپ های فلورسنت fpl : کیفیتی در حد لامپ های T5 دارند با ذکر این نکته که به صورت برند معتبر و شناخته شده در بازار اکواریومی موجود نیستند. این گونه لامپ ها بیشتر مناسب اکواریوم های نانو یا زیر ۵۰ لیتر است. کلوین مشخص شده برای این لامپ ها چیزی حدود ۲۷۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین است که نوع ۶۵۰۰ کلوینی ان مناسب برای اکواریوم های گیاهی میباشد. متاسفانه کیفیت این گونه لامپ های و مخصوصا نمونه های ایرانی ان تضمین شده نیست و به طور مثال اگر ده عدد از انها را کنار هم روشن کنید هیچ کدام شدت نور یکسانی ندارند با این حال بهتر است با ازمون و خطا لامپی را انتخاب کنید که نسبت به سایر لامپ ها شدت نور بیشتری داشته باشد. البته اگر فروشنده ها چنین اجازه ای را برای تست لامپ هایشان به شما بدهند!!

لامپ های متال هالید: لامپ هایی با تولید شدت نور بالا هستند (high-intensity discharge) و محدوده کلوین انها بین ۵۵۰۰ تا ۲۰۰۰۰ کلوین است. این نوع لامپ ها نسبت به لامپ های فلورسنت طول عمر بسیار بالاتری دارند. شاید تنها عیب این گونه لامپ ها تولید گرمای بالا است که حتما باید از قاب مخصوص و فن برای انها استفاده شود. کلوین مناسب برای انتخاب این گروه از لامپ ها برای اکواریوم گیاهی محدوده ۵۵۰۰ کلوین یعنی طیف کامل نوری است. این لامپ ها برای اکواریوم های طویل و با ارتفاع و عرض زیاد توصیه میشود و حتما در کنار این گروه از لامپ ها باید از لامپ های فلوئورسنت صورتی و مخصوص فتوسنتز نیز استفاده نمود

لامپ های ال ای دی: جدیدترین لامپ های تولید شده فعلی هستند و بیشترین توان مصرفی را به نور تبدیل میکنند. ایده استفاده از انها در اکواریوم های گیاهی بسیاری از نگهدارنده ها را سردرگم میکند چرا که لامپ های ال ای دی اماده و مخصوص اکواریوم های گیاهی بسیار کم هستند و قیمتی سرسام اور دارند و از طرفی انواع دست ساز نیز شاید کیفیت برندهای معتبر را نداشته باشند و همچنین کلوین و لومن مناسبی برای انها مشخص نمیباشد. با این حال به عنوان یکی از لامپ های محبوب برای ساخت سیستم نور دست ساز یا سیستم نوری حرفه ای اکواریوم پلنت مطرح میباشند. دقت داشته باشید برای انتخاب نور ال ای دی برای اکواریوم گیاهی حتما به مشخصات نوری انها دقت داشته باشید و ال ای دی هایی با برند معتبر با مشخصات نوری مطمئن خریداری نمایید، لامپ های ال ای دی و اماده ای که در الکتریکی ها برای مصارف روشنانی مورد استفاده قرار میگیریند مناسب تانک گیاهی نیستند ضمنا برای نورهای ال ای دی نمیتوان از شاخص یک وات به ازای هر لیتر اب استفاده نمود. شاید شاخص نیم وات به ازای هر لیتر اب معقول تر به نظر برسد

سایر منابع نوری: استفاده از سایر منابع نوری مانند لامپ های کم مصرف یا لامپ هایی فاقد کلوین و پار مناسب برای اکواریوم های گیاهی توصیه نمیشود با این حال برخی از اکواریوم دارهایی که تمایلی به هزینه کردن ندارند یا تمایل دارند گیاهان را فقط به صورت موقت نگهداری کنند به عنوان یک گزینه قابل نورپردازی میتوانند از لامپ کم مصرف یا لامپ های مهتابی معمولی و با ترکیب رنگ سفید و صورتی، نور تانک خود را تامین کنند.

چند نکته که خواندن ان خالی از لطف نیست:

۱-  از روشن کردن همزمان همه لامپ های اکواریوم گیاهی خوداری کنید و سعی کنید لامپ ها را یک به یک روشن نمایید. روشن نمودن همزمان همه لامپ ها و تولید نور ناگهانی و زیاد موجب استرس ابزیان ساکن در تانک گیاهی خواهد شد

۲- لامپ های فلورسنت هر شش ماه تا نهایتا یکسال باید تعویض گردند. همچنین لامپ های متال هر دوسال یکبار نیاز به تعویض دارند. هیچگاه تمام لامپ های اکواریوم گیاهی خود را همزمان تعویض ننمایید بلکه لامپ ها را با فاصله یک تا دو ماه از یکدیگر تعویض کنید

۳- از روشن و خاموش کردن بیموقع لامپ ها خوداری کنید و سعی کنید در ساعات مشخص روشنایی یا خاموشی اعمال شود. برای این منظور میتوان از تایمرهای مناسب استفاده نمود

۴- سعی کنید برای لامپ مورد نظر قاب مخصوص و رفلکتور و تجهزیات کامل و مورد نیاز همان لامپ را تهیه نمایید. همچنین استفاده از ترانس های استاندارد برای لامپ های t5 و t8 میتواند بازدهی بالاتر و عمر مفیدتر لامپ را افزایش دهد.

۵- مدت زمان نورپردازی برای اکواریوم های گیاهی میتواند همانند طبیعت در فصول مختلف متفاوت باشد با این حال اکثرا نورپردازی به مدت۷ الی ۱۲ ساعت در طول روز صورت میگیرد.

سخن پایانی نویسنده: سعی شد در مطلب بالا تا جای ممکن پارامترها و شاخص هایی که در انتخاب سیستم روشنایی دخیل هستند به شکلی ساده و قابل فهم مورد بحث قرار گیرد و همچنین رایج ترین لامپ های استفاده شده در سیستم های روشنایی که برای اکواریوم های گیاهی استفاده میشوند خدمت علاقه مندان معرفی گردد. مطمئنا مطلب بالا بی عیب و نقص نیست و حتما انتقاداتی به ان وارد خواهد بود. با این حال سعی میشود این مطلب مدام بروز گردد و مباحث جدیدتر یا مباحثی که در مورد انها بحث نشده است به ان اضافه گردد. شما نیز میتوانید با ارسال دیدگاه و بازگو کردن تجارب خود این مطلب را کامل و به روز نگهدارید

منابع استفاده شده در نگارش این مطلب:

کتاب اکواریوم های گیاهی آب شیرین —> ترجمه و تالیف: سید حسین مرادی – سهیلا لهراسبی

ماهنامه علمی تخصصی ابزیان زینتی —-> صاحب امتیاز محسن صادقیان

مطلب فوق به صورت مستقیم(کپی پیست) از منابع بالا نقل نشده است و تنها از منابع یاد شده برای نگارش مطلب کمک گرفته شده است. صرفا جهت اطلاع کپی برداران این مطلب. لطفا این مطلب یا سایر مطالب تولیدی سایت onlypet.ir را به نام خود در سایت ها، وبلاگ ها، انجمن ها یا کتاب های مرتبط منتشر یا چاپ نکنید! حداقل در صورت کپی برداری لینک منبع را نیز درج نمایید. با تشکر از همه علاقه مندان به کپی و تکثیر محتوا!

این مطلب را به اشتراک بگذارید
twiter facebook telegram googlepluse linkedin

404 دیدگاه در “انتخاب نور اکواریوم پلنت یا سیستم روشنایی مناسب آکواریوم گیاهی

  1. ad68

    سلام .از دوستان کسی می دونه این چسبکای مال مهتابی چجوری وصل میشه به شیشه من هر کاری می کنم از دو تا چسبک یکیش وصل نمیشه.من هر کاری می کنم لبه های چسبک بر می گرده رو به بیرون آیا باید بهش چسبی یا چیز دیگه ای بزنیم یا نه کاری دیگه ای باید کرد؟

    پاسخ
    1. hamed aqua

      بهتره اول اون قسمتی رو که میخواهید مهتابی رو بهش بچسبونید با یک دستما کاملا تمیز که چربی نداشته باشه خیس کنید و بکشید.
      چسبک ها رو هم بامایع بشورید و خوب آبکشی کنیدبعد با یک فشار کم چسبک ها متصل میشن ونیازی نیست که زیاد بهشون فشار بیارین تا لبه هاش بر گرده

      پاسخ
      1. وحید

        سلام،
        آره اوایل همینطور آقا حامد گفت استفاده کنید،بعد ک یه مدت ازش استفاده بشه خودش دیگه نمیچسبه معمولا این چسبانکهای ک رو خوده مهتابی هستش جنس خوبی ندارن،شما برو مغازه آکواریومی ودو تا چسبانک بخرید،از اینا ک پایه داره و چسبانکش هم میشه جدا کرد ازش،قیمتی ندارن

        پاسخ
  2. ad68

    من برای آکواریومم که یک آکواریوم معمولی و بدون گیاه هست یه مهتابی سفید گرفتم و میخام یه مهتابی دیگه هم بگیرم تا نورش بیشتر بشه البته شبا خاموشش می کنم.به نظرتون مهتابی دوم رو بازم سفید بگیرم یا رنگی اگه نظرتون رنگی هستش چه رنگی بگیرم که ترکیبش با مهتابی سفید قشنگ بشه.

    پاسخ
  3. oosinaoo

    من واسه آکواریوم ۱۵۰ لیتری یه مهتابی کوچیک ۱۵W گذاشتم بعده چند روز آب آکواریوم سبز شد درستم نمیشه حتی بعده سیفون خودم مهتابی ضعیف گرفتم جلبک نزنه که بر عکس شد میخواستم بدونم نور کم هم باعث جلبک میشه ؟ یا یه ۱۵۰ w بگیرم

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      نه نور کم باعث جلبک نمیشه اما شاید مدت زمان نور دهی زیاد بوده مثلا ۲۴ ساعته روشن بوده و یا نور خورشید هم بهش خورده و ….
      باز منتظر نظر سایر دوستان باشید.

      پاسخ
      1. oosinaoo

        معمولا۱۰ ۱۲ ساعت ,نور خورشید یه ذره مثلا ۱۰ سانت اینا میخوره بهش, یه مغازه آک کیاهی گفت نور کم هم جلبک میزنه البته یکم گیاه خراب بود فک کنم از اونا هم باشه چیدمشون :)

        پاسخ
        1. شهریار (onlypet.ir)

          هم ده دوازده ساعت نور خیلی زیاده برای تانک و هم نور خورشید چه مستقیم و چه غیر مستقیم هم بهش میخوره. خب دیگه چه دلیلی داره که جلبک نزنه. برای تانک پلنت هم ۱۲ ساعت نور نمیزارن رفیق!
          ضمنا نور کم هم بله جلبک میاره و بستگی داره به سایر پارامترها مثل سطح مواد مغذی مثل نیترات یا حتی فسفات و …. بیشتر تو اکواریوم های گیاهی با این معذل روبرو هستیم(تانک شما گیاهیه؟)

          پاسخ
          1. oosinaoo

            نه ولی تو گلدون یه چند تا گیاه دارم البته هر ۳ یا ۴ روز یکبار یک چهارم سیفون میکنم این لامصب سبزی چرا نمیره از آب :)

            پاسخ
  4. ad68

    دوستان به نظر شما ترکیب مهتابی سفید با کدوم رنگ باعث میشه رنگ ماهی ها زیباتر دیده بشه؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      چه ماهی دارید اصلا خیلی از ماهی ها به نور زیاد نیاز ندارن و برعکس رنگشون میپره و باعث استرس ماهی میشه.

      پاسخ
      1. ad68

        ماهیای من گورامی دارف وگوپی و بلک ویدو هستن

        پاسخ
        1. شهریار (onlypet.ir)

          بسیار عالی. ماهیای خاصی نیستن، تانکتون هم گیاهی نیست و شاید نخواسته باشید خیلی هزینه کنید. میتونید از لامپ های fpl سفید استفاده کنید.

          پاسخ
  5. Ali

    Dostan man y komak mikham, aqvariume gihai jam kardam, 4 bar sifon kardam too modate 8 roz vali baz ham ab gelalode, dalilesh chie?

    پاسخ
  6. مجید

    سلام خسته نباشیدوممنون از اطلاعات
    من اکواریومم به اجبارروی سکوجلوی گلخونس نوربش میرسه مشکلی پیش میادبرای ماهیام

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      نه تو تانک گیاه طبیعی نداشته باشید مشکلی نداره. یه لجن خوار هم تهیه کنید دیگه مشکلی نیست. اب رو هم به صورت هفتگی سیفون کنید. همین کار باعث کاهش در جلبک زدن اکواریومتون میشه
      موفق باشید

      پاسخ
  7. یاشار

    درود
    دوست خوبم برای ماهی ها خیر ، البته در نظر داشته باشید اگه نور آفتاب مستقیم به تانک بتابه و باعث تغییر دما در آک بشه حتما” به ماهی هاتون شوک وارد میکنه که برای ماهی مضرر هستش !!! در ضمن تابش مستقیم نور به تانک نیز باعث جلبک زدن آک هم میشه !!!
    موفق باشید

    پاسخ
  8. ناشناس

    سلام چه طیف رنگی برای ماهیان گوشت خوار مثه پرتو اسکار مناسبه ؟

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      لامپ های طیف کامل. بین ۴۸۰۰ الی ۶۵۰۰ کلوین مناسبه. یه لامپ t8 6500K از همین چینی ها بگیرید و زیاد نیازی نیست هزینه کنید.

      پاسخ
  9. ناشناس

    من روی اکواریومم دوتا متابی کوچیکه از این اماده هاس T8-58W 11000 کافیه ؟

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      اره کافیه. البته اون ۱۱۰۰۰ که معلوم نیست راسته یا دروغ ولی واسه این تانک با این ماهیا بله کافیه

      پاسخ
  10. سهيل

    سلام من برای یه اکواریوم گیاهی ٢٠در ٢٠چ نوع نوری استفاده کنم؟
    کوچولو هستش…

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      led
      البته ۲۰ در ۲۰ خیلی کوچیکه. از نانو پلنت یه چیزی اونورتر. چه گیاهی قراره تو تانک قرار بگیره و از چه تجهیزاتی استفاده کردین. یه توضیح مختصر بدین…

      پاسخ
  11. ناشناس

    سلام من یه اکواریم ۳۰در۳۰در۲۰ دارم گیاه سرخس جاوا یا جاوا فرن رو دوش دارم و می خواستم ببینم نور های ال ای دی یا اس ام دی برای این نوع گیاه خوبه یا باید از لامپ های t5 یا t8 استفاده کنم؟
    یه سوال دیگه هم داشتم می خواستم ببینم اگه ال ای دی یا اس ام دی برای تانکم خوب باشه می توان ان ها از الکتریکی ها تهیه کرد یا نه؟
    و می شه قیمت لامپ های ال ای دی و اس ام دی و t5 و t8 را بگویید
    مرسیییییی

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      خب برای این گیاهایی که فرمودید همه نورایی که اسم بردین خوبه. ال ای دی به نظرم استفاده کنید. خودتون هم باید بسازین یا بدین بسازن واستون. ال ای دی های معمولی الکتریکی ها خوب نیستن و باید از لوازم الکترونیکی ال ای دی با کلوین ۶۵۰۰ الی ۱۰۰۰۰ کلوین تهیه کنید و لنز و درایور و … هم تهیه کنید و باکس مورد نظر رو بسازین یا بدین یکی واستون بسازه.
      قیمت هم چی بگم. لامپ t5 , t8 با برندهای مختلف قیمتشون فرق میکنه. از ۲۰۰۰۰ تومن داریم تا ۳۰۰۰۰۰ تومن. برای این تانک به این کوچیکی به نظرم باید ال ای دی دستاز استفاده کنید. اگه درست یادم باشه تو تالار تاپیک ساخت نور ال ای دی برای اک گیاهی داریم.

      پاسخ
      1. ناشناس

        سلام مجدد
        دقیقا کجای تالار گفتگو طرز درست کردن ال ای دی ها رو گذاشتین
        میشه لینک یا ادرشو برام بذارید
        مرسی

        پاسخ
        1. شهریار (onlypet.ir)

          سلام
          سرچ کنید پیدا میشه. این لینک. البته نمیدونم اقا سیاوش مطلب رو کامل کردن یا نه. اگه کامل نشده هم تو همون انجمن سوال کنید روش درست کردنش رو میگن یا از سوال و جواب ها میتونید روشش رو یاد بگیرید
          https://www.onlypet.ir/forum/aquarium-forum-two/%D8%A2%D9%85%D9%88%D8%B2%D8%B4-%D8%B3%D8%A7%D8%AE%D8%AA-%D9%86%D9%88%D8%B1-%D8%A7%D9%84-%D8%A7%DB%8C-%D8%AF%DB%8C-%D8%A8%D8%B1%D8%A7%DB%8C-%D8%A2%DA%A9%D9%88%D8%A7%D8%B1%DB%8C%D9%88%D9%85-%D8%A8%D8%A7/

          پاسخ
  12. سهيل

    اره ٢٠در٢٠کوچیکه…به نظرم شکیل میشه…..میخوام کفش ساژیتریا پاکوتاه یا چمن مونت کارلو کارکنم…پشتشم همیانتوس میکارم….همین…co2هم ندارم و میگن چون کوچیکه احتیاج نداره و شبا co2لازم تامین میشه.

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      روش تصفیه؟ نور؟ co2 از کجا تامین میشه؟ یعنی فقط یه شب تا صبح co2 برای فتوسنتز صبح تا شب تامین میشه؟ اونم تو این فضای کم؟ نمیدونم والا و تجربه ساخت تانک پلنت به این کوچیکی رو نداشتم و الان که ایدتون رو تو ذهنم تحلیل میکنم فقط یه چیز تو ذهنم میاد و اون “غیرممکنه” البته با شیوه ای که شما قراره عمل کنید. باز خیلی خوشحال میشم اگه عملی شد و یک ماه دوام اورد هم تصاویر تانکتون رو ببینیم و هم یه توضیح کامل در مورد اکواریومتون بدین. اگه تمایل داشتین تو قسمت تصاویر اکواریوم اعضا عکسشو بذارین. نخواستین و تمایل نداشتین هم که خب مشکلی نیست……
      به نظر من بهتره یکم در مورد ایدتون بیشتر فکر کنید.

      پاسخ
  13. reza.rad1990

    سلام من برا نور آکواریوم از این شیلنگ های SMD سفید استفاده کردم اکواریومم گیاهی نیس
    میخواستم ببینم اشکالی نداره؟؟
    در ضمن روزی چند ساعت روشن باشه چون روش در MDF نصب کردم نور چندانی توش نمیوفته

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      اگه گیاهی نیست نه چه مشکلی داره. تو تانک های گیاهی اکثرا استفاده از اس ام دی جلبک میاره و نور خیلی مناسبی برای تانک گیاهی نیست(گرچه زیاد استفاده میکنن) با این حال برای تانک معمولی خوبه.
      تانک که فرمودید گیاهی نیست پس روزی سه چهار ساعت کافیه و بقیه ساعات از همون نور محیط استفاده بشه. باز بفرمایید چه ماهیی دارین. بعضی از ماهیا به نور علاقه دارن و برخی ندارن.

      پاسخ
      1. reza.rad1990

        ممنون آقا شهریار
        ماهیام سورم – پرت و ماکرو هستن
        چون اکواریوم طبقه بالاست و کمتر چراغای اون طبقه روشنه و نور زیادی هم نداره
        شب نمیشه به عنوان چراغ خواب استفاده کرد؟

        پاسخ
        1. شهریار (onlypet.ir)

          سلام
          خب اگه نور طبیعی مناسبی نداره هشت ساعت هم از نور مصنوعی استفاده کنید مشکلی نیست.
          شب هم نباید نور تانک روشن باشه. به هر حال ماهیا هم استراحت نیاز دارن.

          پاسخ
  14. 1amirhosein

    سلام ، بنده آک گیاهی ندارم ولی خب جایی برا پرسیدن سوال پیدا نکردم .
    تاکید ، آک گیاهی ندارم ،
    چراغ آک باید روزی چند ساعت روشن باشه ؟؟
    اگه چراغ آک خاموش باشد ولی چراغای محیط روشن باشند ، میشه به ماهی ها غذا داد ؟؟
    بهترین ساعت روشن و خاموش کردن چه زمانی است ؟؟
    باتشکر

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      اصولی بخواین باید دید چه ماهیی نگهداری میکنید و نسبت به شرایط زیستیشون در طبیعت نور و سایر شرایط رو فراهم کنید. اما خب در حالت عادی هر چندساعت که تمایل دارین. فقط بیشتر از ده دوازده ساعت روشن نباشه و اکواریوم هم دائما در تاریکی مطلق قرار نداشته باشه. ضمنا شبها حتما چراغ ها رو خاموش کنید و نباید در شب روشنایی تانک برقرار باشه و ماهیا هم باید استراحت کنن. در طول روز هم به نظرم بیشتر سعی کنید با نور محیط اکواریوم روشن بشه
      برای غذا دادن هم مشکلی نیست

      پاسخ
  15. Alireza

    سلام ،یه ل ای د ۲۰۰۰۰ کلوین با نور سفید برای اروانام دارم.اک ۱۱۰ ط ۷۰ ا ۳۶ ع هست خوبه یا ضرر داره ?
    Banja red هست

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      بنده دو تا پست شما رو ادغام کردم.
      بنظر بنده شدت نورش خیلی زیاده و باعث ترس و اذیت آروانا میشه.
      مخصوصا ماهی مثل آروانا که همش نگاهش به سمت بالا هست با این نور حتما خیلی زود افتادگی چشم پیدا میکنه و حتی قبل از اون با خاموش روشن شدن نور ممکنه حرکات انفجاری انجام بده و باعث آسیب دیدن جدی ماهی بشه.

      پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      برای آروانا بهتره مهتابی آکواریوم رو اصلا روشن نکنید و از روشنایی معمولی اتفاق استفاده کنید.

      پاسخ
  16. ebtekar

    سلام بر همه…
    من یک تانک با ابعاد۸۰ * ۴۰ * ۳۰ دارم(۳۰ ارتفاع) و بستر ریختم،
    لطفا اساتید راهنمایی کنن که چه میزان نور احتیاج هست؟(چند وات؟)
    (باتوجه به اینکه ارتفاع تانک کم هست و از گیاهان با نیاز نور کم تا متوسط میخوام استفاده کنم)
    فاصله بستر تا سطح آب هم متوسط ۲۳ سانته.
    یکی مهتابی T4 زیر کابینتی(۲۲وات،۷۵ سانتی)دارم، کافیه؟ یا اگر نه چندتا دیگه باید بگیرم؟
    لطفا سریع و کامل پاسخ بدید. ممنون

    پاسخ
  17. محمد

    سلام،کسی نیست به این دوستمون جواب بده؟
    برای آکواریوم های زیر چهل سانت ارتفاع چقدر نور نیازه؟مثل همین که آقای ابتکار سوال کرده

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      فرصت نشده پاسخ بدم
      به هر حال خلاصه عرض کنم لامپ T4 مناسب گیاه نیست. بنده استفاده نکردم ولی دوستانی که استفاده کردن با مشکل جلبک مواجه شدن.
      از فلورسنت t5 یا حداقل t8 استفاده کنن
      t5 صورتی ۳۹ وات نیاز دارن. حداقل یکی
      t5 سفید ۳۹ وات نیاز دارن. حداقل یکی و ایده ال ۲ تا
      فلورسنت سفید رو میتونن با FPL هم تامین کنن.(اگه مشکل هزینه دارن)
      موفق باشید

      پاسخ
      1. Abbas

        کدام لامپ برای تانک پلنت مناسبه سفید صورتی یا سفید

        پاسخ

پاسخ دادن به یاشار لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *