لامپری (دهان گرد ماهی) | شناخت سایر آبزیان اکواریومی و غیر اکواریومی

لامپری (Lamprey) :  

 

   

 

 

 

 

نمونه ای از دهان گردان Cyclostoma متعلق به رده ی بی فکان Agnatha  است .

اسم علمی این جانور Petromyzon marinus است . 

 

جانورانی اند بدون آروراه با دهان گرد که زندگی آن ها عمدتا در دریا ها است . از نظر ظاهریدارای بدن استوانه ای هستند و مارمانند به نظر می رسند .باله های زوج در این جانوران وجود ندارد .اکثرا زندگی انگلی دارند و از نظر خصوصیاتی همانند سیستم شنوایی ، بویایی ،عصبی و جنسی نسبت به رده های بعدی مشخصا پست تر هستند .

مار ماهی لجنی که اسم عمومی لامپری دریایی است بین ۷۰cm تا ۱m طول دارد . باله پشتی به صورت یک زوج مشاهده میشود و دومین باله پشتی به باله دمی جوش خورده . 

نوستریل یا منفذ خارجی بینی به صورت منفرد است که در انتها مسدود می باشد . چشم ها به صورت یک جفت بدون پلک مشاهده می شوند . شکافهای آبششی به تعداد هفت جفت دردو سمت بدن پراکنده اند ، پوست فاقد فلس بوده و دارای غدد مخاطی متعدد است . ترشحات این غدد باعث لزج شدن پوست شده و اصطکاک با آب را به حد اقل می رساند .

با توجه به این که لامپری انگل بوده و از خون ماهی ها و لاک پشت های دریایی تغذیه می کند دارای ویژگی های خاصی در ناحیه دهانی است . اطراف دهان حلقه ای بنام فیمبری است که همانند بادکش عمل نموده و اتصال انگل به میزبان را فراهم می آورد .در بخش های مختلف فیمبری زوائدحسی بنام سیری وجود دارد .

 

در مرکز قیف دهانی حفره ی دهان واقع شده و درون آن زبانی قرار دارد که مجهز به دندان است . در حد فاصل حفره ی دهانی و فیمبری چندین دندان شاخی واقع شده و در بدن میزبان فرو رفته و انتقال خون را آسان تر میکند . ضمن اینکه صفحات دندانی مستقر در این ناحیه باعث شکافتن پوست میزبان و جاری شدن خون میشود .

 

لامپری بالغ در دریا ها به سر میبرد و سه تا چهار سال طول عمرش است . در طی این مدت با خون خواری از میزبان رشد و نمو می کند و هنگامی که به میزبان می چسبد پس از برش پوست و جاری شدن خون با جلو و عقب بردن زبان جریان خون را دائمی کرده و با مکش خون آن را وارد دستگاه گوارش می کند . علاوه بر این از عمق دهان انگل ، آنزیم ضد انعقادی آنتی کواگولانت ترشح شده و به جاری شدن خون کمک می کند .

 

هنگامی که رشد جانور به حد اکثر رسید و گنادهایش کاملا شکل گرفت به منظور تولید مثل دریا را به سمت آب شیرین ترک گفته و مهاجرتی طولانی را آغاز می کند . با رسیدن بهرودخانه ، نمونه نر شروع به لانه سازی می کند ، بدین منظور ذرات شن کف را به هم می چسباند و فضایی را جهت آزاد سازی سلول های جنسی تدارک می بیند .

 

پس از کامل شدن ، لامپری نر و ماده در این لانه سلول های جنسی را آزاد کرده و لقاح به صورت خارجی صورت می گیرد . تخم های لقاح یافته تبدیل به لاروی شفاف به نام Ammocoet می شود . این لارو ویژگی های خاصی دارد که کاملا با نمونه بالغ متفاوت است .

 

تفاوتهایی  شامل :

 

۱ - بر خلاف نمونه بالغ که بدن تیره ای دارد ، شفاف است .

۲ – جانوی کور است .

۳ – بجای زندگی انگلی دارای زندگی آزاد است و از طریق فیلتر کردن آب و به دام انداختنپلانکتون ها تغذیه می کند بنابراین  

میکرو فاگوس است .

 

۴ – فاقد قیف دهانی بوده و دهان مجهز به دو لب است .

 

۷ – شب فعال Noturn است .

 

۶ – لارو تحرک بسیار ناچیزی داشته و در لانه های U شکل که از چسباندن دانه های شن بهوجود آمده به سر می

برد .همزمان با رشد ، لانه ی قبلی به دلیل کوچکی ترک می شود و لانه جدید ساخته می شود .

 

طول عمر مرحله لاروی بین سه تا هفت سال خواهد بود . بعد از این مدت نمونه دچار متاموفوز ( دگردیسی) می شود و تغییرات اساسی در بدنش به وجود می آید از جمله رژیم غذایی از میکروفاژی به خون خواری ، سیستم دهانی به قیف دهانی و حالت Nocturn به حالت Diurn ( روز فعال ) تبدیل میشود . چشم ها در مرحله لاروی توسط پوست ضخیمی احاطه شده اند و با تحلیل رفتن این پوست به تدریج فعال میشوند.

بدن شفاف ، به رنگ سبز تیره تغییر می یابد و باله ی پشتی منفرد مرحله ی لاروی ، به دو قسمت تبدیل میشود . همراه با این تغییرات ، تغییراتی اساسی نیزدر اندام های داخلی به وجود می آید و در طی این تغییرات مهاجرت نمونه از آب شیرین به دریا صورت می گیرد ، این تغییرات در دریا کامل شده و نمونه چرخه ی زندگی را تا تولید مثل ادامه میدهد .