همه چیز درباره نطفه سنجی، صفر تا صد!
اگر علاقه مند به پرورش و جوجه کشی پرندگان هستید حتما کلمه نطفه سنجی یا کندلینگ به گوشتان خورده. نطفه سنجی عملی است که در طول دوره جوجه کشی انجام میشود تا تخم های سالم را از تخم های خراب تشخیص داده و جدا کنیم.
مهم نیست که جوجه کشی را به صورت طبیعی انجام میدهید یا مصنوعی( به وسیله دستگاه جوجه کشی) در هر صورت نطفه سنجی برای تخم ها الزامی است. در ادامه به اهمیت و روش انجام این کار میپردازیم. روش نطفه سنجی برای تخم همه پرندگان یکسان است.
زمان نطفه سنجی
نطفه سنجی برای اکثر پرندگان بین روز های ۱۰ تا ۱۴ دوره جوجه کشی انجام میشود. اما برای پرندگانی مانند شترمرغ و قو که دوره جوجه کشی طولانی دارند بهتر است بعد از اولین نطفه سنجی این کار را هر هفته تا قبل از شروع هچر انجام دهید.
برای مثال برای پرنده قو که طول دوره جوجه کشی آن بین ۳۳ تا ۳۷ روز است اگر اولین نطفه سنجی را در روز دهم در نظر بگیریم بهتر است در روز های ۱۷-۲۴-۳۱ هم نطفه سنجی را انجام دهید. نیازی به این کار برای گونه هایی مانند مرغ و بلدرچین نیست و یکبار نطفه سنجی برای آنها کفایت میکند.
چرا نطفه سنجی؟ چرا این زمان؟
معمولا همه تخم های نطفه دار تبدیل به جوجه نمیشوند. برخی از تخم ها نطفه های ضعیفی دارند که فقط مرحله رشد و تشکیل جوجه را طی کرده و بعد از آن شروع به فاسد شدن میکنند. تا روز هفتم جوجه کشی معمولا همه تخم ها به مقدار یکسان رشد کرده و تخم هایی که نطفه ضعیف دارند در نطفه سنجی از بقیه قابل تشخیص نیستند.
اما بعد از روز هفتم این تخم ها شروع به فاسد شدن میکنند و رگه های خونی که در آن ها تشکیل شده از بین میرود و محل رشد باکتری ها و عوامل بیماری زا میشوند. پس بهتر است بعد از روز هفتم و زمانی که تخم سالم از تخم خراب قابل تشخیص باشد نطفه سنجی انجام شود.
با توجه به این موضوع که تخم فاسد محل رشد باکتری ها است میتوان نتیجه گرفت که به تعویق انداختن نطفه سنجی باعث رشد هرچه بیشتر باکتری ها و سرایت آنها به تخم های سالم میشود و این اتفاق قطعا تخم های سالم را هم از بین میبرد.
اقدامات پیش از نطفه سنجی
- دمای اتاق را حداقل تا ۳۰ درجه سانتیگراد افزایش دهید. در صورت امکان بهتر است این کار را با بخاری برقی یا شوفاژ انجام دهید نه بخاری گازی!
- رطوبت محیط را تا جایی که میتوانید به رطوبت دستگاه نزدیک کنید. درصورت امکان از بخور سرد و گرم استفاده کنید. همچنین میتوانید یک ظرف آب جوش روی منبع گرمایشی اتاق قرار دهید. بهتر است یک رطوبت سنج دقیق داشته باشید.
- بین ۲۰ دقیقه تا نیم ساعت قبل از نطفه سنجی دستگاه را از برق بکشید تا دما و رطوبت دستگاه آرام آرام کم شود و هنگام باز کردن درب شوک دما یا رطوبت به تخم ها وارد نشود.
- حتما درب و پنجره و دریچه های تهویه اتاق را کاملا ببندید مخصوصا در فصل های سرد سال. این کار افزایش دما را آسان تر میکند.
- دست های خود را تمیز بشویید و کاملا خشک کنید. همچنین بهتر است وسایل کار یک ساعت قبل از نطفه سنجی با مقدار کمی الکل یا آب نمک غلیظ ضدعفونی شود. در زمان نطفه سنجی حتما از دستکش لاتکس استفاده کنید.
روش نطفه سنجی
درب دستگاه را به آرامی بردارید و یکی از تخم ها را به آرامی بردارید. اگر دستگاه جوجه کشی بزرگ دارید شانه ها را یکی یکی از دستگاه خارج کنید و در دستگاه را ببندید. محیط را تاریک کنید. تخم مورد نظر را برداشته و به دقت روی منبع نور قرار دهید به طوری که بیشترین مقدار نور به داخل تخم بتابد. این کار را اصطلاحا نوربینی میگویند.
سر تیز تخم ها همیشه باید رو به پایین باشد چه در زمان نطفه سنجی و چه در زمان حمل و نقل. نوک پهن تخم مرغ ها به دلیل وجود کیسه هوا هیچ وقت نباید رو به پایین باشد چرا که به احتمال قوی باعث آسیب کیسه هوا و درنتیجه از بین رفتن جنین داخل تخم میشود.
تشخیص تخم سالم
در روز های ۱۰ الی ۱۴ جوجه کشی بخش قابل توجهی از داخل تخم هنگام نوربینی باید سیاه و تاریک باشد. همچنین اگر نور به خوبی تابانده شود باید بتوانید رگه های خونی نزدیک به دیواره تخم را ببینید. تخم های خراب قسمت تاریک و سیاهی ندارند و درون آنها زمان نوربینی کاملا روشن است. اگر داخل تخم فقط لکه کوچک و کمی تیره تر مشاهده میکنید احتمالا آن زرده تخم مرغ است. توجه داشته باشید که زرده را با جنین داخل تخم اشتباه نگیرید. برای دقت بیشتر میتوانید تخم ها را با یک تخم مرغ خوراکی یا تخم های دیگری که از وجود جنین داخل آن اطمینان دارید مقایسه کنید.
اگر به سالم بودن تخمی شک دارید بهتر است آن را از دستگاه خارج کنید. (مخصوصا اگر بیشتر احتمال میدهید تخم خراب باشد) زیرا اگر آن تخم خراب باشد همه تخم های داخل دستگاه را از بین خواهد برد. دفع خطر احتمالی واجب است!
هرچه تجربه بیشتری داشته باشید راحت تر میتوانید تخم های سالم را تشخیص دهید. اگر تجربه زیادی ندارید بهتر است در روز ۱۳ یا ۱۴ نطفه سنجی را انجام دهید. چرا که جنین سالم درون تخم ها رشد بیشتری کرده و شما میتوانید تخم های سالم و ناسالم را آسان تر تشخیص دهید.
تخم ناسالم و بدون نطفه
تخم نطفه دار با جنین از بین رفته و ناسالم
تخم کاملا سالم و دارای جنین
نکات قابل توجه:
- نطفه سنجی برای تخم همه پرندگان الزامی است.
- همه تخم ها باید مرحله نطفه سنجی و نوربینی را طی کنند. حتی اگر در تعداد زیاد جوجه کشی میکنید باید این کار را برای همه تخم ها انجام دهید.
- حتما از دستکش لاتکس استفاده کنید تا علاوه بر کاهش انتقال باکتری ها و میکروب ها به تخم الکتریسیته ساکن به تخم ها منتقل نشود و جنین تخم دچار شوک و آسیب نشود.
- اقدامات پیش از نطفه سنجی را حتما تا جای ممکن انجام دهید و در انجام آن کوتاهی نکنید.
منبع تصاویر:
https://en.wikipedia.org/wiki/Candling
این مطلب اختصاصی وبسایت انلی پت بوده هرگونه کپی برداری بدون ذکر نام انلی پت غیر قانونی است.
