قناری از دیر باز تا به امروز به خاطر اواز دلنشین و زیبایی های خاص خود مورد توجه قرار گرفته است. مطالعات علمی فراوانی بر روی گونه های مختلف انجام شده و حتی گونه هایی تکثیر شده اند که در محیط طبیعی وجود ندارند و همینک این گونه ها به صورت رایج توسط فروشندگان در داخل قفس نگهداری میشوند و حتی به فروش میرسند. با این تفاسیر و انداختن نگاهی به این پرنده زیبا شاید شما هم خواستار نگهداری ان به صورت یک حیوان خانگی باشید ولی همانطور که میدانید نگهداری قناری بدون داشتن اطلاعات قبلی این رویای شیرین را به یک خواب تلخ بدل خواهد کرد در این بخش مقدمه ای برای نگهداری و پرورش این پرنده زیبا برای شما اماده شده که میتواند اطلاعات کلی در مورد خرید ، تغذیه ، نگهداری و …. را در اختیار شما قرار دهد و همچنین تا حدودی شما را اماده پذیرش این پرنده زیبا در منزلتان کند
به ادامه متن توجه کنید
اغلب اشخاص به خاطر آواز دلنشین پرنده اقدام به نگهداری قناری می نمایند. شاید افرادی دیگر به قصد تکثیر یا تجارت از قناری نگهداری میکنند در کل نگهداری و پرورش قناری لذت بخش و دوست داشتنیست و شاید شما را مجاب به خرید قناری کند. بنابراین اگر شما علاقه مند به قناری هستید قبل از خرید تا میتوانید در مورد ان اطلاعات کسب کنید
راهنمایی های اولیه: در ماههای آبان یا آذر اقدام به خرید قناری نر جوانی که تازه آوازخوانی را آموخته نمایید. در صورت امکان حق تعویض را با فروشنده شرط کنید. تا مثلا اگر قناری آواز خوان خوبی نبود آنرا با دیگری عوض نمایید. آوازخوان های با استعداد در فروشگاه های مناسب داخل محفظه های انفرادی نگهداری می شوند. بدین ترتیب خریدار امکان شنیدن صدای تک تک آنها را داشته و می تواند بسته به دلخواه یکی را انتخاب نماید. قدری وقت صرف نموده و به پرنده مورد نظر خود گوش فرا دهید. در صورتی که جزییات آواز پرنده برایتان اهمیت دارد از شخص متخصص کمک بگیرید. به همان گونه که تمامی قناری ها زرد نمی باشند همه شان نیز دارای آواز خوش نیستند. برخی دارای صوتی بلند و تند بوده که خصوصا در آپارتمان های کوچک اسباب مزاحمت نگهدارنده خواهند شد. اغلب قناری های رنگی که زیبایی ظاهر در مورد آنها در درجه اول قرار می گیرد دارای چنین مشخصه ای هستند. البته با تکثیر حساب شده می توان زیبایی و خوش آوازی را در هم جمع نمود.
نر یا ماده ؟ برای مبتدیها اختلاف جنسیت تنها از روی آواز قابل تشخیص است. اگر قناری نر به اصطلاح (لال) نباشد جنسیتش از روی آواز قابل تشخیص است. صرف نظر از برخی استثناءها معمولا جثه نر از ماده بزرگتر بوده و رنگ دور چشمش جلای بیشتری دارد. در نرهای آماده جفت گیری (می تواند در آذر ماه باشد) پوست مخرج قدری کیس بر می دارد. ماده فاقد چنین علامتی بوده و یا تنها در انتهای مخرجش به میزان کم مشهود خواهد بود. در صورتی که در تشخیص از ماده مطمئن نیستید از فروشنده کمک بگیرید.
چرا نر بخرم و چرا اصلا جفت نگیرم؟؟ اصولا اکثر افراد و حتی خود شما دوست دارید قناری شما اواز بخواند و شاید دلیل اصلی خریداری قناری توسط شما همان اواز دلنشین باشد. قناری های ماده اواز نمیخوانند و تنها در صورت اماده بودن ریزه خوانی میکنند که اگر برای اواز پرنده، قناری میخرید قاعدتا قناری نر گزینه صحیح میباشد. اصولا قناری ها در فصول خاص جفت میخورند و تکثیر میشوند و نر هنگام جفت بودن اواز نمیخواند یا کمتر اواز میخواند. اگر مبتدی هستید بهتر است اول نر را خریداری کنید و سپس ماده را و بعد از اشنایی نر و ماده انها را جفت کنید. در این زمان هم میتوانید اواز دلنشین نر را بشنوید و هم تجربه جفت انداختن و تکثیر را به دست اورید در ضمن جفت انداختن قناری اصولی دارد و در صورت رعایت نکردن این اصول جفت دائما با هم زد و خورد و دعوا خواهند داشت. اگر جفت اماده ای را مد نظر دارید و برای تکثیر قناری میخرید و همچنین مبتدی هستید و نمیدانید چکار کنید میتوانید از همان ابتدا قناری های جفت خورده را انتخاب و خریداری کنید ولی باید شرایط تکثیر و همچنین مایحتاج جفت را فراهم کنید و قید اواز خوانی دیوانه وار نر را هم بزنید. به هر حال تصمیم در این مورد به عهده شماست.
قفس مناسب: نوع و اندازه قفس قناری کاملا بستگی به آن دارد که پرنده را به چه منظوری خریداری کنید. در فروشگاهها قفسهای متنوعی موجود است که همگی قابل استفاده نمی باشد پرنده انفرادی لااقل نیازمند به قفسی با طول ۵۰ سانتیمتر، عرض ۳۰ سانتیمتر و ارتفاع ۴۰ سانتیمتر است. شما احتمالا در فروشگاههای مخصوص قناری و یا نزد پرورش دهندگان قناری آوازه خوان را در قفسهای کوچک ۲۸X۲۸X۱۸ سانتی دیده اید آنها را قفسهای آواز نامیده و قناریهای نر جوان را برای تعلیم آواز در این قفسها نگهداری می کنند. شایان ذکر است قفسهای در ابعاد بزرگ نیز ساخته شده که به آنها قفس جوجه پران یا قفس پرواز میگویند. شما نسبت به خریداری قناری به صورت جفت یا انفرادی اقدام به خرید قفس مناسب کنید
تغذیه: اصلی ترین دانه مصرفی که می بایست همیشه در اختیار قناری قرار گیرد تخم کتان است . تخم کتان دانه ای مقوی و پرانرژی است ولی این دانه بتنهایی نمی تواند تمامی نیاز های یک موجود زنده را برآورده سازد بنابراین برای بر طرف شدن این نیازها می بایست دانه ها و سبزیجات و مکملهای ویتامینی و پروتینی گوناگونی را تهیه و در اختیار پرنده قرار دهید . دانه هایی نظیر ارزن – شلغم – کلم – کاهو خرفه – ترب و شاهدانه – سبزیجات و میوه هایی نظیر برگ کاهو- ترب – اسفناج – گشنیز – کلم – کدو – سیب – هویج – هلو و لیمو شیرین از منابع مهم کربوهیدراتها , چربیها , پروتینها و ویتامینها به حساب می آیند. پرنده شما به همه انها علاقه نشان نمیدهد و ممکن است برخی از انها را بپسندد و از ان تغذیه کند. به مرور زمان به ذاعقه پرنده اشنا خواهید شد و غذاهای مورد علاقه اش را فراهم میکنید
بخش دیگری از غذای قناری که بصورت دستی تهیه می شود دان نرم نامیده می شود. ممکن است ارزش غذایی دانه ها به مرور زمان و برحسب شرایط نگهداری تغییر کرده و کاهش یابد بنابر این چهارمین بخش مواد غذایی افزودنی هایی مانند مکملهای پروتینی و ویتامین ها می باشند که برای جلوگیری از کمبود احتمالی آنها در خوراک پرنده مورد استفاده قرار می گیرند .
سپیا: استفاده از کف دریا وسنگریزه در برنامه غذایی پرنده بسیار ضروری می باشد و کمتر مورد توجه قرار میگیرد سنگریزه یا صدف خرد شده شامل مواد معدنی و عناصر مورد نیاز قناری می باشد که در سنگدان قناری ذخیره شده و به عنوان یک عامل کمکی در هضم غذا به خصوص دانه ها به کار گرفته می شود . کف دریا پوسته حاوی کلسیم می باشد و باعث استحکام ئوک و همچنین پوسته تخم ها در هنگام تولید مثل می گردد.ضمنا پرنده هنگام استفاده از کف دریا نوک خود را به می کشد که مانع رشد بیش از حد آن می شود
بهداشت و نکات نگهداری: برای داشتن قناری های سالم رعایت بهداشت الزامی است وباید به نکات ذیل توجه نمود
۱-قناری هایی که تازه خریداری نموده اید را تا اطمینان از سالم بودنشان در قرنطینه نگهداری نمایید.
۲-به محض مشاهده علائم بیماری درهر کدام از قناری ها آن را از بقیه جداکنید سپس به مداوایش بپردازید.
۳-سعی کنید از میله های و ظروف غذا خوری پلاستیکی و بدون درز و شکستگی استفاده کنید چون باعثزخمی شدن قناری و محلی برای تجمع شپشک میباشد.
۴-از گذاشتن وسایل تزئینی داخل قفس خودداری کنید.
۵-از قفس مخصوص نگهداری قناری(۵۰.۳۰.۴۰) استفاده کنید قفسهای کوچک باعث بی تحرکی ودر نتیجه چاقی قناری و همچنین شکستگی و بی نظمی پرها میشود
۶-ظرف غذاخوری و میله را در جهت مخالف یکدیگر و در طول قفس قرار دهید تا فاصله پرواز بیشتر باشد وامکان تحرک پرنده زیادتر شود.)ارتفاع میله با جا دانی برابر و هر دو بر روی سیم افقی قسمت پایین قفس باشند)
۷-سعی کنید از گذاشتن بیشتر از یک میله در قفس خودداری کنید چون ممکن است در مسیر پرواز، قناری باآنها برخورد کرده و زخمی گردد در ضمن فاصله پرواز نیز کم میشود.
۸-میله ها در جای خود کاملاً محکم شوند و حتی الامکان دو سر آن باز باشد تا شپشک در آن جمع نگردد و حداقل دو هفته یکبار میله ها وظروف غذاخوری را ازقفس بیرون آورده ضد عفونی کرده و در صورت شکستگی تعویض نمایید.
۹-حد اقل دو روز یک بار آب را تعویض و ظرف آن را تمیز کنید توجه داشته باشید بعضی اوقات آب لوله کشی دارای مقدار زیادی کلر میباشد از این آب هرگز به قناریهایتان ندهید
۱۰-سه روز یکبار دان قناری را بیرون آورده و اضافات و پوسته ها را دور ریخته و دان جدید اضافه نمایید.
۱۱-هر ماه یکبار قناری را به قفس دیگری هدایت و قفس را دور از محل نگهداری قناریها ودر جائی که جریان هوا نباشد ابتدا با اسپری های حشره کش یا مواد ضد عفونی کننده ضد عفونی کنید وپس از یک ساعت کاملاً با آب و مواد شوینده آن رابشویید و بگذارید با نور خورشید خشک شود
۱۲-به جای روز نامه از کاغذ سفید برای کف قفس استفاده کنید زیرا قناریها آن را میخورند و ماد چاپی روزنامه باعث بیماریهای روده ای در قناری میشود در ضمن سه روز یکبار کاغذ را تعویض و پلاستیک ته قفس را بشویید.
۱۳-قناری باید در جایی قرار بگیرد که نور غیر مستقیم خورشید به آن برسد ،در معرض باد نباشد وهوا نیز به طور مداوم تهویه شود وچند مدت یکبار زمانیکه شدت گرمای خورشید کم است برای مدت کوتاهی قناری را جلوی نور خورشید قرار دهید.
۱۴-هفته ای دو بار ظرف حمام برای قناری بگذارید(البته در جای گرم و غیر اززمان جفتگیری)
۱۵-حتی الامکان از به دست گرفتن قناری در مواقع غیر ضروری بپرهیزید.
آب تنی: قناری های آزاد در طبیعت دوست دارند که بر روی چمن های مرطوب غلت بزنند و بدین ترتیب خودشان را تمیز کنند.
در برخی از موارد به علت طولانی شدن فواصل بین آب تنی ممکن است برخی از پرنده ها میل به آب تنی را از دست بدهند و یا جوجه هایی که برای اولین بار با ظرف آب تنی آشنا می شوند ممکن است رغبتی به این کار نشان ندهند. اما کلا آب تنی خصوصا در فصول گرم سال و هنگام پر ریزی بسیار ضروری است. چرا که موجب تحریک رشد سریع پرهای جدید می گردد. آب تنی پرنده ماده در اواخر دوران خوابیدن بر روی تخم ها باعث مرطوب شدن سطح پوسته آن شده و ضمن کاهش از دست رفتن آب موجب خروج راحت تر جوجه از تخم می گردد. بعد از استحمام پرنده به آراستن خود می پردازد. پرهای خود را پوش داده می لرزاند و با نوک خود آنها را مرتب می کند. سپس به کمک منقارش مواد چربی مترشحه از غده خاصی که در بالای محل اتصال دم به بدنش قرار دارد و اوروپیژیال (Uropygial) نامیده می شود را روی کلیه پرهایش می مالد. این روغن باعث براقی پرهای قناری شده و به عنوان یک ماده محافظ طبیعی عمل می کند. بعضی از پرنده های دست آموز عادت به استحمام در زیر شیر آب ظرفشویی آشپزخانه دارند و از ریزش جریان آب بر روی بدنشان بسیار لذت می برند. از اینرو بسیار طبیعی است که با شنیدن صدای جریان آب به سوی ظرفشویی پرواز کنند. یکی از راه ها آشنا کردن پرندگان با ظرف آب تنی گذاشتن برگ کاهوی مرطوب در کف قفس است تا پرنده خود را بر روی آن مالیده و پر و بالش را تمیز نماید. راه دیگر گذاشتن یک قطعه یخ بر روی قفس و قرار دادن ظرف آب تنی (با مقدار کمی آب) در زیر آن بر روی کف قفس است تا با آب شدن یخ و چکیدن قطرات آب پرنده نسبت به آب تنی تحریک شود. همچنین می توان ظرفی حاوی آب با درجه حرارتی حدود دمای اتاق و با عمقی کم به طوری که پرنده بتواند داخل آن آب تنی کند کف قفس قرار داده تا پرنده درون آن استحمام نماید. پس از استحمام به علت ریختن آب بر روی کف قفس خشک کردن و یا تعویض پوشش کف آن ضروری می باشد.
پر ریزان (تولک): پر ریزان را نمی توان به عنوان بیماری تلقی نمود بلکه پدیده ای است طبیعی که در آن پرهای قدیمی ریخته و توسط پرهای جدید جایگزین می شوند. اما پرنده در زمان تولک رفتن نسبت به بیماری ها بسیار ناتوان است. بروز بیماری نیز اختلالاتی در امر پرریزان بوجود خواهد آورد. پرنده در وضعیت پرریزان طبیعی آواز نمی خواند. پس از تعویض پرهای پوشش بدن پرهای کوچک عوض می شوند. هنگامی که پرهای پرواز در بالها و پرهای هدایت در دم نو گشتند پرنده شروع به تعویض پرهای بزرگ خود خواهد کرد. تولک رفتن در فاصله اواخر مرداد تا اوایل مهر ماه انجام می شود. پرنده باید ظرف مدت ۶ الی ۸ هفته پرهایش را کاملا تعویض نماید. در صورتی که این مدت زمان بطور محسوسی به درازا انجامد سوخت و ساز بدن پرنده صحیح انجام نگرفته و خلاصه ایرادی در امر نگهداری وجود داشته است. تنظیم و تصحیح این مسئله از امروز به فردا میسر نمی باشد. الگوی ریختن و درآمدن پرها به این صورت است که از ناحیه سر شروع شده و بعد گردن و تنه و پاها و بالاخره در آخر دم و بالها را شامل می شود. این امر پرواز پرنده را محدود کرده و یک بار اضافی بر روی متابولیسم بدن پرنده می باشد. بعضی وقت ها تولک رفتن بی موقع پرنده می تواند ناشی از قرار گرفتن پرنده در معرض گرمای شدید باشد. البته گاهی نیز به علت ترس و یا مصرف دانه های نامناسب بروز می کند. در این مواقع باید پرنده را از منابع گرمازا و رادیاتور ها دور نمود و غذای او را چک کرده تا از نظر ترکیب و کیفیت مناسب باشد.
تغذیه زمان تولک: لازمه پرریزان منظم و نرمال تغذیه صحیح و متنوع توام با ویتامین ها و املاح معدنی و مواد دیگر است. اما به هر صورت می توان پرنده را برای پشت سر گذاردن پر ریزان بد و ناقص کمک کرد. برای این منظور میتوانید از موادی نظیر آویزانول (Avisanol) و ویتالینوکوئل (Vitalinoquell) و یا داروهای تقویتی دیگر مخصوص تولک رفتن استفاده کرده و به آب و خوراک آنها اضافه نمایید. همچنین غذاهای آماده و مناسبی برای جایگزین شدن سریع پرها در بازار های بین المللی موجود است که می توان تهیه و مصرف نمود. جهت تقویت پرنده می توان روزانه یک قطره روغن ماهی به غذای او اضافه نمود. ولی باید توجه داشت که مقدار دانه آغشته به روغن آنقدر کم باشد که در طی ۱۲ الی ۲۴ ساعت مصرف شود. همچنین میزان کمی ویتامین E نیز به جیره اضافه شود تا دچار اختلالات تولید مثلی نشود. در عین حال باید مراقب بود تا مبادا پرنده بیش از حد چاق شده و زیر پوست شکم و بالطبع سایر نواحی بدن چربی ذخیره شود. ممکن است پس از هربار تولک رفتن پرنده قدرت و میزان خواندنش کمتر شود که در این رابطه کار اساسی نمیتوان انجام داد. بجز اینکه رژیم غذایی او چک شده تا بیش از حد چرب یا پر انرژی نبوده و باعث چاق و تنبل شدن پرنده پرنده نگردد.
برای کسب اطلاعات کامل در مورد قناری و نگهداری اصولی ان لازم است بخش های مختلفی که در مورد انها در ارشیو موضوعی سایت وجود دارد را مطالعه کنید و این مقاله تنها بخش کلی به صورت کوچک و مقدماتی برای نگهداری قناری بود که میتواند کمی شما را کمک کند که حداقل از ابتدا اصولی کار کنید