انتخاب نور اکواریوم پلنت یا سیستم روشنایی مناسب آکواریوم گیاهی

مطمئنا نور یا سیستم روشنایی مناسب برای آکواریوم های گیاهی یکی از دغدغه های افراد برای راه اندازی آکواریوم پلنت است. بارها در قسمت دیدگاه ها یا تالار گفتگوی این سایت یا سایر منابع در مورد نور، نوع نور، کلوین، پار و موارد این چنینی بحث شده است اما هنوز هم افراد برای انتخاب سیستم روشنایی با مشکل مواجه هستند و نمیتوانند نور مناسب و مورد نظرشان را انتخاب نمایند. البته حق هم دارند و مطمئنا ارسال این مطلب یا مطالب مشابه و دیدگاه های مختلف نیز نمیتواند به طور کامل ابهاماتی که در مورد انتخاب سیستم روشنایی وجود دارد را رفع نماید، با این حال سعی شده در این مطلب با توجه به دیدگاه های ارسالی و مشکلات مطرح شده و همچنین با تکیه بر منابع علمی معتبر و مکتوب قسمتی از این ابهامات مورد برسی قرار گیرد و به شکل وسیع تر علاقه مندان با خصوصیات نور و انواع سیستم های روشنایی و مورد نیاز اکواریوم های گیاهی اشنا شوند

fzgqd

اهمیت نور در اکواریوم پلنت یا گیاهی

اگر یک اکواریوم گیاهی را به چند بخش اصلی تقسیم کنیم، جدا از سایر بخش های مهم مطمئنا همگی با هم اتفاق نظر خواهیم داشت که یکی از بحش های اصلی یک اکواریوم پلنت یا گیاهی سیستم روشنایی یا تامین نور ان است و یکی از حیاتی ترین و مهمترین قسمت های تشکیل دهنده یک اکواریوم گیاهی حرفه ای به شمار میرود. متاسفانه این بخش چنان حساس و مهم و تخصصی است که بیشترین سردرگمی و ابهامات در مورد ان وجود دارد.

لامپ های موجود در الکتریکی ها که برای مصارف عمومی استفاده میشوند مناسب استفاده در تانک های گیاهی نیستند. از طرفی تجهیزات روشنایی پیشنهادی و مخصوص اکواریوم های گیاهی هم انقدر منعطف و زیاد و در دسترس نیستند که به راحتی با هزینه ای اندک در اختیار ما قرا گیرند. بنابراین به نحوی اینطور به نظر میرسد که همه این مسائل دست در دست هم داده اند تا انتخاب سیستم روشنایی را به یک معضل تبدیل کنند.! شما هم چنین فکر میکنید؟ اما اگر با ادامه متن همراه باشید شاید دیدگاهتان تغیر یابد.

قبل از پرداختن به اصل موضوع بهتر است کمی درباره نور و روشنایی مناسب گیاهان ابزی بدانیم و تعاریفی را فرا بگیریم

درباره نور مناسب گیاهان اکواریومی بیشتر بدانیم!

شاید این سوال در ذهنتان مطرح شده باشد که چرا ما از نور مستقیم خورشید برای تانک گیاهی استفاده نمیکنیم. مگر گیاهان ابزی در طبیعت از نور خورشید استفاده نمیکنند؟ یک لامپ کم مصرف یا رشته ای هم قادر به تولید نور است، ایا میتوان از انها نیز بهره برد؟

از نظر تئوری جواب سوالات فوق مثبت است و نور خورشید یا هر نوری شامل طیف های مختلف رنگی با شدت و ضعف در نوع رنگ، درجه رنگ، طول موج و …. است و میتواند به عنوان یک سیستم روشنایی برای اکواریوم گیاهی در نظر گرفته شود اما انچه در عمل اتفاق خواهد افتاد این تئوری ها را به کل رد خواهد کرد. به طور مثال با توجه به اینکه نور خورشید شامل بیشترین طول موج و طیف های رنگی از نورهای مرئی تا نامرئی است نمیتواند برای یک محیط بسته اکواریوم مناسب باشد. چرا که بسیاری از این طیف های رنگی نه تنها برای فتوسنتز و رشد گیاهان الزامی نیستند بلکه میتوانند محیط بسته اکواریوم را دچار معضل رشد دیاتوم ها و جلبک های ناخواسته کنند.  

انچه در طبیعت دیده میشود به هیچ عنوان نمیتواند در یک محیط بسته یا ازمایشگاهی به همان خوبی طبیعت باشد بنابراین در مورد روشنایی اکواریوم های گیاهی که نیز گوشه ای بسته و محدود از محیط طبیعی است چاره ای جز این نداریم که ویژگی های مورد نیاز و ضروری را از نور خورشید جدا و به صورت مصنوعی فراهم کنیم و ویژگی هایی مضر و بی استفاده را حذف نماییم تا در محیط بسته اکواریوم با مشکل مواجه نشویم. حال باید دید چه ویژگی هایی مناسب است و انتخاب نور اکواریوم پلنت بر چه اساسی صورت میگیرد.  برای درک این موضوع باید چند تعریف را فرا بگیریم

طول موج نور:

هر منبع نوری دارای طول موج مخصوصی است و با واحد نانومتر سنجیده میشود. چشم انسان تنها قادر به مشاهده رنگ نهایی از طیف های مختلف نوری است. به طور مثال نور سفید از هفت رنگ تشکیل شده است اما چشم انسان قادر به مشاهده نور نهایی ان است.

نورهای قابل رویت برای جشم انسان در محدوده ۳۹۰ تا ۷۵۰ نانومتر قرار میگیرند که به ان طیف کامل نوری(full spectrum) میگویند. محدوده های کمتر از ۳۹۰ نانومتر را نور ماورا بنفش و محدوده بیشتر از ۷۵۰ نانومتر را نور مادون قرمز گویند و هیچ کدام برای چشم انسان قابل رویت نیستند. چشم انسان بیشترین دید را در محدوده ۵۵۵ نانومتر دارد که این محدوده به رنگ زرد مایل به سبز است که هدف تولید کنندگان لامپ های مصارف عمومی نیز قرار گرفته است اما مطلقا این لامپ ها با چنین طول موجی برای تانک های گیاهی مناسب نبوده چرا که نور زرد و سبز بیش از حد باعث رشد دیاتوم ها و جلبک های ناخواسته خواهد شد

کلوین یا درجه نور مناسب اکواریوم پلنت:

با حرف k نمایش داده میشود و ویژگی های یک منبع نور، مانند نورهای تشکیل دهنده نور نهایی و میزان هریک را نشان میدهد یا به عبارت دیگر درجه کلوین یک نور مشخص میکند که از چه نورهایی با چه طول موجی در ان وجود دارد. به طور مثال عدد ۱۰۰۰۰k بر روی یک لامپ مشخص کننده رنگ های تشکیل دهنده نور نهایی لامپ مورد نظر است. یک لامپ ۶۵۰۰k که بهترین کلوین برای نور یک تانک گیاهی محسوب میشود تمام نورهای موجود در طیف نوری را در خود دارد و بهترین انتخاب برای استفاده در تانک گیاهی به شمار میرود.

لومن یا شدت نور مناسب:  

شدت نور با واحد لومن سنجیده میشود. ما تمایلی به بحث درباره مباحث تخصصی نور نداریم و به همین جمله برای درک مفهموم لومن اکتفا میکنیم که هر چقدر لومن یک لامپ بالاتر باشد شدت نور ان لامپ نیز بیشتر است با ذکر این نکته که باید توجه داشت که برای مشخص کردن کیفیت و شدت نور یک لامپ باید لومن را بر وات نیز تقسیم نماییم. به طور مثال یک لامپ ۱۵۰ وات متال با ۶۰۰۰ لومن به ازای هر وات ۴۰ لومن نور تولید میکند، در صورتی که یک لامپ  فلورسنت ۳۰ وات با ۲۱۰۰ لومن به ازای هر وات ۷۰ لومن نور تولید میکند و مطمئنا لامپ فلورسنت از شدت نور بهتری برخوردار است.

پار و عامل مهم در فتوسنتز گیاهان:

PAR یا Photosynthetically Active Radiation معیاری برای سنجش میزان نورهای مخصوص فتوسنتز در اکواریوم گیاهی است. گیاهان برای انجام فتوسنتز به دو طیف رنگی آبی ۴۰۰ نانومتر و قرمز ۷۰۰ نانومتر نیاز دارند گرچه گیاهان به نور قرمز ۷۰۰ نانومتر با توجه به محل زندگیشان در طبیعت بیشتر نیاز دارند. به طور کلی تر پار واحدی است که بتوان میزان نور ابی ۴۰۰ نانومتر و قرمز ۷۰۰ نانومتر را سنجید. لامپ های ۵۵۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین دارای بیشترین پار برای اکواریوم های گیاهی هستند گرچه لامپ هایی تا ۱۰۰۰۰ کلوین نیز از پار مناسبی برخوردار هستند

چارت توزیع طیف های نوری: در چارت توزیع طیف های نوری، انواع رنگ نور و میزان موجود از هر یک در نور نهایی نشان داده میشود. هر چقدر رنگ ابی و قرمز دو طرف طیف نوری بیشتر باشد و رنگ سبز آن کمتر باشد نور نهایی تولید شده از ان منبع نوری برای استفاده در تانک گیاهی مناسب تر است.

شاخص تابش رنگ: CRI یا Color Rendering Index شاخصی بین المللی برای مشخص کردن کیفیت تفکیک و تابش نور طبیعی لامپ است. هر چقدر CRI لامپ بالاتر باشد ان لامپ از کیفیت تابش طبیعی بالاتری نیز برخوردار است. بالاترین عدد برای شاخص CRI عدد ۱۰۰ است و این عدد ربطه مستقیمی با کلوین لامپ دارد. برای مقایسه CRI دو لامپ و تصمیم گیری در انتخاب انها باید توجه داشت که هر دو لامپ دارای کلوین یکسانی باشند.

اگر تا یه اینجای مطلب سردرد گرفته اید بهتر است یک لیوان اب بنوشید و ادامه مطلب را دنبال کنید. مطمئنا سعی شده تعاریف بالا به شکلی ساده بیان شود و خوانندگان عادی نیز به راحتی مطالب را درک کنند چرا که مباحث و تعاریف تخصصی نور انقدر پیچیده است که حتی نگارش ان نیز از عهده اینجانب خارج است و تعاریف فوق نیز خلاصه ای از برداشت ازاد از کتاب اکواریوم های گیاهی اقای مرادی میباشد. با این حال بد نیست همین چند عبارت کوتاه را فرا بگیریم تا زمانی که سخنی از لومن یا کلوین به میان امد اشنایی جزئی در رابطه با این پارامترها داشته باشیم.

خوشبختانه حتما نیاز نیست از روی چنین پارامترهایی لامپ مورد نظر را انتخاب نماییم چرا که اکثر لامپ های تجاری و مخصوص تولید شده برای اکواریوم های گیاهی تمام این شاخصه ها را به شکل مناسب دارند و علاقه مندان کافی است یکی از سیستم های روشنایی موجود و معتبر در بازار اکواریوم های گیاهی را انتخاب نمایند و نهایتا با مقایسه میزان وات ، کلوین و لومن سیستم های روشنایی که بر روی این محصولات تجاری “اکثرا” درج میشود مقایسه ای را داشته باشند و بهترین سیستم روشنایی را نسبت به بودجه خود خریداری نمایند یا علاقه مندانی که سیستم روشنایی تانک خود را به صورت دست ساز یا از مراکزی غیر از مغازه های اکواریومی تهیه میکنند و این لامپ ها مخصوص تانک های گیاهی ساخته نشده اند میتواند پارامترهای بالا را مورد برسی قرار دهند و بهترین نور را برای تانک گیاهی خود انتخاب کنند یا به صورت دست ساز سیستم نور مناسب را فراهم اورند.

حال اگر سردرتان ارام گرفته است به چند مبحث مهم دیگر که در زیر بیان میشود توجه کنید

طیف نور مورد نیاز برای عمل فتوسنتز در اکواریوم گیاهی:

گیاهان برای عمل فتوسنتز از طیف کامل نور خورشید استفاده نمیکنند بلکه تنها از دو نوار طیف نوری قرمز و ابی که پیشتر نیز به ان اشاره شد استفاده مینمایند. لامپ های فتوسنتز یا لامپ های گرمسیری ساخته شده نیز نور قرمز و ابی زیادی دارند و میتوانند یک گزینه ایده ال برای استفاده در تانک های گیاهی باشند. نور نهایی این لامپ ها که با چشم قابل رویت است به رنگ صورتی میباشد

Daily light یا روشنایی(نور) روز و نقش ان در اکواریوم گیاهی: 

لامپ هایی که به عنوان daily light به فروش میرسند تمام طیف های رنگی نوری را در خود دارند و نور نهایی انها سفید به نظر میرسد. همانند خورشید که در ظهر طیف کاملی از رنگ ها را دارد این لامپ ها نیز به همان شکل از طیف کاملی برخوردار هستند و علاوه بر کمک به فتوسنتز، برای افزایش رنگ سبز گیاهان و حتی درخشندگی رنگ طبیعی ماهیان نقش بسزایی را ایفا میکنند. این نورها با توجه به اینکه از تمام طیف های رنگی برخوردار هستند و طیف رنگی سبز را نیز شامل میشوند میتوانند سبب رشد جلبک در اکواریوم هایی با بالا بودن سطح نیترات و فسفات شوند.

میزان نور مورد نیاز گیاهان اکواریومی:

یکی از مشکلاتی که اکثرا افراد برای تهیه نور برای تانک گیاهی خود دارند تعداد و توان سیستم نوری است که باید انتخاب کنند. شاید راه حل دقیق و عملی برای محاسبه تعداد لامپ و توان مصرفی مورد نیاز برای یک اکوایوم با ابعاد دلخواه وجود نداشته باشد چرا که انتخاب توان مورد نیاز و تعداد لامپ ها ربطه مستقیمی با ارتفاع اکواریوم، سطح اکواریوم، زاویه تابش نور، نوع نور و کیفیت ان، تعداد گیاهان، نوع گیاهان، نحوه کاشت و مواردی از این قبیل دارد که محاسبه توان و تعداد لامپ ها برای پوشش کامل اکواریوم را بسیار سخت میکند. با این حال در بسیاری از منابع مکتوب برای خلاص شدن از این معضل از جمله “به ازای هر لیتر اب یک وات نور نیاز است” استفاده شده است که تا حدودی نیز عملی به نظر میرسد. گرجه بسیاری از افراد در ابتدای نگهداری از تانک گیاهی با این مقدار نور و شدت نور تولید شده شوکه خواهند شد با این حال میتوان به عنوان یک گزینه عملی از این مقدار توان نوری استفاده نمود با این توضیح که توان مناسب نوری یک اکواریوم تنها در عمل برای اکواریوم دار مشخص خواهد شد و تنها میتوان به عنوان یک پایه و اصل برای مشخص کردن توان مورد نیاز برای یک اکواریوم گیاهی از این شاخص (۱w/L) استفاده نمود که شاید شاخص مناسبی نیز نباشد. به طور مثال نوری که از یک لامپ متال ساطع میشود تا نوری که از یک لامپ فلورسنت معمولی ساطع میشود قابل مقایسه نیستند، همچنین توان مصرفی لامپ های ال ای دی و میزان نور تولید شده از انها با توان یک لامپ فلورسنت و میزان نور تولید شده از ان به هیچ عنوان قابل مقایسه نخواهد بود و حداقل لامپ های ال ای دی را میتوان مستثنی از شاخص یک وات بر لیتر دانست.

یکی دیگر از معضلات مطرح شده تعداد لامپ مورد نیاز برای پوشش کامل اکواریوم است که در این مورد نیز با توجه به طول و عرض اکواریوم و زاویه تابش نور باید تعداد منبع نوری برای تامین نور تابیده شده نسبت به استقرار گیاهان و نیاز نوری هر گیاه انتخاب شود. شاید شما گیاهانی در زوایای کناری آکواریوم داشته باشید که نیاز به نور کمتری نسبت به گیاهان مستقر در وسط اکواریوم دارند و یک لامپ مرکزی با توان مناسب قادر به تامین نور زیاد برای مرکز اکواریوم و نور کم برای زوایای کناری باشد. همچنین ممکن است گیاهانی که در کناره های اکواریوم کاشته شده باشند نیاز به نور زیادتری نسبت به مرکز تانک داشته باشند که استفاده از دو منبع نوری با توان مناسب در گوشه ها میتواند نور زیاد گیاهان کاشته شده در گوشه ها را تامین کنند و همچنین نور مورد نیاز و کم مرکز اکواریوم را نیز فراهم اورند.

استفاده از لامپ فتوسنتز و لامپ طیف کامل سفید: با توجه به اینکه لامپ فتوسنتز که به رنگ صورتی در بازار موجود است به عنوان حیاتی ترین لامپ اکواریوم گیاهی محسوب میشود استفاده از آن در اکواریوم های گیاهی الزامی است با این حال استفاده از نور سفید طیف کامل نیز در کنار لامپ فتوسنتز میتواند بهترین نتیجه را در تامین روشنایی اکواریوم و رشد و نمو گیاهان داشته باشد. به دلیل اینکه استفاده از نور سفید شامل طیف کامل رنگی است و عمل فتوسنتز را نیز انجام میدهد بسیاری از نگهدارنده ها ترجیح میدهند نور سفید را دوبرابر نور صورتی در نظر بگیرند.

انواع لامپ های مناسب اکواریوم های گیاهی: منابع نوری و سیستم های روشنایی قابل استفاده در اکواریوم های گیاهی بسیار زیاد هستند. از یک منبع نوری که از یک شمع تامین میشود تا لامپ های ال ای دی همگی قادر به تامین نور یک اکواریوم گیاهی هستند اما همانطور که قبلا نیز اشاره شد هر منبع نوری مناسب اکواریوم های گیاهی نیستند. در زیر پرکاربردترین و بهترین لامپ هایی که برای سیستم روشنایی یک تانک گیاهی استفاده میشوند معرفی خواهند شد

لامپ های t8 و t5 فلوئورسنت: از رایجترین لامپ های بازار برای استفاده در تانک های گیاهی میباشند. فقط باید دقت داشت این لامپ ها مخصوص اکواریوم های گیاهی ساخته شده باشند و یکی از تولید کنندگان مطرح بازار اکواریومی این لامپ ها را تولید نموده باشد. کلوین مناسب این لامپ ها باید چیزی در محدوده ۵۵۰۰ تا ۹۰۰۰ کلوین باشد. مقادر دیگر برای مصارفی دیگر کاربرد دارند. حرف T، ضخامت لامپ های فوق را مشخص میکند. لامپ های T8 دارای ۲.۵ سانتیمتر ضخامت هستند در حالی که لامپ های T5 ضخامتی ۱.۵ سانتی متری دارند. مطمئنا لامپ های T5 از کیفیت ساخت بالاتری نسبت به لامپ های T8 برخوردار هستند حتی گونه ای از لامپ های T5 نیز به نام (HO-T5 ، (High Output T5 وجود دارند که نوری در حد لامپ های متال را تولید میکنند و نسبت به لامپ های T5  معمولی توان بیشتری نیز مصرف میکنند. گروه لامپ های T5 و T8 رایجترین و پرکاربرد ترین لامپ های مورد استفاده در اکواریوم های گیاهی هستند و اندازه های طولی مختلف این گونه لامپ ها دست اکواریوم دارها را برای انتخاب اندازه مناسب باز گذاشته اند. تنها عیب وارد بر انها را میتوان طول عمر مفید کوتاه که بین شش تا نهایتا دوازده ماه است دانست همچنین این لامپ ها اکثرا برای تانک هایی با ارتفاع مفید زیر ۵۰ سانت مورد استفاده قرار میگیرند

لامپ های فلورسنت fpl : کیفیتی در حد لامپ های T5 دارند با ذکر این نکته که به صورت برند معتبر و شناخته شده در بازار اکواریومی موجود نیستند. این گونه لامپ ها بیشتر مناسب اکواریوم های نانو یا زیر ۵۰ لیتر است. کلوین مشخص شده برای این لامپ ها چیزی حدود ۲۷۰۰ تا ۶۵۰۰ کلوین است که نوع ۶۵۰۰ کلوینی ان مناسب برای اکواریوم های گیاهی میباشد. متاسفانه کیفیت این گونه لامپ های و مخصوصا نمونه های ایرانی ان تضمین شده نیست و به طور مثال اگر ده عدد از انها را کنار هم روشن کنید هیچ کدام شدت نور یکسانی ندارند با این حال بهتر است با ازمون و خطا لامپی را انتخاب کنید که نسبت به سایر لامپ ها شدت نور بیشتری داشته باشد. البته اگر فروشنده ها چنین اجازه ای را برای تست لامپ هایشان به شما بدهند!!

لامپ های متال هالید: لامپ هایی با تولید شدت نور بالا هستند (high-intensity discharge) و محدوده کلوین انها بین ۵۵۰۰ تا ۲۰۰۰۰ کلوین است. این نوع لامپ ها نسبت به لامپ های فلورسنت طول عمر بسیار بالاتری دارند. شاید تنها عیب این گونه لامپ ها تولید گرمای بالا است که حتما باید از قاب مخصوص و فن برای انها استفاده شود. کلوین مناسب برای انتخاب این گروه از لامپ ها برای اکواریوم گیاهی محدوده ۵۵۰۰ کلوین یعنی طیف کامل نوری است. این لامپ ها برای اکواریوم های طویل و با ارتفاع و عرض زیاد توصیه میشود و حتما در کنار این گروه از لامپ ها باید از لامپ های فلوئورسنت صورتی و مخصوص فتوسنتز نیز استفاده نمود

لامپ های ال ای دی: جدیدترین لامپ های تولید شده فعلی هستند و بیشترین توان مصرفی را به نور تبدیل میکنند. ایده استفاده از انها در اکواریوم های گیاهی بسیاری از نگهدارنده ها را سردرگم میکند چرا که لامپ های ال ای دی اماده و مخصوص اکواریوم های گیاهی بسیار کم هستند و قیمتی سرسام اور دارند و از طرفی انواع دست ساز نیز شاید کیفیت برندهای معتبر را نداشته باشند و همچنین کلوین و لومن مناسبی برای انها مشخص نمیباشد. با این حال به عنوان یکی از لامپ های محبوب برای ساخت سیستم نور دست ساز یا سیستم نوری حرفه ای اکواریوم پلنت مطرح میباشند. دقت داشته باشید برای انتخاب نور ال ای دی برای اکواریوم گیاهی حتما به مشخصات نوری انها دقت داشته باشید و ال ای دی هایی با برند معتبر با مشخصات نوری مطمئن خریداری نمایید، لامپ های ال ای دی و اماده ای که در الکتریکی ها برای مصارف روشنانی مورد استفاده قرار میگیریند مناسب تانک گیاهی نیستند ضمنا برای نورهای ال ای دی نمیتوان از شاخص یک وات به ازای هر لیتر اب استفاده نمود. شاید شاخص نیم وات به ازای هر لیتر اب معقول تر به نظر برسد

سایر منابع نوری: استفاده از سایر منابع نوری مانند لامپ های کم مصرف یا لامپ هایی فاقد کلوین و پار مناسب برای اکواریوم های گیاهی توصیه نمیشود با این حال برخی از اکواریوم دارهایی که تمایلی به هزینه کردن ندارند یا تمایل دارند گیاهان را فقط به صورت موقت نگهداری کنند به عنوان یک گزینه قابل نورپردازی میتوانند از لامپ کم مصرف یا لامپ های مهتابی معمولی و با ترکیب رنگ سفید و صورتی، نور تانک خود را تامین کنند.

چند نکته که خواندن ان خالی از لطف نیست:

۱-  از روشن کردن همزمان همه لامپ های اکواریوم گیاهی خوداری کنید و سعی کنید لامپ ها را یک به یک روشن نمایید. روشن نمودن همزمان همه لامپ ها و تولید نور ناگهانی و زیاد موجب استرس ابزیان ساکن در تانک گیاهی خواهد شد

۲- لامپ های فلورسنت هر شش ماه تا نهایتا یکسال باید تعویض گردند. همچنین لامپ های متال هر دوسال یکبار نیاز به تعویض دارند. هیچگاه تمام لامپ های اکواریوم گیاهی خود را همزمان تعویض ننمایید بلکه لامپ ها را با فاصله یک تا دو ماه از یکدیگر تعویض کنید

۳- از روشن و خاموش کردن بیموقع لامپ ها خوداری کنید و سعی کنید در ساعات مشخص روشنایی یا خاموشی اعمال شود. برای این منظور میتوان از تایمرهای مناسب استفاده نمود

۴- سعی کنید برای لامپ مورد نظر قاب مخصوص و رفلکتور و تجهزیات کامل و مورد نیاز همان لامپ را تهیه نمایید. همچنین استفاده از ترانس های استاندارد برای لامپ های t5 و t8 میتواند بازدهی بالاتر و عمر مفیدتر لامپ را افزایش دهد.

۵- مدت زمان نورپردازی برای اکواریوم های گیاهی میتواند همانند طبیعت در فصول مختلف متفاوت باشد با این حال اکثرا نورپردازی به مدت۷ الی ۱۲ ساعت در طول روز صورت میگیرد.

سخن پایانی نویسنده: سعی شد در مطلب بالا تا جای ممکن پارامترها و شاخص هایی که در انتخاب سیستم روشنایی دخیل هستند به شکلی ساده و قابل فهم مورد بحث قرار گیرد و همچنین رایج ترین لامپ های استفاده شده در سیستم های روشنایی که برای اکواریوم های گیاهی استفاده میشوند خدمت علاقه مندان معرفی گردد. مطمئنا مطلب بالا بی عیب و نقص نیست و حتما انتقاداتی به ان وارد خواهد بود. با این حال سعی میشود این مطلب مدام بروز گردد و مباحث جدیدتر یا مباحثی که در مورد انها بحث نشده است به ان اضافه گردد. شما نیز میتوانید با ارسال دیدگاه و بازگو کردن تجارب خود این مطلب را کامل و به روز نگهدارید

منابع استفاده شده در نگارش این مطلب:

کتاب اکواریوم های گیاهی آب شیرین —> ترجمه و تالیف: سید حسین مرادی – سهیلا لهراسبی

ماهنامه علمی تخصصی ابزیان زینتی —-> صاحب امتیاز محسن صادقیان

مطلب فوق به صورت مستقیم(کپی پیست) از منابع بالا نقل نشده است و تنها از منابع یاد شده برای نگارش مطلب کمک گرفته شده است. صرفا جهت اطلاع کپی برداران این مطلب. لطفا این مطلب یا سایر مطالب تولیدی سایت onlypet.ir را به نام خود در سایت ها، وبلاگ ها، انجمن ها یا کتاب های مرتبط منتشر یا چاپ نکنید! حداقل در صورت کپی برداری لینک منبع را نیز درج نمایید. با تشکر از همه علاقه مندان به کپی و تکثیر محتوا!

این مطلب را به اشتراک بگذارید
twiter facebook telegram googlepluse linkedin

404 دیدگاه در “انتخاب نور اکواریوم پلنت یا سیستم روشنایی مناسب آکواریوم گیاهی

  1. حسین

    سپاس از پاسخ دهی و راهنمایی
    راستش فتوسنتز رو حتی بدون CO2 واضح میبینم و رشد گیاها هم بد نیس,
    آِیدی تلگرام دارین تا بهتون عکس آکواریوم رو بدم و بهتر راهنماییم کنین؟

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      خب پس موردی نیست دوست من. اگه گیاها فتوسنتز دارن و از طرفی با مشکل جلبک هم مواجه نیستید نیازی به افزایش یا کاهش نور ندارید. احتمالا از گیاهان کم توقع نگهداری میکنید که بدون co2 فتوسنتز دارن و رشد میکنن.برخی گیاها مثل اکثر چمن ها هم به نوز زیادی نیاز دارن و هم به کربن دی اکسید.
      موفق باشید

      پاسخ
  2. حسین

    سلام اقا شهریار این یه عکس از اکواریوم بنده است…الان سه تا ال ای دی ب توان مجموع ۲۹ وات دارم
    اول اینکه ایا با این گیاها که میبینید اصلا سه تا نیاز هست!؟ی دوتا باشه که میشه ۱۹ وات….
    اینم بگم تازگیا جلبک قهوه ای داره پیدا میشه سیکلشم گذرونده تانکم….ایا از توان زیاد نوره یا ارتفاع کم چراغا ک روی سطح اب هستن
    ممنون میشم نظر بدین و راهنمای کنین
    راستی راه حل بیولوژیکی جلبک قهوه ای چیه؟

    https://onlypet.ir/upload/user/uploadcase/1505155682021.jpg

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      خوبه. جلبک قهوه ای بیشتر به خاطر نور کم به وجود میاد. مخصوصا اگه فقط در برخی از قسمت های اکواریوم که کم نور هست دیده میشه.
      یه چند تا کت فیش مثل کت اتو به اکواریوم اضافه کنید. شارک سیامی به اکواریومتون اضافه کنید تا حد زیادی جلبک ها رو میخورن.
      این نوع گیاهانی که در اکواریوم شما وجود دارن همین مقدار نور هم زیادشون هست و نیازی به اضافه کردن نیست. البته کمشون هم نکن.

      پاسخ
  3. mahdi

    سلام
    خسته نباشید و ممنون از سایت کاملتون
    معذرت میخوام که سوالمو بدجا مطرح میکنم .ببخشید یه تراریوم در ابعاد ۲۰.۳۰.۴۰.با گیاهان متوسط وسایه پسند به چه طیفی از رنگ نوری احتیاج داره واینکه میشه از مهتابی های فلوروسنت استفاده کرد یا نه؟

    پاسخ
  4. بهاره

    با سلام
    میخواستم بدانم برای رشد بنفشه افریقایی در خانه ای که نور مناسب ندارد، اگر بخواهم از لامپ LED بعنوان منبع نور استفاده کنم، باید لامپ با چه شدتی و چند ساعت در روز استفاده کنم؟ فاصله ی لامپ تا گیاه حدودا ارتفاع نیم متری از سطح گیاه است.
    با تشکر

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      خب اینجا که مربوط به نور آکواریوم هست و بهتر بود در فروم آزاد و بخش گل و گیاه سوال میپرسیدین.
      در این لینک نور مطنوعی برای کاکتوس توضیح داده است
      https://www.onlypet.ir/forum/cactaceae/%da%86%da%af%d9%88%d9%86%db%8c-%da%a9%d8%a7%d8%b1%d8%a8%d8%af-%d9%86%d9%88%d8%b1-%d9%85%d8%b5%d9%86%d9%88%d8%b9%db%8c/
      این هم انجمن گل و گیاه
      https://www.onlypet.ir/forum/plant-flower/
      برای بنفشه آفریقایی روزی ۶ ساعت از همون فاصله ۵۰ سانتی نور داشته باشه کافیه.

      پاسخ
  5. sh

    برای یک تانک با ارتفاع ۴۰ و طول ۶۰ حاوی ماهی گوپی و گلد فیش چه نوری برای تزیین تانک مناسبه و چند ساعت باید روشن باشه ؟ با سپاس

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      چون فقط ماهی دارید فرقی نداره و لازم نیست نور خاصی تهیه کنید و چون بیشتر جنبه تزئینی تانک برای شما مهمه از نور مهتابی استفاده کنید. البته اگه جنبه تزئینی مهم نبود میتونید از روشنایی روز هم استفاده کنید و هیچ لامپی هم برای اکواریوم قرار ندید(توجه: منظور روشنایی روزه و نه نور مستقیم خورشید).
      اما خب در صورتی که خواستید برای روشنایی اکواریوم از نور مصنوعی استفاده کنید میتونید از یه لامپ مهتابی سفید معمولی یا خیلی بهتر لامپ های طیف کامل سفید، fpl یا ال ای دی استفاده کنید.
      میزان روشنایی هم از صبح روشن کنید تا عصر. یا از ظهر روشن کنید تا شب. در کل فرقی نداره چند ساعت روشن باشه و بیشتر مهمه که یه قانونی بذارید و هر روز در همون ساعت مشخص شده نور روشن و در ساعت دیگه خاموش بشه که ماهیا هم به اون شرایط عادت کنن. ضمنا حتما شب نور رو قطع کنید که ماهیا استراحت کنن.

      پاسخ
  6. ali.amn

    سلام

    میخواستم بدونم میشه از نور سفید زیر کابینتی که فلورسنت هست برای اکواریوم استفاده کرد ؟؟
    چند مدل تو‌ بازار هست که مهتابی T5 و تو جزئیات محصول درج شده فلئورسنت

    من الان زیر کابینتی AEG گذاشتم که روش زده T5 و ۶۵۰۰k
    فتوسنتز اصلا نمیبینم اما گیاهام همه رشد خوبی دارن و مشکل جلبک هم ندارم

    اگر از اون مهتابی که گفتم میشه استفاده کرد با اینی که دارم جابه‌جا کنم

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      مهتابی T5 با مشخصات و کلوین دار همینکه شما دارید خوبه میتونید استفاده کنید. باز منتظر نظر سایر دوستان هم باشید تا تخصصی تر جواب بدن خدمتتون.

      پاسخ
  7. salman.22

    سلام خدمت دوستان خصوصا مدیر عزیز آقا شهریار گل
    برای یه آک آب شیرین بدون پلنت و ماهی معمولی مثل پروت چه نوری پیشنهاد میدین که آک جلبک نزنه
    میخواستم مهتابی معمولی بگیرم به نظرتون مناسبه؟ در طی روز بیشتر از ۱۰ ساعت روشن باشه موردی نداره؟
    چون لجنخوار هم ندارم به دلیل تکثیر (پروت و تگزاس) فکر میکنم زودتر از هر تانک دیگه ای جلبک بزنه

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      هر نوری بذارید بالاخره جلبک رو دارید. جلبک فقط وابسته به نور نیست و گاها نیترات بالا و حتی کمبود نور هم باعث جلبک میشه و فقط نوع جلبک تغیر پیدا میکنه. مثلا جلبک قهوه ای یکی از دلایلش نور کمه!!!!!
      از نورهای طیف کامل استفاده کنید. نور سفید ۶۵۰۰ کلوین یا لامپ های LED
      ده ساعت نوردهی هم خیلی زیاده. روزی ۴ پنج ساعت برای اکواریومی که گیاه نداره نور کافیه. همین مقدار هم اگه محیط اطراف روشن باشه دیگه نور مستقیم نیاز نیست.

      پاسخ
  8. امیر حسین

    سلام
    آیا میشه از لامپ های ال ای دی های جدید کم مصرف برای تانک پلنت استفاده کرد؟

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      اگه مخصوص روشنایی منزل بالانس شده باشن خیر. لامپ های ال ای دی با کلوین مناسب و بالانس شده برای اکواریوم پلنت مناسب هستن. یا باید به صورت شرکتی خریداری کنید که قیمتشون هم نسبتا بالاست یا اینکه خودتون ماژول رو بسازید و ال ای دی با مشخصات مناسب و رنگ های مناسب رو انتخاب و درایور و … رو بگیرید و روی هم سوار کنید.

      پاسخ
      1. امیرحسین

        ممنون. این لامپی که میگم از این لامپ های خونه اس که ۶۵۰۰ کلوین و بهری نوریش هم ۸۰ لومن بر وات و خود لامپ ۱۲ وات
        مناسبه؟؟؟؟؟

        پاسخ
        1. شهریار (onlypet.ir)

          بهتره لامپ اکواریوم گیاهی از یه برند اکواریومی هم تهیه بشه. با این حال این لامپ هم بد نیست و میشه استفاده کرد گرچه شدت نور پایینی داره و به درد اک گیاهی نمیخوره. فقط اگه دیدید با جلبک شدید دارید روبرو میشید لامپ رو عوض کنید. در کل توصیه میکنم یه لامپ مخصوص تهیه کنید(مخصوص فتوسنتر + سفید).

          پاسخ
  9. سپند

    سلام. چه برند و مدلی لامپ فلوئرسنت مخصوص آکواریوم گیاهی خوب هست؟
    حدود قیمتش چقدره؟

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      اگه دست به جیب هستید لامپ های فلورسنت T5 جی بی ال فوق العاده هستن. اگه گیرتون بیاد قیمت بالایی هم دارن. یه سری برند دیگه مثل سوبو و ایستا و اینا هم هست که خوبن. لامپ های نسبتا بی کیفیت ال ای دی اکوا هم هست. به هرحال همگی روی هم رفته بد نیستن ولی مطمئنا کیفیت برندهای المانی مثل jbl رو ندارن.
      قیمت هم از ۷۰ ۸۰ تومن بگیر برو تا میلیونی( بسته به سایز و برند و نوع و …..)

      پاسخ
  10. parsa

    سلام من یه آک ۸۰ یتری دارم یه لامپ می خواستم بخرم براش پلنت نیست توش سیچلاید آفریقایی هس ولی چون خیلی نور نداره نور میخوام بگیرم فوقش تو روز دو ساعت استفاده می کنم
    کلوینش چقدر باشه؟؟
    رنگش ؟ خودم میگم سفید آبی ضرر که نداره ؟
    ۳پاس

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      کلوینش هرچی بود اصلا مهم نیست چون برای سیچلاید مهم نیست نورش هم سفید خوبه. البته بسته به آک از نور شدید استفاده نکنید تا ماهی ها رو اذیت نکنه.

      پاسخ
  11. Yasani _ Reza

    سلام دیروز هرچی گشتم مهتابی t5 پیدا نکردم فقط یه مدل که روش نوشته t4 با ۶۴۰۰ کلوین ۱۲w هستش رنگش هم سفیده … بنظرتون بدرد آک ۷۰ لیتری پلنت میخوره ؟؟؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      از لامپ های معمولی بهتره ولی خب باز بستگی به شرایط اک شما هم داره مثلا ارتفاع آب و نوع و تعداد گیاهان مهمه و همینطوری نمیشه گفت جواب میده یا نه.

      پاسخ
      1. Yasani _ Reza

        سلام ارتفاع آک ۳۵ و کف چمن کاشتم تا سبز بشه تا بعد که خواستم اک رو پرکنم نهایتا فکرنمیکنم ۴ یا ۵ شاخه گیاه بیشتر جابشه چون طول و عرض هم ۶۰ در ۴۰ درضمن یه خزه هم برای روی یه سنگ که داخل اک دارم بنظرتون ۲ تا از همون مدل مهتابی که گفتم کافیه بگیرم ؟؟؟ یکی برا طول یکی هم برا عرض ؟؟؟

        پاسخ
        1. مجتبی

          سلام
          به نظر بنده جواب میده باز منتظر نظر تخصصی تر سایر دوستان باشید.
          دوستان پلنت کار بیان جواب بدهند خیلی بهتره.

          پاسخ
  12. Yasani _ Reza

    سلام باتشکر از آقا مجتبی من هنوز منتظر نظر تخصصی تر سایر دوستان و اساتید در مورد خریداری مهتابی هایی که در بالا مشخصاتش رو ذکر کردم هستم ….
    مشخصات آک هم در پیام توضیح دادم … ممنون میشم راهنماییم کنید …

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      اگه مهتابی، مخصوصا t4 تهیه میکنید و کف هم چمن کاشتید حتما به ازای هر لیتر ۱ وات رو در نظر بگیرید البته با توجه به ارتفاع کم اکواریومتون نیم وات در لیتر هم اوکیه باز باید در عمل ببینید چی میشه

      پاسخ
  13. ناشناس

    سلام.من از نور ال ای دی سوبو استفاده میکنم. مدلAl-450P. روی جعبه اش ننوشته چند کلوین هست. اگر کسی می دونه لطفا بگه.ممنون

    پاسخ
  14. رضا

    سلام من یه اکواریوم دارم بدون گیاه و نورشو توسط ال ای دی نواری سفید رنگ تامین میکنم روزی ۳ تا ۵ ساعت می خواستم بدونم ایا مناسب هست و باعث جلبک زدن اب نمیشه ؟ ممنون

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      ابعاد اک و مخصوصا ارتفاع آک مهمه اما خب وقتیکه گیاه طبیعی ندارید ۳ تا ۵ ساعت روشنایی خیلی زیاده مصوصا ۵ ساعت هیچ لزومی نداره و بدون شک تانک جلبک میزنه و تنها ۲ ساعت روشنایی کافیه البته برای جلبک زدن تراکم ماهی و کیفیت آب هم مهمه و اینکه ماهی جلبک خوار و کت فیش داشته باشید و یا نداشته باشید به هر حال برای تانکی که گیاه طبیعی نداره دو ساعت روشنایی کافیه و حتی زیاد هم هست.

      پاسخ
  15. مهدی

    سلام عزیزان
    ابعاد تانک من طول ۱ عرض ۴۵ و ارتفاع ۶۰ هست
    در انتخاب نور برای تانکم واقعا گیج شدم.
    نورهای متفاوتی از جمله t5 و fpl و والواشر بهم پیشنهاد شده اما نمیدونم کدوم بهتره از طرفی والواشر رو بهم پیشنهاد دادن چون عمرش بیشتره و مصرفش کمتر و بهم گفتن به ازای هر سه نور سفید یک نور صورتی فول اسپکتروم بذارم و برای زاویه تابش بعضیا لنز ۹۰ و بعضیا ۱۲۰ رو پیشنهاد دادن. یکی از دوستان هم گفت سفیدها رو ۹۰ بذارم و صورتیا رو ۱۲۰.
    کدوم حرف درسته از اساتید اگه کسی تجربه ای در این زمینه داره ممنون میشم راهنمایی کنه.
    با تشکر

    پاسخ
  16. علی

    با عرض سلام و ادب احترام خسته نباشید من تازه میخوام گیاه بکارم از لامپ های چی استفاده کنم LED خوبه اندازه اکواریوم ۵۰×۳۵×۱۳۵ هس LEDام ۱متر هس زد اب هم هس تو داخل اب جای گزین میشه

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      خواهشا پست تکراری ارسال نفرمایید.
      همی نبخش رو مطالعه بفرمایید مفصل توضیح داده شده .
      بستگی داره شما در چه حد بخواهید گیاه کار کنید و اگر کار حرفه ای مد نظرتون باشه از این ال ای دی های متری جواب نمیده.

      پاسخ
  17. Narciss

    سلام آکواریوم حدودا ۴۰ لیتری دارم.نوع ماهی هم گلدفیشه.
    به نظر شما از چه نوع نوری استفاده کنم یا چند ساعت نور داشته باشه؟البته میخوام از گیاه دم گربه ای هم استفاده کنم تا کیفیت آب بالا نگهداره.نظر شما چیه؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      گلدفیش به نور خاصی نیاز نداره ضمنا از هیچ نوع گیاه طبیعی در کنار گلدفیش نمیتونید استفاده کنید چون بعد از مدتی همه اونها رو خواهند خورد.
      نهایتا از گیاه مصنوعی استفاده کنید و هر هفته یک سوم از آب رو سیفون بزنید و روزی یک تا دو ساعت از مهتابی معمولی آکواریوم برای زیبایی بیشتر استفاده کنید و بیشتر از اون به نور نیاز ندارند.

      پاسخ
      1. Narciss

        سلام ممنون از پاسخگوییتون
        منظورتون نیاز نداره هست؟
        اما دیدم که کنار گلدفیش گیاه هم میذارن.بالاخره بعد از مدتی رشد نمیکنن؟
        خوندم که دم گربه ای رشد سریعی داره.البته فیلم هایی که از آکواریوم گلدفیش دیدم هم دم گربه ای داشتن.
        یعنی کلا نظرتون منفی هست؟

        پاسخ
        1. Narciss

          https://www.onlypet.ir/forum/user-picture/%d8%a2%da%a9%d9%88%d8%a7%d8%b1%db%8c%d9%88%d9%85-%d9%85%d8%a7%d9%87%db%8c-%d8%b9%db%8c%d8%af-b-a-h-m-an/
          با دیدن آکواریوم این لینک فکر کردم که گیاه داشته باشم.
          و البته گفتن که از سیستم Co2 و کود مایع هم استفاده نکردن.
          LED که استفاده کردن مارکش چیه؟و الان قیمتش چقدره؟
          به نظرتون از این نوع LED میتونم استفاده کنم؟

          پاسخ
        2. مجتبی

          سلام
          بله اشتباه تایپی بود و الان اصلاحش کردم گلدفیش به نور خاصی نیاز نداره.
          گیاهان طبیعی رو هم نابود میکنه وقتی برگ های گیاه رو بخوره و از ریشه در بیاره گیاه چطوری رشد کنه ؟؟؟!!
          ببینید از روی فیلم و عکس اصلا تصمیم گیری نکنید و توجه ای نکنید چون از آینده اون طرح خبر ندارید.

          پاسخ
  18. احمد

    با سلام. آکواریوم من از نوع ماهیران هست که حدود ۱۰ سال پیش خریداری کردم.ابعاد ۸۰ در ۴۰ هست. دارای ۲ عدد مهتابی که الان به علت فرسوده شدن مغزیهای داخلی و شکستن شدن آنها امکان استفاده مجدد نمی باشد.داخل اکواریوم تعداد زیادی گیاه گندمی و تعدادی کریپتون هست.حالا با استفاده از ۲ عدد هالوژن slm به طور موقت نوردهی را در اکواریوم ایجاد کردم .به نظر شما این کافی هست یا خیر.اگه نظر بهتر دارید لطفا راهنمایی کنید.ممنون

    پاسخ
    1. TBZ

      آکواریوم منم چراغش خراب شده بود رفتم یدونه LED گرفتم (ببخشید اسم مارکشو نمیتونم بگم) از روشنایی لامپ خود آکوارییوم بهتر عمل میکنه .. به نظرم یدونه LED بخرین از اونا که به شیشه میچسبه

      پاسخ
      1. احمد

        سلام.لطفا سایز LED و قیمتش رو لطف میکنید بگید.ممنون

        پاسخ

پاسخ دادن به شهریار (onlypet.ir) لغو پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *