مارمولک دم کلفت ایرانی | شناخت

Matin 1387 گفته

مارمولک دم کلفت ایرانی (Iranian fat tailed gecko)

 

مارمولک های دم کلفت ایرانی (نام علمی: Eublepharis angramainyu) خزندگانی هستند که در مناطق نیمه بیابانی و کوهستانی شمال شرقی سوریه، شمال عراق، غرب مرکزی ایران و ترکیه یافت می شوند.

توصیف فیزیکی

رنگ و نقش مارمولک دم کلفت ایرانی در هر منطقه متفاوت است. بدن آن به طور کلی به رنگ زرد کمرنگ و سفید است که با نقش های قهوه ای مزین شده. سر آن رنگ پریده با الگوی مشبک است که از خطوط تیره، لکه دار و ضخیم تشکیل شده است. سطح زیرین سر آن معمولاً سفید است. الگوی بدن مارمولک ایرانی تازه متولد شده از الگوی بدن بزرگسالان متمایز است. فقط سه خط تیره و یکدست در پشت خود دارد که با بزرگتر شدن مارمولک و ایجاد الگوی بالغ خود محو می شوند.

 

در صورت حساس خطر و تهدید، این مارمولک مانند اکثر مارمولک ها می تواند دم ضخیم خود را جدا کند تا حواس  شکارچی را در حین فرار پرت کند. دم می تواند بعداً بازسازی شود، اما به شکل غیرعادی دوباره رشد می کند. گکوهای ایرانی همچنین دارای انگشتان بلند و پاهای عنکبوت مانند هستند که به آنها کمک می کند تا در کوهستانی که در آن زندگی می کنند به آسانی حرکت کنند.

 

بدن آنها با برجستگی های کوچکی به نام توبرکل پوشیده شده است که می تواند مایعی ترشح کند که می تواند در صورت تماس با پوست باعث بی حسی، درد و تورم پوستی شود. مارمولک های دم کلفت نر دارای ۱۱ تا ۱۷ منفذ پیش مقعدی هستند که به شکل "V" معکوس چیده شده اند. زنان نیز دارای منافذ قبل از مقعد هستند، اما آنها کاملا ضعیف هستند.

اندازه

اندازه مارمولک ایرانی از پوزه تا انتهایمی تواند ۸ تا ۱۲ اینچ (۲۰ تا ۳۰ سانتی متر) طول داشته باشد. دم آن حدود ۴۰ درصد طول  آنها را تشکیل می دهد. البته باید توجه داشت موقعیت جغرافیایی در اندازه آنها تاثیر گذاراست. مارمولک های کوچک‌تر در استان کرمانشاه و بزرگ‌ترین گونه‌های آن در استان ایلام هستند. ماده ها کوچکتر از نرها هستند و ماده ها ۳.۵-۵.۳ اونس (۱۰۰-۱۵۰ گرم) و نرها ۵-۶.۵ اونس (۱۴۰-۱۸۶ گرم) وزن دارند.

 

زیستگاه بومی

مارمولک دم کلغت ایرانی در مناطق نیمه بیابانی یا کوهستانی نیمه خشک در شمال شرقی سوریه، شمال عراق، غرب-مرکز ایران و ترکیه زندگی می کنند. آنها در ارتفاعات بین ۹۸۵ تا ۳۲۸۰ فوت (۳۰۰ تا ۱۰۰۰ متر) یافت می شوند. این مناطق معمولاً به جز کشاورزی فصلی فاقد پوشش گیاهی هستند.

 

طول عمر

طول عمر مارمولک دم کلفت ایرانی هنوز مشخص نیست. با این حال، گونه های دیگر از جنس Eublepharis معمولا تا ۲۰ سالگی در باغ وحش ها زندگی می کنند.

 

رفتار ها

مارمولک ایرانی هنگام ترس، خود را به نوک انگشتان بلند پا فشار می دهد تا خود را از زمین بلند کند. این حرکات با صدای خش خش یا جیغ بلند همراه است. مارمولک همچنین ممکن است دم خود را به دور حیوان مهاجم بپیچد و در صورت امکان مدفوع کند یا گاز بگیرد.

 

غذا/عادات غذایی

مارمولک های دم کلفت گوشتخوارانی فرصت طلب هستند. آنها ملخ، عقرب، سوسک، عنکبوت و مارمولک های کوچک را می خورند. معمولا در باغ وحش ها  آنها را با پودر کرم جیرجیرک، کرم مومی و سوسک تغذیه می کنند.

عادات خواب

این مارمولک ها به عنوان گونه ای شبگرد، روزهای خود را در شکاف های عمیق یا غارهای آهکی می گذرانند که در آن آب فراوان است.

 

تولید مثل و تکثیر

گکوهای دم چاق ایرانی می توانند پس از ۲ سالگی جفت گیری کنند. آنها چندین بار در سال، معمولاً بین ماه های مه و ژوئن، دو تخم می گذارند. اطلاعات زیادی در مورد بچه های آنها در طبیعت وجود ندارد. در باغ وحش ها یا تحت مراقبت انسان، پرورش دهندگان گزارش می دهند که جوجه ها به سرعت رشد می کنند تا زمانی که در ۳-۴ سالگی به اندازه کامل خود برسند.

 

منبع:

https://nationalzoo.si.edu/animals/iranian-fat-tailed-gecko  

دم کلفت البته دم تپلی هم میشه گفت

پ.ن:(fat) معنی چاق و تپل هم میده