بررسی شش عامل حیاط گل های آپارتمانی (قسمت اول) | سایر گیاهان

درود

دما

در تعریف شرایط دمای محیط نگهداری گل ها حداکثر و حداقل دمایی که برای گل قابل تحمل است ذکر می شود. این به این معنی نیست که در این بازه، گل های آپارتمانی می توانند رشد مطلوبی داشته باشند. بلکه برای هر نوع از آن ها باید دمای مطلوب هم تعریف شود.

اغلب گل های آپارتمانی بومی مناطق گرمسیری هستند و دمای داخل آپارتمان که برای زندگی انسان مطلوب است برای این گیاهان نیز مناسب است به شرط اینکه تابش نور زیاد یا رطوبت کم باعث گرم شدن بیش از اندازه محیط پیرامون آن ها نشود. در ضمن نباید گل ها را در زمستان کنار بخاری یا شوفاژ قرار داد زیرا آلودگی ناشی از آن ها و حرارت مستقیم برای آن ها مضر است همچنین در تابستان گل ها نباید در معرض باد مستقیم کولر قرار گیرند.

خاک

بافت خاک: خاک ها بر اساس اندازه ذرات تشکیل دهنده به سه گروه رسی، شنی، سیلتی تقسیم می شود.

خاکی که بیش از ۵۰% آن را ذراتی با اندازه کوچکتر از mm  ۰٫۰۰۲  تشکیل دهند خاک رس (clay) نامیده می شود. خاک‌های رسی آب را در خود نگه می دارند و منسجم و سنگین هستند بنابر این اکسیژن کافی در آن ها وجود ندارد و ریشه گل های حساس و ضعیف در آنها اصطلاحا خفه می شود و همچنین به علت سنگینی در مقابل رشد گل های حساس مقاومت نشان داده و رشد آنها را محدود می‌کنند. خاک باغچه به خاکی که قسمت بیشتر آن از نوع خاک رسی است اطلاق می شود.

خاکی که بیش از ۵۰% آن را ذراتی با اندازه بین  mm0.05 تا ۰٫۰۰۲ تشکیل دهند خاک سیلت (silt) نامیده می شود. بر حسب اینکه ناخالصی از نوع ماسه یا رس بهمراه داشته باشند به نام خاک‌های سیلتی ماسه‌ای و یا سیلتی رسی معروفند.

خاکی که بیش از ۷۵% آن را ذراتی با اندازه بین mm2 تا ۰٫۰۵ تشکیل دهند خاک شنی یا ماسه ای (sand) نامیده می شود. خاک های شنی سبک هستند وآب را در خود نگه نمی دارند. و در نتیجه ی آبیاری پی در پی به زودی مواد غذایی (مواد آلی) خاک شسته شده و گیاه به کمبود مواد غذایی دچار می شود.

خاکی که از هر سه نوع خاک به اندازه تقریبا مساوی در خود داشته باشد را خاک لومی می نامند که طبعا خواص خاک های رسی و ماسه ای را دارا می باشد.

تشخیص بافت خاک: اولین قدم برای انتخاب خاک مناسب جهت پرورش گیاه تشخیص بافت خاک است. تعیین دقیق بافت خاک با دستگاهی به نام هیدرو متر انجام می شود. اما دو روش وجود دارد که به سادگی می توان بافت تقریبی خاک را تشخیص دارد.

۱٫      مدتی بعد از آبیاری که خاک از حالت گل آلود در آمده و فقط مرطوب است مقداری از آن را درون مشت خود بفشارید. اگر خاک شکل نگرفت و توده خاک از هم باز شد این خاک از نوع سبک شنی است. اگر خاک در دستان شما شکل گرفت و اثر انگشتان بر روی آن باقی ماند خاک از نوع سنگین رسی است و اگر خاک تا حدودی شکل گرفت ولی با تکان دادن مقداری از هم جدا شد خاک از نوع لومی است.

۲٫      مقداری از خاک را در ظرف شفافی از آب حل کنید و توجه داشته باشید که آب اشباع نشود. سپس ظرف را در محل بی حرکتی قرار دهید. پس از چند لحظه مقداری از خاک که ته نشین شده است میزان شن خاک را مشخص میکند. مقداری که در حدود یک ساعت بعد ته نشین شده و به شن ها اضافه شده است مقدار سیلت و مقداری که در طی روز آینده ته نشین می شود و به شن ها و سیلت ها اضافه می شود مقدار رس خاک را نشان می دهد. با علامت زدن ارتفاع رسوب های تشکیل شده در مراحل مختلف می توان درصد تقریبی هر نوع بافت خاک را تعیین کرد.

اصلاح بافت خاک: همانطور که ذکر شد خاک های رسی زهکش مناسبی ندارند ولی مواد مغذی را به خوبی در خود نگه میدارند و خاک های ماسه ای زهکش خوبی دارند اما مواد مغذی را نمی توانند در خود نگه دارند. بنابر این برای به دست آوردن خاک خوب با خواص مطلوب باید خاک را اصلاح کرد. به دو روش اصلاح خاک انجام می شود.

۱٫      با مخلوط کردن خاک شنی و رسی به نسبت های متفاوت می توان خواص خاک را تغییر داد.

۲٫      روش دوم معمولا به عنوان مکمل روش اول بکار می رود در این روش با اضافه کردن مواد آلی یا معدنی مخصوص، هم بافت خاک سبک می شود و هم خاک از نظر مواد مغذی غنی تر می شود.

معرفی مواد مکمل خاک

دامنه وسیعی از مواد معدنی و ارگانیک وجود دارد که  برای اصلاح خواص خاک به آن اضافه می شود. در ذیل برخی از پر کاربردترین آن ها معرفی می شود. بدیهی است که موارد زیادی در فهرست ذیل گنجانده نشده است.

خاک برگ: خاکی است که از پوسیدن برگ درختان ایجاد می شود. ارزش غذایی چندانی ندارد و صرفا برای سبک کردن خاک بکار می رود. پوسیدن برگ ها نسبت به نوع برگ بین ۸ تا ۱۲ ماه به طول می انجامد ولی بهترین خاک برگ از برگ درختان میوه تولید می شود که حد اقل ۳ تا ۴ سال پوسیده باشد. خاک هوموسی یا خاک جنگلی در حقیقت همان خاک برگ کاملا پوسیده و تجزیه شده است.

پیت ماس: خاکی است که از پوسیدن نوعی خزه ایجاد می شود. خاک بسیار سبکی است و تا چندین برابر وزن خود قدرت جذب آب دارد. در استفاده از پیت ماس باید به دو نکته توجه کرد اول اینکه افزودن پیت ماس باعث اسیدی شدن خاک می شود و دوم اینکه اگر پیت ماس کاملا خشک شود به سختی رطوبت را مجددا به خود جذب می کند و حتی ممکن است پس از آبیاری به صورت خشک باقی بماند. به همین دلیل پیت ماس به صورت مرطوب و در کیسه های در بسته فروخته می شود. بنابراین پیت ماس را باید در مخلوط خاک گیاهانی بکار برد که خاک اسیدی و آبیاری زیاد نیاز داشته باشند.

ورمی کود: خاکی است که از فعالیت نوعی کرم در خاک ایجاد می شود. خاک سبکی است و حاوی مواد مغذی بسیاری است.

پرلیت: نوعی ماده معدنی سفید رنگ و سبک است. که چندین برابر وزن خود قدرت جذب آب دارد. بر خلاف پیت ماس،  PH پرلیت خنثی می باشد. ماده مغذی در خود ندارد اما برای گیاهانی که به فلوراید حساس هستند پیشنهاد نمی شود. بنابراین پرلیت جهت بالا بردن قدرت حفظ رطوبت در خاک بکار می رود همچنین در عین بالا رفتن قدرت جذب آب به سبک شدن بافت خاک کمک می کند و تهویه خاک بهبود پیدا می کند.

کوکوپیت: از الیاف نارگیل و گیاهان دیگر تهیه می شود. بسیار سبک است و آب زیادی جذب می کند. حتی وقتی که از آب اشباع شده باشد تخلخل هوایی خوبی دارد و در نتیجه تهویه آن مطلوب است. بیشتر از پیت ماس رطوبت جذب می کند و حالت اسیدی کمتری دارد همچنین به سهولت خیس می خورد بنابراین مانند پیت ماس نیازی به آبیاری مکرر ندارد. بر خلاف پرلیت کود های مایع را به خوبی جذب می کند. کوکوپیت حاوی مقادیر زیادی پتاسیم است اما از نظر کلسیم فقیر است. از کوکوپیت به عنوان بستر کشت بدون خاک استفاده می شود.