اصطلاحات کبوتر بازی | کبوتر

تخت شدن ( تخت) : رشد کامل بال و دم کبوتر

تخم برگردون : پس از خروج از تخم جوجه ها ، بعضی جفت ها حدود دو هفته بعد تخم جدید می گذارند که آن را تخم برگردون می گویند.برخی کبوترها تا زمانی که جوجه هاشان دان نخورند تخم بعدی را نمی گذارند. که این خصوصیات وابسته به نژاد و ژنتیکی است.

تخم مصنوعی - تخم گچی : تخم مصنوعی با ابعاد و اندازه تخم معمولی است و برای گول زدن کبوتر استفاده می شود تا مجدد تخم نگذارد و روی آن بخوابد تا کبوتر از تخم گذاری پی در پی ضعیف نشود. برای درست کردن تخم مصنوعی یا یک تخم شفت شده را زیر پای کبوتر بگذارید و یا یک تخم را سوراخ کرده محتویات داخل آن را خارج کرده و با سرنگ گچ داخل آن تزریق کنیم تا یک تخم مصنوعی درست کرده باشیم حال برای گول زدن بهتر کبوتر می توان مقداری آن را گرم نمود.

جفت کردن : در کنار هم قراردادن پذیرفتن و عادت دادن کبوتر نر و ماده به هم

تنگ بام : منطقه نزدیک بام خانه ( در برابر آن منطقه میان تو – مایه – ستاره ، که بعدا توضیح داده خواهد شد.)

تنگ بام دار یا در رو : کبوتری که هم زمان دارای کیفیت پرش ( معلق زدن و بالا رفتن ) و کمیت پرش ( توانایی و طاقت پرواز – ساعت پرواز ) است.

تور بند – خانه تور : محلی که با توری برای حفظ کبوترها از حیوانات موذی و محل آفتاب گرفتن و آماده سازی و تمرین پرواز کبوتر هاست.

تو بند افتادن : کبوتری که از زیادی بازی و معلق زدن قادر به پرواز نیست و به هر بامی می نشیند. برخی کبوتر ها به محض بلند شدن از بام بقدری پیاپی و بی اختیار معلق می زنند که بر روی زمین می افتند در این حالت گویند کبوتر توی بند افتاده است.

تو دهنی : جلوگیری از نشستن کبوتر در زمان تربیت و آموزش . تو دهنی زیاد موجب هرز رفتن و خراب شدن کبوتر می گردد.

توفاق کردن : در حالی که بال کبوتر را باز کرده ایم چیدن پرهای شماره ۳ – ۴ و ۵ بال ها به منظور کم زور کردن کبوتر و جلوگیری از پرواز او در برخی از فصول سال را توفاق کردن می نامند. چیدن پرها از حدود ۳ سانتیمتری قاعده پر انجام می شود. ممکن است یک یا دو تا از شاه پرهای کبوتر افتاده باشد و یا شیری باشد که باید آنها را در شمارش شاه پرها حساب کرد. (شمارش از سر بال به سمت بدن پرنده.)

توفاق بستن : بستن پرهای شماره ۳ – ۴ – ۵ بال ها

تو لک رفتن : پر ریزی کبوترها با شروع فصل گرما و نور روزانه زیاد.

تیپ : دسته کبوترانی که با هم پرواز کنند و با هم برگردند.

تیپ باز : پرورش دهنده ای که نقش را پرورش میدهد و کبوتران را دسته جمعی به پرواز در می آورد.

تیزی : شاه پرهای اصلی کبوتر به خصوص ۵ پر اول

ادامه دارد به ترتیب حروف الفبا براتون می نویسم ....

دان گیری : از مراحل پرواز کبوترهاست که کبوتر تحت رژیم قرار میگیرد . دان گیری به معنی دادن دان روزی یکبار و با اصول خاص به کبوتر است.

دم جارو کردن : باز کردن و روی زمین کشیدن دم در زمان جفت خوردن و مستی.

دم فاق : دم کبوتری که یک یا دو عدد از پرهای دمش دو شاخه باشد.

دون سوز : جوجه ریز و ضعیف و اغلب بیمار که تغذیه خوبی نشده باشد.

دویدن ( کبوتر دو رفته ) : کبوتری که ساعت ها و یا روز ها بعد از پرش به لانه باز گردد.

دهن جور : جفت کبوتری که از نظر سو ، رنگ ، خال و رنگ چشم به هم بخورند . معادل آمیزش غیر خویشاوندی. و راحت با هم جفت شوند.

رم کردن : متوحش شدن و پرواز بی اختیار کبوتر در برابر شکارچی ( شاهین و ...) و یا صدای ناهنجار

رودان کردن : ریختن دانه در جاهای مختلف پشت بام ، همراه با صدای خاص و دعوت از کبوتر برای دان خوردن. دان دادن به کبوتر و ریخته شدن ترس کبوتر از صاحبش به خصوص جوجه ها.

زیر طاق کردن : نگهداری کبوتران پرشی در قفس در فصول پاییز و زمستان و بیرون نیاوردن آنها.

سله : سبد پهن و بزرگ که از شاخه درخت ببافند و ماکیان در آن نگهدارند.

ساز (کوک کردن کبوتر) : آماده سازی کبوتر کبکی در روزهای قبل از مسابقه تیر ماه از نظر فیزیکی.

سر پر : کبوتری که پس از کشیدن پرها و قبل از رسیدن کامل پرهای جدید ، پرهایش به قدری رشد کرده باشد که بتواند پرواز کند.

سر دادن : پرواز دادن کبوتر

سو : وفاداری به لانه.

سوک زدن : نوک زدن جوجه برای خارج شدن از تخم و ترک دادن پوسته ( ترک سوک) . نباید به جوجه کمک کرد تا پوسته را باز کند کار خود جوجه است و کمک به او موجب مرگش می شود.

شاه پرها : پرهای اصلی کبوتر به تعداد ۱۰ عدد که شماره گذاری آن از بیرون به سمت داخل است.

غریب – غریبه : کبوتری که بطور اتفاقی به لانه وارد می شود.

غلط انداز : پرهایی که دور از چشم کبوتر باز در بال کبوتر رشد کرده و موجب شود پرنده بی اختیار و بدون کنترل به پرواز در آمده و در مواردی گم شود.

فرو بازی : نمایش کبوتر در آسمان

قرص بازی کردن : وقتی کبوتر در جریان بازی نمایش های هوایی خود ( معلق – پشتگ – وارو و ...) را بطور کامل و صحیح و بدون انحراف و انحنا و کج و کوله شدن انجام دهد. و صدای بال زدن و بازی آن از فاصله نسبتا دور شنیده شود.

قل و واقل : ( بکسر ق ) حرکات نمایشی جوجه ها در آسمان از سر شادابی.

قو زدن : غرش بقبقو یا صدای کبوتر در زمان مستی و جفت شدن.

کاسه تخم – کلک – غلطی : کاسه یا ظرفی در آشیانه گذارده و مقداری ماسه بادی به همراه چوب ترکه و خاشاک گیاهی در آن می گذارند و کبوتر ماده در آن تخم می گذارد.

کبک کردن : کشیدن پرهای دم و بال کبوترها در بهار و ایجاد فرصت برای در آوردن پرهای جدید ( به این کبوتر کبک یا کبکی گویند) . این کار معمولا برای در آوردن پر جدید و سالم در کبوتر برای مسابقات و پرواز و پرش انجام می شود.

کبوتر کوک یا ساز شده : کبوتری که به موقع کبک شده ، تمرین کرده و آماده پرش ( گرو ) می باشد.

کبوتر دم کل : کبوترهایی که به دلیل پشتک زدن زیاد دم آنها را قیچی کنند.

کبوتر دم چتری : نژادی از کبوتر با دم چتر مانند اصیل آن در دم ۲۴ پر و یا بیشتر دارد و غیر اصیل آن ۱۲ تا ۱۴ عدد پر در دم دارد.

کبوتر دم گیر : کبوتر اصفهانی که هنگام پرواز دمش را باز نگه می دارد و قدرت پروازش پایین و تنوع رنگ زیادی دارد و هنگام راه رفتن ، سینه را روی زمین می کشد و در پرواز صدای بال شدیدی دارند.

کبوتردار : در برابر کبوترباز کسی که فقط کبوتر را نگه داشته جوجه کشی میکند ولی پرواز نمی دهد و معمولا برای سرگرمی و یا علاقه به نگهداری کبوتر و یا کبوتر تزیینی می پردازند ولی آنها را پرواز نمی دهد.

کبوتر زیر پر ( zir per ) : کبوتری که زیر پای دیگر کبوترها پر ( per ) بخورد و برای جلد کردن جوجه ها ضروری است.

کبوتر سینه فری : کبوتری که جلوی سینه هاشان پرهای فری دارند شبیه به کراوات.

کبوتر قیچی : کبوتری که شاه پرهایش را چیده باشند.

کبوتر کشیده : به کبوتران بلند کشیده با تیزه های کشیده و پاهای بلند گفته می شود که در قدیم مورد پسند کبوتر بازان بود ولی با گذشت زمان کم کم نوع گرد مورد توجه قرار گرفت.

کبوتر کاکلی : کبوتری که روی سرش پرهای برجسته ای به شکل کاکل دارد معمولا جهت این پرها خلاف جهت پرهای دیگر است.

کبوتر کله پفکی : نژادی از کبوتر با کله ای گرد و بزرگ

کبوتر کم بازی : کبوتری که کم بازی و معلق بزند و در تمام ساعات پرش به چند بازی مختصر اکتفا کند اینها مناسب جوجه کشی هستند زیرا انرژی شان را هدر نمی دهند. به عنوان کبوتر حمال هم مناسب هستند. ( کبوتر حمال کبوتری است که طی شرایطی به بچه سایر کبوترها غذا می دهد.)

کبوتر گرازی : کبوترهایی که دور جایی که جلد آن هستند نمی پرند و مستقیم و تیز می پرند.

کبوتر گرد : به کبوتران کوتاه با استیل خاص و سینه پهن و دم کوتاه و سر و نوک جمع گفته می شود که کبوتر داران تهرانی به آنها علاقه دارند و معتقدند جزو پرشی ترین کبوتران هستند.

کبوتر مفلق : کبوتران بین سن جوجگی و بزرگ سالی که جنسیت آنها هنوز معلوم نیست.

 ماده تخم رفته : ماده ای که دیگر تخم نمی گذارد.

مایه : بالاتر از میان مایه و بالاترین جایی که کبوتر در آسمان خود را می رساند.

مایه گیر : کبوترانی که ارتفاع زیاد را تجربه کرده و پرواز می کنند و سریع بالا می روند.

مسابقه مسافتی راه دور : مسابقه از شهری به شهر دیگر کبوتر باز زمانی را که کبوترش فاصله دو شهر را می پیماید قبل از مسابقه اعلام می کند و بر اساس رکوردی که کبوتران می آورند امتیاز بندی می کنند.

مستی : رفتار کبوتر نر و ماده آماده جفت شدن – گاهی در مستی زیاد نر با نر و ماده با ماده جفت می خورند. ماده ها به تخم می روند ولی نرها با جفت گیری پیاپی از نطفه می روند.

مفت باز : کبوتر بازی که پرندگان خود را قبل از جلد شدن کامل پرواز می دهد و کبوتران مبتدی و بدون شناخت او لانه را گم می کنند.

موش پا : کبوتر پرپا

میان تو : بالاتر از تنگ بام ، کبوتری که در ارتفاع متوسط و بالاتر از تنگ بام پرواز می کند.

میان تو سنگین : بالاتر از میان تو که کبوتر تبدیل به یک نقطه شده و سوسو میزند.

میل بازی ، میله کردن : حرکت عمودی کبوتر به سمت بالا ( بیشتر در معرض فرار از پرندگان شکاری )

میهمانی : در برابر مسابقه گرو که یک کبوتر باز حرفه ای برای تبلیغ خود با هزینه شخصی میهمانی میدهد و همچون روش گرو کبوترهایش را به پرواز در می آورد تا ساعت آنها معلوم گردد.

نا جلد : کبوتری که هنوز لانه را به درستی نمی شناسد و در پرواز به احتمال زیاد راه را گم می کند.

ناحریف : کبوتربازانی که وقتی کبوترانشان بر بام یکدیگر بنشیند برای یک دیگر کبوتر را هدیه می برند.

نر پیر : نری که نطفه او قابلیت باروری نداشته باشد.

نر کلنگی : نری که هر جا ماده اش را بیاندازید همان جا می نشیند.

نر مست : نری که دمش را روی زمین می کشد و زیاد بقبقو می کند.

نشان کردن (مهر کردن) : علامت گذاری کبوتران پروازی با رنگ مخصوص  ( عمدتا در مسابقات تیر ماه ) برای شناسایی بیشتر در آسمان و زمین

نقش : طرح و نوع رنگ آمیزی و ترکیب آنها روی بدن کبوتر.

نقش باز : افرادی که کبوتران زیبا و نقش را نگهداری می کنند و به مسابقه پرواز اهمیتی نمی دهند و بیشتر جنبه تزئینی کبوترها را در نظر دارند و آنها را به صورت دسته جمعی به پرواز در می آورند. نقش باز در برابر عشق باز است ، عشق باز بیشتر به مسابقه پرواز توجه دارد و به جای پرواز دسته جمعی به پرواز انفرادی کبوترهای تک پرواز خود دل می بندد.

نما پریدن : پرواز کبوتران در برابر دیدگان کبوترباز.

نی بندی یا چوب خواب : چوب ها یا میله هایی در قفس تا کبوتران روی آنها نشسته و استراحت کنند.

واریز کردن : سرازیر شدن ناگهانی کبوتران بعد از یک دوره پرواز ، پس از واریز کردن عده ای روی بام می نشینند و عده ای مجددا به مایه باز می گردند.

وشویی : کبوتر نامرغوب و بدون مسکن با زندگی هرهری که جایی برای زندگی انتخاب نمی کند.

هرزی و هرز رفتن : در گروبندی کبوتری را گویند که مهر خورده ولی بدون پرواز و یا پس از پرواز اندک به لانه باز می گردد. انواع هرز رفتن از قبیل  اول هرز ، وسط هرز ، آخر هرز ( به ترتیب کبوتر در اول – وسط و یا انتهای پرش هرز می رود) صفت ژنتیکی است و در هر سه حالت ژن هرز رفتن دارد و جوجه های حاصل از آن نیز همین صفت را دارند.