طوطي سبز (شاه طوطي ، طوطي ملنگو) | اصول نگهداری طوطی ها

طوطی سبز یکی از پر طرفداران طوطی در بین پرورش دهندگان ایرانی است. در بین فارسی زبانان دو نوع طوطی سبز رایج و متداول است که نوع اول را «طوطی سبز بزرگ» یا «شاه طوطی» می نامند و نوع دوم را «طوطی سبز کوچک» یا «طوطی ملنگو» می­نامند. شاه طوطی را در زبان انگلیسی «پاراکیت اسکندر»[۱] و در زبان ترکی استانبولی «اسکندر پاپاگانی»[۲]و در زبان آلمانی«الکساندر زتیچ»[۳]و در زبان فرانسوی«پروچ الکساندر» [۴] می­نامند و در زبان عربی به آن « ببغاء الکسندرینا» گویند. شاه طوطی قادر است که به طور محدود تقلید صدا کند و شاید یکی از قدیمی­ترین گونه­های طوطی باشد که آدمی را با قدرت تقلید صدا توسطپرندگان آشنا کرده باشد و شاید آدمی برای اولین بار از طریق رفتارهای این طوطی متوجه شده باشد که برخی از پرندگان قادر به تقلید صدا می­باشند. رنگ سبز خوش رنگ و حلقه مشکی و سرخ دور گردن در طوطی نر و دم بلند و زیبای آن باعث توجه آدمی به آن شده است. به احتمال زیاد این پرنده برای اولین بار در هندوستان اهلی شده است و بعدها گونه اهلی آن توسط بازرگانان و برخی دریانوردان و یا پادشاهان و امرا به جاهای مختلف جهان برده شده است. سهولت نگهداری و توقع اندک پرنده و زاد و ولد و تکثیر آسان و قدرت سازگاری آن با محیط­های آب و هوایی مختلف  باعث شده است که پرورش آن در سرتاسر جهان رایج و متداول شود. نوع دوم «طوطی سبز کوچک» است که در زبان عامیانه به آن طوطی ملنگو می­گویند. طوطی ملنگو را در زبان انگلیسی «پاراکیت گردن حلقه ای»[۵] و «پاراکیت گردن حلقه ای صورتی»[۶] و در زبان ترکی استانبولی «یشیل پاپاگانی»[۷] و در زبان آلمانی «هالس باند زتیچ»[۸] و در زبان فرانسوی«‌ پروچ کوللر» [۹] و در زبان عربی «ببغاء الدره المطوق » گویند. این طوطی نیز طرفداران بسیاری دارد و از لحاظ جثه و اندازه کمی کوچک­تر از شاه طوطی است و برخلاف شاه طوطی، فاقد لکه سرخ روی لبه بال است و از جهت قیمت نیز ارزان تر از شاه طوطی می­باشد، به طوری که قیمت شاه طوطی تقریباً سه برابر قیمت طوطی ملنگو می­باشد.

شاه طوطی در برخی از منابع فارسی به نام «پاراکیت بزرگ اسکندر» و طوطی ملنگو به نام «پاراکیت کوچک اسکندر» نیز نامیده شده­اند.

طوطی سبز منقاری قوی دارد و می­تواند گازهای دردناکی بگیرد، لذا در هنگام بیرون آوردن و تفریح با آن باید مواظب گازهای آن بود و توصیه نمی­شود که این پرنده در دسترس کودکان خردسال باشد زیرا که دیده شده علی­رغم اهلی و دست آموز شدن پرنده، باز هم اقدام به گاز گرفتن نموده است. البته قابل ذکر است که شاه طوطی رفتاری آرام داشته و برخلاف طوطی ملنگو حالت تهاجمی ندارد و چنانچه اهلی شود می­تواند با تمامی افراد خانواده ارتباط برقرار نموده و از قفس بیرون آمده و بر روی دست و یا شانه صاحبش نشسته و مشغول تماشای تلویزیون گردد. این رفتار آرام و معتدل می­تواند باعث جذب کودکان به این نوع طوطی شده و آنان را شاد نماید. شاه طوطی و یا طوطی ملنگوی اهلی شده را   می­توان در طول روز بر روی نشیمنگاه چوبی و یا فلزی گذاشته و با دست به آن غذا داد.

بسیاری از کارشناسان معتقدند که طوطی سبز عمری طولانی دارد و برخی از پرورش دهندگان معتقدند که شاه طوطی می­تواند بین بیست و پنج تا سی و پنج سال عمر کند و حتی برخی معتقدند که این پرنده تا چهل سال عمر می­کند. اما در خصوص طول عمر طوطی ملنگو باید گفت که مدت عمر آن کمی کمتر از شاه طوطی بوده و می­تواند بین پانزده سال تا بیست و پنج سال عمر کند. به هر حال باید توجه داشت که طول عمر پرنده ارتباط مستقیمی با روش نگهداری پرنده داشته و هرچه پرنده در محیط آرام و بهداشتی با غذای کافی و مناسب زندگی کند امکان طول عمر آن بیشتر و بیشتر می­شود.

طوطی سبز قدرت سازگاری خوبی با محیط داشته و می­تواند به آب و هوای اماکن مختلف عادت نماید. این پرنده تا حدودی قدرت تحمل هوای سرد و هوای گرم را دارد و اصولاً طوطی مقاومی است اما دانستن این موضوع نباید باعث شود تا پرنده را برای مدت طولانی در هوای سرد و یا هوای گرم قرار دارد. این طوطی به کشورهای سردسیر اروپایی و همچنین به کشورهای گرمسیر ناحیه خلیج فارس برده شده و توانسته است به خوبی خود را با آب و هوای متفاوت این مناطق سازگار نماید. در کشور ما نیز پرورش و نگهداری این نوع طوطی در همه استان­های کشور رایج و متداول است.

برخی از کشورها خرید و فروش شاه طوطی را ممنوع اعلام کرده اند اما در حقیقت خرید و فروش این پرنده در کشورهای منشأ یعنی هند و پاکستان در روز روشن و بدون هیچ ممانعتی در بازار پرندگان صورت می­­گیرد. همچنین در کشور ما نیز ممنوعیتی برای خرید و فروش این پرندگان وجود ندارد و روزانه صدها قطعه از آن در فروشگاه­های پرندگان زینتی خرید و فروش می­شود.