تاثیر محیط بر روی ماهی | بیماری ها و درمان ماهیان اب شیرین

عوامل استرس در ماهیان آکواریومی

 اکثر ماهیان زینتی می توانند خودشان را با شرایطی که مقداری با محیط طبیعی آن ها متفاوت باشد وفق دهند اما این بدین معنا نیست که این شرایط یک فضای کامل و سالم برای رشد ماهیان آکواریومی هست . ماهی ها داری سیستم ایمنی در بدن خود می باشند که اگر ماهی ها در شرایط محیطی مناسب نگهداری شوند و عوامل استرس زا در آکواریوم به حد اقل برسد ماهی ها با استفاده از این سیستم ایمنی به خوبی می توانند در برابر بیماری ها از خود مراقبت کنند عوامل استرس زا در آکواریوم باعث مختل شدن سیستم ایمنی ماهی ها و در نتیجه آسیب پذیر شدن آن ها در برابر انواع بیماری ها می شود . البته این را نیز نباید فراموش کنیم که از بین بردن استرس در آکواریوم همه چیز نیست اما تا ۹۰ % می تواند برای پیشگیری از بیماری ها و طول عمر ماهی ها به ماهی بازان کمک کند. .

عوامل استرس زا

۱ خریداری ماهی های مناسب با شرایط آب تانک یکی از عوامل جلوگیری از استرس می باشد . مثلا بعضی از ماهی ها نیاز به آبی با PH قلیایی دارند و برخی دیگر آبی با خواص کمی اسیدی را می پسندند و دسته ای دیگر نیاز به آب با شرایطی خنثی دارند. من باب مثال و جود یک تیکه چوب در اکواریوم مالاوی ها می تواند شرایط آب را بر هم بزند یا یک تیکه مرجان آهکی در آب دیسکس که این برهم خوردن شرایط آب می تواند باعث استرس در ماهی ها شود .

۲ ترکیبات نیتروژن ( آمونیاک – نیتریت – نیترات ) که درجات مختلفی از مسمومیت را می توانند ایجاد کنند و در همه درجات استرس زا هستند . مقدار کمی از آمونیاک می تواند باعث مسمومیت ماهی ها شود . برای جلوگیری از به وجود آمدن امونیاک آکواریوم به فیلتر بیولوژیک مناسب نیاز دارد تا آمونیاک را به نیتریت و نیترات تبدیل کن اما توجه داشته باشید که خود نیترات هم می تواند باعث استرس در ماهی ها شود که با سیفون منظم ضایعات می توان مقدار آن کاست .

۳ درجه حرارت : درجه حرارت باید متناسب با ماهی های داخل تانک تنظیم شود . برخی ماهی ها به آبی نسبتا سرد نیاز دارند و برخی دیگر به آب تقریبا ولرم وجود دمای نا مناسب می تواند باعث استرس در ماهی ها و در نتیجه خوب عمل نکردن سیستم ایمنی بدن ماهی شود .

۴ برخی از ماهی ها نیاز به آب لب شور برای زندگی مناسب دارند در حالی که برخی دیگر از ماهیان حتی مقادیر کمک نمک در اب باعث استرس در آن ها می شود . مثلا : به آب ماهی مولی باید مقداری نمک آضافه شود تا ماهی به حد اکثر فعالیت و سلامت برسد . این در حالیست که بسیاری از کت فیش ها و جود نمک در آب را تحمل نمی کنند .

۵ اندازه مخزن : اندازه مخزن رابطه مستقیم با ماهی که در آن می خواهیم نگهداری کنیم دارد . اگر مخزن کوچکتر از حد معمول برای ماهی ها باشد باعث تنش در نماهی ها می شود و ممکن است آن ها از خود رفتار پرخاشگرانه بروز دهند . گاهی ممکن است بسته به شرایط اندازه تانک باید بقزرگتر از حد معمول باشد . مثلا زمانی که یک جفت ماهی سیکلید در تانک به جفت گیری و تخم ریزی می پردازند منطقه وسیعی از تانک را قلمرو خود قرار می دهن و به شدت از ان محافظت می کنند و در چنین شرایطی اگر فضای باقی مانده برای سایر ماهی ها کم باشد آن ها دچار استرس می شوند .

۶ سازگاری ماهی ها با یکدیگر از لحاظ رفتاری : باید توجه داشت که ماهیان زینتی از خانواده ها و مناطق مختلفی در جهان هستند و این باعث به وجود آمدن ماهی های خشن و صلحجو شده است شما باید به یاد داشته باشید که ماهیان صلحجو را باهم و ماهیان خشن را نیز بایکدیگر نگهداری کنید . این را هم به یاد داشته باشید که برخی گونه از ماهی ها ممکن است صلحجو باشن اما نسبت به برخی گونه از ماهی ها رفتار خشنی از خود بروز می دهند . از عوامل مهمی که می تواند به کاهش تنش و استرس و سازگاری ماهی ها با یک دیگر کمک کند رعایت هم خوانی ماهی ها از لحاظ جثه با یکدیگر است . مثلا وجود یک ماهی ۴۰-۵۰ سانتی هر چقدر هم که صلح جو و آرام باشد باعث استرس در یک ماهی ۱۰-۱۵ سانتی می شود . برخی گونه از ماهی ها باید به شکل گروهی نگهداری شوند و برخی دیگر تکی و اگر گروهی نگهداری شوند نسبت به هم نوعان خود رفتار مناسبی ندارد و اگر غیر از این شود باعث به وجو آمدن استرس و فشار در ماهی ها خواهد شد .

۷ میزان اکسیژن موجو در اب یکی دیگر از عوامل سلامت و شادابی ماهی هاست . وجود اکسیژن پایین باعث خوب عمل نکردن سیستم امنی بدن ماهی و استرس شدید در ماهی خواهد شد و در شرایط حاد حتی منجر به مرگ ماهی می شود . یک نکته هرچه دمای آب بالاتر برود اکسیژن آب کاهش پیدا می کند .

۸ رژیم غذایی نامناسب و نوع تغذیه از عوامل استرس زا در ماهی است . بهترین نوع تغذیه این است که تغذیه با تعدات دفعات بالا و مقدار غذای کم در هر وعده انجام شود . هم چنین یک رژیم غذایی با تنوع بالا به سلامت و کاهش استرس در ماهی کمک خواهد کرد . در ضمن از دادن غذاهای تاریخ گذشته به ماهی ها خود داری کنید چون این غذا ها و یتامین ها و خواص غذایی مفد خود را از دست داده اند و بیشتر شکم پر کن هستند.

۹ تا حد امکان از دارو در اب تانک استفاده نکنید چون باعث از بین بردن باکتری های مفید و بر هم خوردن شرایط آب می شود و در نتیجه ماهی دچار استرس خواهد شد .
۱۰ از اضافه کردن آب کر دار و تصفیه نشده به تانک خود داری کنید .

نشانه های استرس و فشار در ماهی ها

به طور کلی هر گونه رفتار ماهی که متناسب با هنجار آن ماهی نباشد می تواند نشانه ای از استرس در ماهی باشد . مثلا برخی ماهی ها همیشه در حال شنا کردن سرع در اب هستند و برخی دیگر به آرامی شنا می کنند برخی دیگر اکثر روز بی حرکت هستند بعضی ها شب شنا می کنند . بعضی ها در سطوح پایینی آب شنا می کنند و بعضی دیگر در بالای آب که هر گونه تخلف از این هنجار های طبیعی نشانه ای از عوامل فشار و استرس در ماهی می تواند باشد .

نشانه های شایع عبارتند از

۱ تنفس ماهی در سطح آب که بر اثر کاهش اکسیژن محلول در اب به وجود می آید . دلایل آن می توان خوب کار نکردن وسایل اکسیژن رسانی – وجود مسمومیت در ماهی – جراحت آبششی – بالا رفتن نیترات آب و …

۲ غذا نخوردن یا خوب غذا نخوردن ماهی ها

۳ تکان های سریع و غیر معمول در ماهی . که ممکتن است بر اثر نور نامناسب تانک یا فلاش دوربین و … به وجد بیاید .

۴ پنهان شدن ماهی ها که می تواند بر اثر رعایت نکردن ارتفاع تانک از سطح زمین باشد یا خوب دکور نشدن تانک یا حتی وجود یک ماهی پرخاشگر در تانک .

۵ وجود زخم و جراحت بر روی بدن ماهی ها . که می تواند بر اثر دیگیری ماهی ها با یکدیگر و یا بر اثر برخورد ماهی با و سایل برنده در داخل تانک باشد .
در نهایت می توان گفت هر چیزی که ماهی را از شرایط طبیعی او دور کند باعث استرس در ماهی خواهد شد . که این استرس باعث مختل شدن با خوب کار نکردن سیستم ایمنی بدن ماهی و در نتیجه بیماری ماهی خواهد شد .

منابع : http://fins.actwin.com
http://www.fishdeals.com
http://www.fishchannel.com