شناخت و نگهداری طوطی بزرگ اسکندر (شاه طوطی)

طوطی بزرگ اسکندر یکی از پاراکیت های نسبتا با استعداد میباشد که نگهداری از ان مخصوصا در ایران بسیار رایج میباشد. شاید این طوطی به اندازه سایر طوطی ها مانند کاسکو ، ماکائو و ….. استعداد یادگیری کلمات را نداشته باشد اما اگر از جوجگی نزد انسانها بزرگ شود میتوان از ان یک سخنگوی خوب ساخت.

به ادامه متن توجه کنید

طوطی بزرگ اسکندر

طوطی بزرگ اسکندر (نام علمی (Psittacula eupatria) پرنده‌ای از خانواده طوطیان است که در ایران آن را به نام ” شاه طوطی” میشناسند. طول این پرنده ۵۸ سانتیمتر و زیستگاهش از شرق افغانستان، شبه‌جزیره هندوستان، برمه، تایلند تا ویتنام است. رنگ اصلی اش سبز است و در جنس نر آن نوار سیاهی از بخش زیرین منقار منشعب شده و در پشت گردن به نوار قرمزی ارتباط می‌‌یابد. اگر از جوجگی با انسان باشند استعداد یادگیری واژه‌ها را دارند. تکثیر این طوطی در درون پاسیو میسر است.

جوجه ها یا پرندگان نابالغ: شبیه به پرنده ماده هستند اما با دم کوتاه تر، و عنبیه مایل به خاکستری ، پرهای بلوغ در طول سال سوم ( و حتی سال دوم ) ظاهر میشوند.

نگهداری: پرنده ای عاطفی است که نگهداری ان به صورت انفرادی نیاز به صبر و حوصله دارد.از جمله طوطیانی میباشد که روابط عمیقی را با نگهدارنده خود برقرار کرده و دوری نگهدارنده را تحمل نمیکند و با جیغهای بلند اعتراضش را نشان میدهد. برای نگهداری به عنوان حیوان خانگی دست اموز بهتر است انواع جوجه یا خیلی جوان را انتخاب کنید.بهترین نوع انهایی میباشد که از والدین جدا شده و توسط انسان بزرگ شده اند. برای نگهداری این طوطی به صورت جفت نیازمند به پاسیو بزرگی خواهید بود که شرایط حفاظتی گرمایی و سرمایی نیز در ان رعایت شده باشد

جیره غذایی:غذاهای طوطیهای بزرگ مثل مغز دانه ها (گردو ، بادام ،فندق ) و دانه های با پوسته مثل (تخم افتابگردان ، بادام زمینی و ….) که بهتر است هر روز میوه و سبزیجات هم به ان اضافه شود.

تشخیص جنسیت: در جنس نر بالغ آن نوار سیاهی از بخش زیرین منقار منشعب شده و در پشت گردن به نوار قرمزی ارتباط می‌‌یابد که درماده این نوار مشکی وجود ندارد در ضمن دم ماده ها نسبت به نرها کوتاهتر میباشد (لازم به ذکر است تنها پرندگان بالغ نر را میتوان توسط نوار سیاه دور گردن تعین جنسیت نمود زیرا در پرندگان جوان و جوجه های نر، این نوار سیاه همانند ماده ها وجود ندارد)

تکثیر: تنها در پاسیوهای بزرگ ممکن می باشد بدین صورت که باید چند طوطی از جنس نر و ماده را در کنار هم قرار داد تا انها با هم جفتگیری کنند و همدیگر را به انتخاب خود بپسندند

تعداد تخم ها: ۲ تا ۳ عدد

زمان خوابیدن روی تخم ها: حدود ۲۸ روز

مدت اقامت پرندگان جوان در اشیانه: حدود ۱۲ هفته

این مطلب را به اشتراک بگذارید
twiter facebook telegram googlepluse linkedin

730 دیدگاه در “شناخت و نگهداری طوطی بزرگ اسکندر (شاه طوطی)

  1. Salehi

    ببخشید طوطی رو نمیشه کلا مسافرت برد؟ ۴ ساعت راه با ماشین، آخه ۱۳ روز عید نیستم،پیش کسیم نمیتونم بذارم.

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      کلا که چرا میشه برد و چهار ساعت که چیزی نیست، چهل ساعت راهم باشه میشه بردش. اما اینکه در طول مسافرت در چه شرایطی نگهداری بشه. مدام جابجا بشه، در فضای ازاد قرار بگیره. باد بهش بخوره و مدام استرس بهش وارد بشه اصلا خوب نیست و برای همین مسائل هست که میگیم بهتره پرنده رو مسافرت نبرین.
      در نهایت باید خودتون تصمیم درستی بگیرید که پرنده رو ببرید بهتره یا بذارین بمونه. به عبارتی ریسک کدومش کمتره.

      پاسخ
  2. reza

    با سلام و خسته نباشین
    ۱- امروز یه شاه طوطی خریدم میخاستم اگه امکانش باشه سن تقریبیشو بدونم عکساشو آپلود کردم
    ۲- یه سوال دیگه من ۲تا عروس نر اهلی دادم تقریبا ۸ ماهه که تکیشون مریض بود و ۴۰۰ روش دادم اینو گرفتم به شدت اهلی و دستی هست میخاستم بدونم برا سخنگو کردنش امیدی هست؟و اینکه چجوری خریدم از لحاظ قیمت مناسبه یا نه (قیمت این شاه طوطی ۷۵۰ بود)
    ۳-جنسیتشم فک کنم نر باشه آخه زیر گردنش یه خط سیاهی هست نشونهدطوق باشه فک،کنم تو عکسام دقت کنین مشخصه
    http://8pic.ir/images/en4nlamzqploa0lb2wrm.jpg

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      خب سن پرنده رو نیمشه تخمین زد فقط میتونم بگم جوجه نیست.
      سنش هم در این عکس مشخص نمیشه و اگر طوق داره نر و اگر نداره ماده هست.
      ضمنا این پرنده حداقل یک سال رو داره و شاید یک ماده بالغ باشه به هر حال اهلی شدن و حرف زدن هیچ ربطی به جنسیت نداره و استعداد خود پرنده مهمه.
      ضمنا در مورد قیمت صحبتی ندارم و باید پرنده رو از نزدیک دید تا بشه نظر داد و از روی عکس و فیلم نمیشه نظر درستی بدم.
      اگر تقریبی یک سال حالا چند ماه بالا پایین داشته باشه بله میشه برای سخنگو شدنش روش حساب کنید.

      پاسخ
  3. reza.abbasi

    سلام خسته نباشین
    من دیروز عضو سایتتون شدم تو تالار گفتگو به سوالی راجع سن و جنسیت شاه طوطی پرسیدم تو قسمت شناخت طوطی سانان اما جوابی نیومده اگه ممکن باشه یه نگاهی بندازین جواب بدین ممنون از اساتید

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      به سوالتون جواب دادم دوست عزیز خواهشا در بخش های مختلف سوال نپرسید و برای دریافت پاسخ صبر کنید در اولین فرصت که آن لاین بشیم به همگی دوستان به ترتیبی که سوال پرسیدن پاسخ میدیم.

      پاسخ
  4. reza.abbasi

    چشم
    یه سوال خنده دار اگه شاه طوطی با کاسکو درگیر شه کدوم یکی برنده میشه؟؟؟

    پاسخ
      1. reza.abbasi

        جنگ انداختن چیه همسایمون کاسکو داره هرازگاهی گف میارم تنها نباشم مال اونم اهلیه برا منم گفتم اگه یه موقع درگیری پیش بیاد از طرف کدوم شروع میشه بیشتر مراقب اون باشیم حالا کدوم بنظرتون؟؟؟

        پاسخ
        1. مجتبی

          سلام
          اینطوری نمیشه هیچ نظری داد و بستگی به همون دو تا پرنده داره و همیشه قوی تر پیروز میشه شما دو تا حیوون از یک نوع هم داشته باشی زورشون با هم متفاوته حالا دیگه دو تا گونه مختلف اصلا نمیشه هیچی گفت و باید یک سری جنگ کنن ببینی کدوم پیروز میشه اما یه اصل کلی هم هست ممکنه هر کدوم در خانه خودشون پیروز بشن و غریبه رو شکست بدن چون غریبه استرس داره و از محل جدید آشنایی نداره حالا هر کدوم که باشه ممکنه کتک بخوره.

          پاسخ
          1. reza.abbasi

            ممنون از پاسختون پس اگه حتما دعوا میکنن پس به ریسکش نمیرزه گفتم شاید جفتشونم پرندن و طوطی بشه هرازگاهی آورد کنار هم تا بازی کنن پس اگه دعوا میکنن ریسک نمیکنم

            پاسخ
            1. مجتبی

              سلام
              بله که دعوا میکنن و جدای از دعوا و درگیری ممکنه یکی بیماری داشته باشه و به اون یکی هم سرایت کنه.

              پاسخ
  5. reza.abbasi

    سلام
    طوطی من وقت رو قفسه نوکشو زیاد میکشه رو میله های قفس هم وقتی غذا میخوره هم وقتای معمولی
    میخواستم بدونم طبیعی هست؟علتش چیه؟نوکش خط خطی میشه یکم

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      بله طبیعیه و برای تمیز کردن نوک و حتی ساییش اون این حرکات رو انجام میدن.

      پاسخ
  6. نینا

    سلام طوطیه من کاکادو حدودا ۲ سالشه خیلی وحشیه و همش میترسه من نمیدونم چی کار کنم قبلا یه شاه طوطیه ۸ماهه داشتم ۳ ماهه اهلیش کردم اما اینو نمیدونپ چی کار کنم دستی نمیشه غذا هم فقط تخمه می خوره یه هفته بهش گشنگی دادم اما درس نشد میشه راهنمایی بکنید !؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      هرگز و هرگز نباید به طوطی گرسنگی بدین یکی از عوامل دستی نشدن طوطی شما همین بوده مخصوصا اینکه طوطی وحشی و دو ساله هم هست.
      این طوطی مشخصه که گذشته خوبی با انسان نداشته و شما هم که گرسنگی بهش دادین و اذیتش کردین دیگه بدتر شده بنظر بنده ردش کنید بره و یکی دیگه بخرید یا صبر و حوصله بیشتری به خرج بدین و از زور و گرسنگی دادن استفاده نکنید.

      پاسخ
  7. ناشناس

    با سلام به دوستان اگه میشه راهنماییم کنید من جمعه برای خرید شاه طوطی میرم یه چندتا مشخصات بگید که طوطی سالم باشه و سرم کلاه نره و بتونم یه جوجه ۶الی ۷ماهه بخرم از کجا میتونم سنشو بفهمیم در ضمن فرد با تجربه ای با ما نمیاد مشکلی نداره من هیچ تجربه ای ندارم آیا میتونم خرید خوبی داشته باشم ممنون اگه راهنمایی کنید

    پاسخ
  8. ناشناس

    سلام شرمنده ولی شما نوشتید حداکثر جواب دادن ۲۴ساعت خیلی بیشتر شده هاااا اگه میشه لطف کنید جواب منم بدید ممنونم

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      بله حق با شماست. البته نوشتیم اگه پاسخ دریافت نکردید مجددا مطرح کنید حتما پاسخ میدیم چون گاها دیدگاه ها از دستمون در میره. به هر حال….
      برای خرید یه طوطی سالم مهمه که پرها کاملا صاف و تمیز باشه و خوردگی نداشته باشه.
      چشم ها شفاف و بدون کوچکترین الودگی و حتی اب الوده بودن.
      پلک ها قرمز نشده باشه یا تورم نداشته باشه
      پاها تمیز و ناخن ها همه کامل و انگشت ها سرجای خودشون قرار داشته باشه.
      فضله پرنده رو از کف قفس برسی کنید که ابکی یا رنگ غیر طبیعی نداشته باشه.
      جناق پرنده از لاغری بیرون نزده باشه یا اونقدری پرنده گرد و چاق نباشه
      ظروف غذا رو نگاه کنید که احتمالا تغذیه کرده باشه و پوسته های تخمه رو مشاهده کنید
      پرنده جوان چشم های تیره داره و نسبتا دودی رنگه.

      پاسخ
  9. حیدرزاده

    با سلام . من یه جوجه طوطی دارم ولی سن واقعیش رو نمیدونم . خیلی کوچک بود که خریدمش شاید یک ماهه . پنج شش ماهی هست که پیش منه کاملا بزرگ شده سر حاله و داره کم کم به حرف مباد . ولی تو غذا خوردن خیلی ناز داره . میوه و سبزی نمی خوره . میوه ها رو چون حالت نم دار و خیس هستن ول میکه نمیخوره . تخمه و گردو می خوره . ولی به عادت بد داره اینکه هنوز دوست داره بهش غذا بدم . صبح و ظهر و شب تا میرم تو آشپز خونه تا صدای ظرف و ظروف میشنوه شروع می کنه به جیغ زدن و تا غذا نخوره ساکت نمیشه . منم مجبور میشم بهش بدم وگرنه خونه رو میذاره روسرش . به تکیه ی کوچک بیسکویت مادر رو با آب جوش قاطی میکنم بهش میدم در حد هشت قاشق چای خوری . بعد که خورد ساکت میشه میره پی کارش . نمیدونم نمیتونه خودش رو سیر کنه یا بد عادت شده . لطفا راهنمایم کنید

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      شک نکنید که بد عادت شده و به اینکار عادت کرده. بهتره بهش این غذا رو ندید و برعکس جیغ و سرو صدا که کرد به جای بیسکوییت از میوه و سبزی استفاده کنید و دستی بهش بدید. نهایتا میوه رو هم نمیخوره و مشکلی نیست. اگه هم غذا کنارش باشه و خودش گرسنه بشه میخوره و اون عادت هم کم کم از سرش میفته.

      پاسخ
  10. وحیده

    باسلام و عرض ادب
    حدود ۷ صفحه از پرسش و پاسخ ها رو مطالعه کردم و تقریبا جواب سوالامو گرفتم اما درصورت امکان راهنماییم کنید.
    من و همسرم شاه طوطی ۴۵ روزه خریدیم و الان دو هفته اس باماس.همسرم صبح زود سرلاک میده و من در طول روز سه وعده سیب میدم و در طول شب هم دو وعده سرلاک. در طول روز خودشو چندین بار تمیز میکنه وچندبار هم چرت میزنه و بعدش پرهاشو وا میکنه و پاشو میکشه( طبق پاسخ ها نشونه ی سلامتی)
    وقتایی که سیب میخوره خروجی ش آبکی تره. طبیعیه ؟
    قطعات سیب رو باید خیلی ریز کنم تا بخوره .چیکارکنم تا قطعات بزرگتر بخوره؟
    وقتی با دست سیب میدم باهاش حرف میزنم مثلا میگم نوش جونت ، شاتوت(جوجه ی ما) صداهای ارومی از خودش درمیاره ،حتی وقتی با زبون داره سیب رو از رو انگشتم برمیداره.دلیلش چیه؟ البته شاتوت به چندتا کلمه واکنش داره ( سلام ، شاتوت ، جان ) ولی واکنشش به اینا صداهای بلندتره.
    دیروز هنوز چینه دونش کامل خالی نشده بود که همسرم بهش سرلاک داد ولی چنددقیقه بعد یخرده سرلاک بالا اورد .باید ببریمش دکتر؟ (البته از اون لحظه تا الان مثل قبل رفتار میکنه)
    مهمترین سوال :ما سفر دو روزه داریم .ببریمش بهتره یا اگه بدیم کسی نگه داره و سیب بهش بده این دو روز بهتره؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      بله وقتی پرنده میوه و سبزی بخوره فضلش آبکی میشه و طبیعیه.
      ضمنا به پرنده ۴۵ روزه دیگه نباید سرلاک بدین و حتما باید آب و دانه ۲۴ ساعته جلوش باشه ارزن درشت و تخمه آفتاب گردان باید دائم جلوش باشه تا نوک بزنه و بخوره برای شروع باید خودتون تخمه رو پوست بگیرید و بهش بدین تا عادت کنه باید کم کم مصرف سرلاک رو کمتر کنید تا خودش به غذا نوک بزنه و بخوره.
      خب باید کم کم عادت کنه و به قطعات بزرگتر نوک بزنه.
      حتما کلمات آسون باهاش تمرین کنید تا به حرف بیاد مثل سلام – بابا و … بخش سخنگویی کاسکو رو مطالعه بفرمایید.
      با بزرگ شدن جوجه نیازش به غذا کمتر میشه و نباید وقتی چینه دانش پر هست با دست تغذیش کنید.
      هرگز و هرگز پرنده رو به مسافرت نبرید و حتی از منزل بیرون نبرید چون به راحتی مریض میشه و حتی تلف میشه و تازه سالم هم برگرده کلی زحمت برای خودتون داره و پرنده با استرس زیاد بر میگرده و چیز جالبی نمیشه.
      اگر امکانش هست بدین یکی براتون نگهداری کنه .

      پاسخ
  11. حیدرزاده

    با سلام ممنون از راهنمایتون طوطی من دیگه به تنهایی غذا میخورند ولی تازه متوجه شدم که هر دو نوکش چه بالا چه پایین درست سر نوک پوستش برگشته و نازک شده و کمی رنگ سفید صورتیه دلیلش چی میتونه باشه . کمبود ویتامین یا طبیعیه ممنون از راهنمایتون. ………..چه غذای بهش بدم که ویتامین بدنش رو تامین کنه

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      مشکلی نیست. شاید کمبود کلسیوم و حتی ویتامین ها یکی از دلایل این مشکل باشه. از پوسته تخم مرغ، سپیا یا حنی قرص کلسیوم که دامپزشک باید تجویز کنه استفاده کنید. از جوانه دانه ها و میوه جات هم برای تغذیه پرنده استفاده کنید.

      پاسخ
  12. حیدرزاده

    ببخشید پوست تخم مرغ رو چطور بهش بدن و آیا کف دریا هم خوبه

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      کف دریا هم خوبه.
      تخم مرغ رو آب پز کنید و با کارد از وسط نصف کنید و همینطوری با پوست جلوی پرندهبذارید تا بخوره .

      پاسخ
  13. آیناز

    با سلام ممنون از پاسخگوییتون و مطالب خوب سایت من یک شاه طوطی یکساله دارم دستی هست و بتازه گی شروع به حرف زدن کرده چند کلمه رو میگه اما چند روزی هست به شدت بدن خودش رو میخارونه و پرهای متوسط و حتی بلندش میکنه یعنی این علامت پرکنی ش هست؟؟؟ خیلی نگرانشم چکار کنم حتی پیشش گریه کردم گفتم این کارو نکن البته هفته پیش که پر تو قفسش دیدم جای قفسشو عوض کردم اول تو یه اتاق بود که خیلی رفت آمد نمیشد خواستم هم اجتماعی تر بشه هم حواسش یکم پرت شه که کمتر با پرهاش بازی کنه ولی ظاهران بدتر شده و الان کمترم حرف میزنه. خواهش میکنم راهنمایییم کنید میخوام تو اولین فرصت ببرمش دکتر ولی هموز نتونستم .??????

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      شاید اصلا رفته تو لک و طبیعی باشه چرا گریه کردین اصلا پر کنی باشه باید پرنده رو شاد کنید و سرگرمش کنید نه بشینید جلوش گریه کنید حتما هفته ای یک مرتبه بهش آبتنی بدین و از میوه و سبزی هم بیشتر استفاده کنید شاید گرمیش کرده باشه. بخش پرکنی طوطی رو هم مطالعه بفرمایید.

      پاسخ
  14. مهدی

    درود بر شما
    شرایط جفت گیری به چه نحوی هست ؟
    حیوون نر من ۴ سال ازش نگه داری میکنم الان مدت ۳ ماهی هست که ماده انداختم پیشش هیچ عکس العملی نشون نمیده دلیل خاصی داره ایا ؟
    ممنون از راهنمایی هاتون

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      لطف کنید مطلب زیر رو مطالعه کنید به طور کامل توضیح دادیم.
      https://onlypet.ir/?p=4926
      یه مدت طول میکشه تا نر و ماده هم رو بپسندن و جفت بشن. همین که رفتار خشونت امیزی نشون ندادن نشونه خیلی خوبیه.

      پاسخ
  15. kiyana

    سلام
    من یه شاه طوطی ۳ماهه دادم که فقط تخمه و ذرت میخوره البته بیشتر تخمه…ولی اصلا سیب یا هر میوه ی دیگه ای نمیخوره…حتی من به نصف روز تخمش رو برداشتم و سیب گذاشتم که اصلا لب نزد و انقد جیغ زد که محبور شدم تخمه بذارم من حتی آب سیب هم گرفتم و گذاشتم براش که بارم نخورد…
    من چیکار کنم؟؟؟
    ممنون

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      خب مشکلی نیست و عادت نداره. از جوانه دانه ها هم استفاده کنید و اگه اونو هم نمیخوره میتونید میکس شده بهش بدین. مثلا نام تست رو با مقداری سیب رنده شده و ابش مخلوط کنید و یه غذای یکدست و خمیری درست کنید و بهش بدین. اگه اینجوری هم نمیخوره دیگه کاریش نمیشه کرد و از مولتی ویتامین ها استفاده کنید. گاها پرندتون دستی باشه میشه سیبو بهش اونقدری تعارف کرد یا با دست با سیب بازی کرد که خود پرنده کنجکاو بشه و بهش لب بزنه و بالاخره مزش بره زیر زبونش و بخوره.

      پاسخ
  16. فرهاد

    سلام
    دوستان یکی راهنمایی کنه یه شاه طوطی گرفتم نمیدونم چند وقتشه …
    حدودا ۱۰ روزی میشه گرفتم صاحبش میگفت زیر یه سالشه ولی باز نمیدونم چند وقتشه ایا میشه تشخیص داد چند وقتشه یا نه…
    می گفت احتمال داره تا دو هفته چیزی نخوره غریبی کنه کخ خوش بختانه همون روز اول بخوردش دادم خورد.. الان خوب میخوره فقط صبح که میشه طرفای ساعت ۶:۳۰ یه ذره جیغ میکشه هی تو قفسش رو اون جوبه چپ میره راس میره انگاری میرقصه .
    یه پیشرفت خوبی که داشتم دیگهگاز نمیگیره انگشتم رو لمس میکنه میره عقب ….
    چجوری میتونم این طوطی رو بیارم رو دستم بنشونم احساس میکنم هنوز استرس داره چون هر موقع میخوام در قفس رو باز کنم میره گوش دور از دسترس وای میسته….??ببخشی سوالاتم خیلی خیلی زیاد بود

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      از روی طوق گردن(اگه نر باشه فقط حاله ای از طوق مشخصه) رنگ چشم ها و حتی پا و پرها میشه تشخیص داد سنش حدودا چقدره. تو نت سرچ کنید تعین سن شاه طوطی کلی مطلب پیدا میکنید. تو همین سایتم احتمالا مطلب باشه
      در مورد دستی کردن هم میتونید مطلب زیر رو مطالعه کنید
      https://www.onlypet.ir/post-854

      پاسخ
  17. ali

    سلام رنگ آبی چنده؟ گرون تر باید باشه نه؟

    پاسخ
  18. مهرداد

    سلام
    من یه شاه طوطی ۴ ماهه دارم.۲ ماه پیش گرفتم اخرای سرلاک خوردنش بود.وقتی توی قفس دوست نداره دست طرفش ببری ولی بیرون قفس اصلا گاز نمیگیره و راحت سلام میده با پاهاش و روی دست میاد و نوازشش میذاره بکنی.جنسیتش معلوم نیست ولی فروشنده گفت نره و کمی پرهای گردنش به سیاهی میبره.اگر بخوام بفروشم چه قیمت خوبه بذارم؟؟؟ممنون از راهنماییتون

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      خب طبیعیه که داخل قفس روی دست شما نیاد و نوک بزنه چون اونجا قلمرو پرنده هست و نباید دست ببرید داخل قفس.
      قیمت هم نمیتونیم بدیم دوست عزیز دیگه بستگی به نظر خودتون داره.

      پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *