نگهداری از گیاهان اکواریومی + انواع رایج

استفاده از گیاهان ابزی علاوه بر جلوه و زیبایی خاصی که به اکواریم ها میدهند میتوانند فضولات و پسماند غذایی را جذب کنند و در عوض اکسیژن پس دهند. همچنین اگر تعادل بین گیاه ، اکواریم و ماهی حفظ شود بهداشت و تصفیه اب هم تا حدود قابل توجهی افزایش میابد. در ادامه متن علاوه بر بیان مقدمه ای در رابطه با نگهداری از گیاهان ابزی به معرفی انواع گیاهان رایج اکواریومی نیز خواهیم پرداخت

به ادامه متن توجه کنید

گیاهان آکواریومی (مقدمه): همانطور که میدانید گیاهان ابزی همانند گیاهان خشک زی و درختان با جذب نور و دی اکسید کربن و همچنین گازهای زیان اور اکسیژن پس میدهند و علاوه بر تامین اکسیژن در محیط بسته اکواریوم میتوانند به عنوان سایه بان، مخفی گاه و حتی محیطی برای تولید مثل ماهیان و ترغیب انها به تکثیر عمل کنند. باید دقت داشت که گیاهان ابزی با وجود فواید بسیاری که دارند مناسب هر گونه مخزنی نیستند و بسیاری از ماهیان اب شیرین گیاهان را در یک چشم به هم زدن از بین خواهند برد، یا شرایط نگهداری از برخی گیاهان با شرایط نگهداری برخی از ماهیان یکسان نیست همچنین علاوه بر این مشکلات نگهداری گیاهان ابزی خاص به صورت تخصصی بسیار هزینه بر است و شاید برای بسیاری از اکواریوم دارهای خانگی صرفه اقتصادی نداشته باشد با این حال میتوان قسمت پر لیوان را هم دید و به جرات گفت میتوان بسیاری از گیاهان ابزی معمول و رایج بازار را با فراهم کردن برخی از شرایط که در ادامه بازگو خواهم کرد به راحتی در اکواریوم نگهداری، پرورش و تکثیر نمود همچنین خوشبختانه طی چند سال اخیر در کشور اکواریوم های پلنت (گیاهی) جایگاه ویژه ای بین علاقه مندان پیدا کرده اند و با وجود واردات تجهیزات مناسب و تخصصی به کشور نگهداری از این نوع اکواریوم ها را بسیار راحت و فرح بخش نموده است چرا که در گذشته با وجود اینکه گیاهان ابزی در بسیاری از فروشگاه های  ماهی و اکواریوم عرضه میشد به دلیل عدم دانش کافی و همچنین عدم وجود تجهیزات لازم استقبال چندانی از گیاهان ابزی و اکواریوم های  تخصصی گیاهی(پلنت) نمیشد

حداقل ها در نگهداری از گیاهان اکواریومی: همانطور که میدانید هر موجود زنده ای نیازمند شرایطی خاص برای ادامه بقا میباشد و گیاهان اکواریومی نیز از این امر مستثنی نیستند. گیاهان ابزی در محیط بسته ابی همچون اکواریوم نیازمند دی اکسید کربن، نور، بستر مناسب و املاح و کودهای مایع محلول در اب هستند تا بتوانند به رشد و نمو و حیات خود ادامه دهند. در این بخش سعی میشود حداقل ها در نگهداری از گیاهان ابزی به شکلی مختصر توضیح داده شود چرا که در قسمت راه اندازی اکواریوم گیاهی تا حدی تخصصی تر و مشروح تر توضیحات لازم را داده ایم

بستر مناسب: اساسی ترین و مهم ترین بخش برای نگهداری از گیاهان ابزی کف پوشی مناسب و استاندارد است. توجه کنید که اگر شما کفشی مناسب نداشته باشید نمیتوانید به درستی راه بروید، بدوید و لذت ببرید، گیاهان نیز برای رشد و نمو و قد کشیدن نیازمندند تا ریشه بدوانند و مواد مغذی را از طریق ریشه ها جذب نمایند حال اگر نتوانند به این امر برسند مطمئنا همانند فردی که کفشی مناسب ندارد و لنگ لنگان راه میرود، شاداب نیست و به درستی نمیتواند به امور مربوطه خود برسد انها نیز شاداب نیستند، نمیتوانند ریشه بدوانند و رشدشان متوقف میشود و در نهایت میمیرند. در بازار اکواریومی انواع بسترهای مناسب و تخصصی با قطرهای بین ۲ تا ۴ میلیمتر یافت میشوند که بسیار سبک هستند و ریشه گیاهان میتواند به راحتی بین انها حرکت کنند. دقت داشته باشید که این بسترها مخصوص هستند و برخی از انها همراه با کود مخلوط عرضه میشوند بنابراین استفاده از هر قطعه سنگ کوچکی برای بستر صحیح و عقلانی نیست. سنگ ریزه های کوچک بسیار سنگینند و به هیچ عنوان سیقلی و صاف نیستند و زمانی که مقدار زیادی از انها در کف استفاده شود به دلیل وزن بالا و فشرده شدن ریشه گیاهان نمیتوانند بین انها حرکت کنند، برخی از افراد نیز ماسه را پیشنهاد میدهند که میتوان گفت بدترین بستر برای گیاهان ابزی به شمار میروند زیرا ماسه به راحتی فشرده شده و به جسمی سخت بدل میشود و هر گونه نفوذی به ان سخت خواهد بود و مطمئنا ریشه گیاهان هم قادر به جابجایی چنان جسم فشرده و سختی نخواهند بود.

کود و مواد مغذی : اهن، پتاسیم، منگنز، روی، منیزیم، مس، سولفور، فسفر، کلسیم، کربن و …. مواد مورد نیاز گیاهان است. در محیط ابی و بسته اکواریوم شما موظفید مواد مغذی مورد نیاز گیاهان را فراهم کنید. نگران نباشید قرار نیست شما هر روزه مقداری از این مواد را خریداری و به صورت محلول در اب یا جامد در کف از ان استفاده کنید. مطمئنا بسیاری از مواد مغذی مورد نیاز گیاهان در اب یافت میشود همچنین فضولات و پسماند غذایی ماهیان و فعل و انفعالات باکتریایی در تجزیه فضولات میتوانند بخش اعظمی از نیاز های غذایی گیاهان را تامین کند. همچنین شما میتواننید محلول های مناسب که به صورت تجاری عرضه میشوند را خریداری و به صورت روزانه یا هفتگی (طبق دستور مصرف) استفاده کنید. برخی از شرکت های تجاری کودهای زیرشنی مناسبی را نیز ارائه میدهند که میتوانند رفته رفته در اب حل شده و نیاز گیاهان را تامین کنند وبه صورت خود احیا سالیان سال عمل کنند. مطمئنا استفاده از این مواد و کودهای محلول در اب میتواند شادابی و رشد و نمو گیاهان شما را تضمین کند

نور مناسب: نور یک مسئله اساسی و مهم در نگهداری از اکواریوم های گیاهی به شمار میرود. اگر نور نباشد یا بهتر بگوییم نور مناسب نداشته باشیم واقعا چه اتفاقی خواهد افتاد؟ در یک جواب ساده میتوان گفت تمام زحمات شما در راه اندازی و نگهداری از اکواریوم گیاهی طی چند روز یا نهایتا چند ماه از بین خواهد رفت. دقت داشته باشید که نور عامل اصلی فتوسنتز و رشد و نمو گیاهان است حال میتواند این نور طبیعی یا مصنوعی باشد. مطمئنا تاباندن نور طبیعی مانند نور خورشید در یک محیط بسته اکواریوم علاوه بر مزایای زیادی که دارد میتواند باعث یک فاجعه در اکواریوم شود. نور طبیعی خورشید به هیچ عنوان مناسب محیط بسته اکواریوم نیست و با وجود طیف های رنگی فوق العاده میتواند باعث معذل جلبک، گرمای اب و … شود. از طرفی همه نورهای مصنوعی نیز مناسب نیستند به طور مثال نورهای فلورسنت مهتابی یا لامپ های کم مصرف که برای مصارف خانگی استفاده میشوند فقط میتوانند جنبه تزئینی داشته باشند زیرا  بر روی این لامپ ها فقط برای روشنایی و نور بیشتر کار شده است و بسیاری از طیف های مورد نیاز و حیاتی را ندارند. خوشبختانه امروزه در بازار اکواریومی ایران لامپ های تخصصی و مناسب گیاهان ابزی به شکل تجاری عرضه میشوند که داری طول موج، کلوین، لومن و سایر پارامترهای مناسب هستند. شاید تنها سوال باقی مانده برای نور تعداد لامپ ها و توان لامپ هاست که به شکل اصولی و طبق انچه در کتاب های مرجع ذکر شده است میتوان گفت برای هر لیتر اب یک وات در نظر گرفته میشود که با توجه به تجربه شخصی این مقدار نور هم برای ابزیان داخل تانک و هم برای بیننده اکواریوم زیاد مناسب نیست و مقدار ۱ وات برای هر دو تا سه لیتر اب در نظر گرفته شود بسیار بهتر و مناسب تر است و هم اکواریوم دید بهتری خواهد گرفت و هم ابزیان داخل اکواریوم ارامش بیشتری دارند، علاوه بر ان هیچ صدمه ای نیز به گیاهان وارد نمیشود و به راحتی به رشد و نمو خود میپردازند. به عنوان نکته پایانی در این بخش دقت داشته باشید تعداد لامپ ها و سایز لامپ ها را نسبت به طول و عرض اکواریوم بسنجید و مجموع توان لامپ ها را با لیتراژ اب ست کنید

نکته کلیدی –> دی اکسید کربن: بسیاری از افرد و نگهدارنده های اکواریوم های گیاهی با وجود تدابیر بالا به نتیجه نمیرسند و گیاهانشان با وجود نور و کودهای مایع و جامد رشد مناسبی ندارند، برگ ها به شکل کوتاه و نامنظم رشد میکنند و موارد دیگر که گاه بین نظرات همین مطلب یا با هم کلام شدن با نگهدارنده های اکواریوم گیاهی با ان روبرو خواهید شد. حقیقت این است که اکواریوم گیاهی بدون دی اکسید کربن یک اکواریوم راکد و مرده محسوب میشود. دی اکسید کربن به هر نحوی باید تامین شود. ماهیان با تنفس کردن دی اکسید کربن پس میدهند ولی ایا این مقدار برای گیاهان و محیط ابی شما کافی است؟؟ مطمئنا اکواریوم های پر شده از انبوه گیاهان ابزی نیازمند دی اکسید کربن اضافی میباشند و ماهیان تنها بخش کوچکی از ان را تامین میکنند. ست های اماده co2 ، قرص، کربن محلول و سایر مواد تجاری میتوانند در تولید co2 اضافی به ما کمک کنند

gifavatarupload

<< در بالا سعی شد مقدمات نگهداری از گیاهان ابزی و اکواریوم های گیاهی شرح داده شود همچنین مدت ها پیش مقاله راه اندازی اکواریوم گیاهی بر روی سایت قرار داده شده بود که علاقه مندان به اکواریوم های گیاهی و برای کسب اطلاعات بیشتر میتوانند به مقاله مربوطه نیز مراجعه کنند. بیشتر در این قسمت سعی داشتم انواع گیاهان ابزی رایج و موجود در بازار را برای علاقه مندان معرفی کنم که لازم بود برای مقدمه و کامل شدن بخش گیاهان و پاسخگویی به برخی از سوالات رایج خلاصه توضیحاتی در رابطه با نگهداری از گیاهان نیز در این بخش قرار گیرد >>

———————————————————————————————

انواع گیاهان ابزی: به طور کلی گیاهان اکواریومی به سه دسته کلی تقسیم میشوند اما تعداد گیاهانی که در این دسته ها قرار میگیرند واقعا قابل شمارش نیستند و شاید بیش از هزاران گونه در هر یک از دسته های زیر قرار بگیرند

گیاهان رو آبی: همانطور که از اسمشان پیداست در سطح اب شناور هستند و قابل کاشتن نمیباشند اگر چه شاید اصطلاح قابل کاشتن نیستند مناسب نباشد اما اگر برخی از انها را به هر نحوی بکارید در خاک ریشه نمیدوانند و سعی میکنند خود را به سطح اب برسانند و قسمت های پایین تر و فرو رفته در خاک کم کم از بین خواهند رفت. گیاهان رو ابی علاوه بر زیبایی هایی که دارند میتوانند به یک معذل نیز تبدیل شوند به نحوی که اکثر گیاهان رو ابی به راحتی بزرگ و تکثیر میشوند و سطح اب را میپوشانند و موجب عدم رسیدن نور به قسمت های پایین تر خواهند شد. شاخص ترین گیاهان روابی که در بازار ایران به راحتی یافت میشود گیاه آزولا است

گیاهان میان آبی: گیاهانی هستند که ریشه چندانی ندارند و بیشتر توسط بستر نگهداری میشوند و در قسمت های میانی اب معلق میباشند. الودئا نمونه شاخص گیاهان میان ابیست که در بازار بسیار رایج و قابل درسترس است

گیاهان زیر آبی: تمام گیاهانی که ریشه انها در بستر و خاک قرار گرفته و بسیاری از مواد مغذی را از طریق ریشه های خود جذب میکنند جزو این دسته میباشند. این نوع گیاهان جزو زیباترین و بادوام ترین گیاهان اکواریومی محسوب شده و میتوان گفت بیشترین تنوع را نیز بین گیاهان اکواریومی به خود اختصاص داده اند. گیاهانی مانند کریپتون، گندمی و ….  جزو این دسته از گیاهان محسوب میشوند و در بازار محبوبیت خاصی دارند

 انواع گیاهان رایج بازار


پشت قرمزی

برای مشاهده تصویر در سایز و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: ludwigia repens

نام رایج: پشت قرمزی

خانواده: Onagraceae

سطح نگهداری: آسان

دمای مناسب: ۲۲ الی ۲۸

پی اچ: ۵.۵ الی ۷.۵

سختی کربنات: ۳ الی ۸

نور: متوسط

توضیحات: یکی از گیاهان مقاوم ابزی است که میتواند تا سی سانتیمتر رشد کند. نیاز به دی اکسید کربن داشته و در شرایط نوری مناسب برگهایش به رنگ قرمز متمایل میشود. نیاز به بستری نرم داشته و به دلیل رشد مناسب و بلندی گیاه بهتر است انها را در میانه و عقب اکواریوم بکارید.


دم گربه ای

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: egeria densa

نام رایج: دم گربه ای ، الودئا

خانواده:Hydrocharitaceae 

سطح نگهداری: اسان

دمای مناسب: ۱۲ الی ۲۸

پی اچ: ۵.۵ الی ۸

سختی:۳ الی ۲۵

نور: متوسط تا زیاد

توضیحات: یک گیاه نسبتا مقاوم به شمار میرود که هم خانواده نزدیک ایگریا میباشد. در صورت وجود نور مناسب به سرعت رشد میکند و میتواند به سطح اب برسد. میزان نور و کودهی به گیاه بر روی رنگ گیاه بسیار تاثیر گذار است. در گزارشهایی از خواص انتی بیوتیکی این گیاه و جلوگیری از رشد جلبک در منابع مختلف یاد شده است

 


گیاه شمشیری (برگ آتشین)

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: echinodorus bleheri

نام رایج:گیاه شمشیری (برگ اتشین)

خانواده: alismataceae

سطح نگهداری: متوسط

دمای مناسب: ۲۴ الی ۲۵

پی اچ: ۶.۵ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۸

نور: متوسط

توضیحات: یک گیاه فوق العاده و بزرگ که میتواند نیمی از اکواریوم را با برگ ها و ساقه های بلند خود پر کند. طول این گیاه میتواند به ۶۰ الی ۶۵ سانتیمتر برسد. بهتر است این گیاه را در میانه اکواریوم بکارید تا فضای کافی برای رشد و نمو داشته باشد. این گیاه به نور متوسط تا زیاد نیاز دارد و در صورت وجود دی اکسید کربن رشد چشمگیری خواهد داشت

نکته: اکینودروس ها شامل ۲۸ گونه میباشند که تمامی انها فقط ابزی هستند. این خانواده با خانواده ی ساگیتاریا هم خانواده میباشد و گیاهان هیبریدی زیادی از تلفیق این دو خانواده به دست امده اند که تشخیص برخی گونه ها حتی برای دانشمندان نیز بسیار سخت است


نیلوفر موزی

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: Nymphoides aquatica

نام رایج: گیاه موزی – نیلوفر موزی

خانواده: Nymphaeaceae

سطح نگهداری: متوسط

دمای مناسب: ۲۲ الی ۲۶

پی اچ: ۶ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۸

نور: کم تا متوسط

توضیحات: این گیاه زیبا که به دلیل پیازچه های موز مانند خود به این نام شهرت گرفته است جزو گیاهان مقاوم و متعلق به منطقه امریکای شمالی است. این گیاه نیازمند بستری غنی از مواد مغذی و کودهای محلول در اب و همچنین دی اکسید کربن است. در صورت چنین شرایطی برگ ها میتوانند تا سطح اکواریوم رشد نموده و گل دهند


گیاه شویدی

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: Cabomba caroliniana

نام رایج: گیاه شویدی – کابومبا سبز

خانواده: Cabombaceae

سطح نگهداری: متوسط

دمای مناسب: ۱۸ الی ۲۶

پی اچ: ۵ الی ۷

سختی: ۳ الی ۲۰

نور: متوسط تا زیاد

توضیحات: یکی از گیاهان زیبا که نگهداری ان نیز زیاد سخت نیست شویدی است. این گیاه بومی امریکای جنوبی و شمالی میباشد که در بازار اکواریومی بسیار رایج و محبوب است.  در صورت وجود نور کافی و مقداری دی اکسید کربن به سرعت رشد نموده و برگ های سبز روشنی را شاهد خواهید بود. نور کم و عدم وجود بستر و کود مناسب باعت تیره شدن رنگ گیاه ، عدم رشد و همچنین باعث پوسیده شدن شاخه ها و در نهایت مرگ گیاه میشود. بهتر است این گیاه در قسمت عقبی اکواریوم کاشته شود.


جاوا فرن

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: Microsorum pteropus

نام رایج: جاوا فرن – سرخس جاوا

خانواده: Polypodiaceae

سطح نگهداری: آسان

دمای مناسب: ۲۰ الی ۲۸

پی اچ: ۵.۵ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۲۰

نور: کم تا متوسط

توضیحات: جاوا فرن یک گیاه فوق العاده زیبا و محبوب است که در اسیا یافت میشود. این گیاه باتلاقی میتواند از طریق برگ های خود تکثیر شود و یکی از گیاهانیست که میتوان (باید) ان را روی کنده های چوبی بست و پس از مدت کوتاهی سر تا سر کنده را با برگ های زیبای خود بپوشاند. این گیاه نیاز به نور زیادی ندارد ولی در صورت فراهم نمودن نور متوسط تا زیاد و همچنین کود و دی اکسید کربن به سرعت رشد نموده و تکثیر میشود. میتوان جاوا فرن را به عنوان گیاهی شناخت که اکثر مبتدی ها به سراغ ان میروند و توسط فروشندگان نیز توصیه میشود و دلیل ان هم کاملا مشخص است زیرا نگهداری سختی ندارد، نیازی نیست ان را در بستر کاشت، تکثیر ان به شکل خودکار صورت میپذیرد و همچنین کمتر ماهیانی علاقه به خوردن برگ های ان نشان میدهند. بهتر است این گیاه را با نخ های نایلونی به کنده های چوبی ببندید تا پس از مدت کوتاهی گیاه خود را به کنده محکم کند


ریکسیا

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: riccia fluitans

نام رایج: ریکسیا

خانواده: ricciaceae

سطح نگهداری: متوسط

دمای مناسب: ۲۰ الی ۲۶ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۵ الی ۷

سختی: ۳ الی ۱۳

نور: زیاد

 توضیحات: گیاهان معروف این خانواده که در تجارت اکواریوم عرضه میشوند شامل دو گونه میباشد که گونه ریکسیا فلوئیتانز محبوبیت بیشتری داشته و در اکثر کشورها از جمله ایران یافت میشود. این گیاه فاقد ریشه و ساقه بوده و به صورت شبکه ای رشد میکند. این گیاه بیشتر شناور بوده و در سطح اب رشد کرده و یک شبکه بزرگ را به وجود می اورد اما در بیشتر اکواریوم ها انها را بر روی چوب و سنگ میبندند که متاسفانه بعد از مدتی  با رشد خود قسمت هایی از شبکه تشکیل شده جدا میشوند و به سطح اب میرسند. میتوان انها را با نخ های نایلونی بر روی کنده ها و سنگ ها محکم کرد و به شکل مداوم اقدام به هرس نمودن کرد.


نیلوفر صورتی

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: Nymphaea pubescens

نام رایج: نیلوفر صورتی

خانواده: Nymphaeaceae

سطح نگهداری: متوسط

دمای مناسب: ۲۲ الی ۲۸ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۵ الی ۷.۸

سختی: ۳ الی ۲۰

نور: متوسط تا زیاد

توضیحات: یکی از گیاهان زیبا و معروف خانواده نیلوفرها که در بازار ایران نیز یافت میشوند. این گیاه زیبا نگهداری سختی نداشته و در صورت فراهم نمودن دی اکسید کربن و مواد مغذی و کود دهی به سرعت رشد نموده و برگ های صورتی تا قرمز ان در اکواریوم بسیار جلب توجه میکند. در صورتی که فضای کافی در اختیار داشته باشید این گیاه تا سطح اب نیز رشد کرده و گل های سفید زیبایی میدهد. متاسفانه بیشتر اکواریوم دارها این گیاه را بین گیاهان بلند و ریشه دار میکارند و باعث عدم رسیدن نور به گیاه و در نتیجه خراب شدن گیاه میگردد. لازم به ذکر است این گیاه نیازمند دی اکسید کربن اضافی میباشد

 


 کریپتوکوراین
برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: “گونه گیاه” Cryptocoryne 

نام رایج: کریپتوکوراین ، کریپتون

خانواده: Nymphaeaceae

سطح نگهداری: آسان

دمای مناسب: ۲۲ الی ۳۰ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۵ الی ۸

سختی: ۳ الی ۸

نور: متوسط

توضیحات: کرپتوکورین ها به طور معمول در مناطق گرمسیری اسیا و افریقا یافت میشوند و جزو پرطرفدارترین گیاه اکواریومی نیز محسوب میشوند. در کشور ما نیز این گیاه محبوبیت خاصی داشته و گونه Cryptocoryne aponogetifolia از سالیان دور تا به امروز در اکثر مغازه های اکواریومی یافت میشود. گونه های دیگری از این خانواده نیز موجود میباشند که شرایط نگهداری نسبتا همسانی با این گونه دارند. این گیاه زیبا نگهداری نسبتا اسانی داشته و با حداقل ها نیز به حیات خود ادامه میدهد. در صورت نوز زیاد بر روی برگ های این گیاه جلبک های سبزی رشد کرده و باعث مرک گیاه میشود. بهتر است از نور متوسط و مواد مغذی برای نگهداری از این گیاه استفاده شود

گونه های شاخص کریپتون:  balansae , albida , spiralis , beckettii , ciliata crispatula , affinis , lutea


انوبیاس نانا

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: anubias nana

نام رایج: انوبیاس ها (انوبیاس نانا)

خانواده: Araceae

سطح نگهداری: اسان

دمای مناسب: ۲۲ الی ۳۰ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۶.۵ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۸

نور: متوسط

توضیحات: میتوان انوبیاس ها را جزو گیاهان مقاوم و دوست داشتنی اب شیرین دانست که مغازه دارهای اکواریومی مانور فوق العاده ای روی این گیاهان میدهند. شاخص ترین مشخصه انها برگ های پهن وسبز رنگ این گیاه میباشد. این گیاه بومی افریقا بوده و نگهداری سختی ندارد. میتوان انها را با نخ نایلونی به کنده های جوبی نیز بست. گونه های متنوع انوبیاس در بازار جهانی و ایران یافت میشوند که همگی شرایط تقریبا یکسانی برای نگهداری دارند. در زیر گونه های شاخص انوبیاس معرفی شده است

گونه های شاخص انوبیاس: lancelota , barteri , coffeefoli , gigantea , heterophylla , gilletti , hastifolia , afzelii


گیاه نواری (گندمی)

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی:“گونه گیاه” Vallisneria

نام رایج: والیسنریا ،  نواری و …

خانواده: Hydrocharitaceae

سطح نگهداری: اسان

دمای مناسب: ۲۲ الی ۲۸ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۶.۵ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۸

نور: متوسط

توضیحات: گیاه والیس یا نواری یکی از گیاهان معروف اکواریومی میباشد که در کشور ما نیز به وفور یافت میشود. این گیاه اکثرا در بازار در دونوع پیچ خورده و صاف یافت میشود که البته این گیاه تنها به این دو گونه خلاصه نمیشود و انواع کوتوله، رنگی و …. نیز موجود هستند که کم و بیش در بازار یافت میشوند. این گیاه از طریق ریشه دوانی تکثیر میشود و پاجوش های ان میتواند به سرعت قسمت زیادی از اکواریوم را بپوشاند. این گیاه به نور متوسط تا زیاد و مقدار کمی co2 برای رشد هر چه بیشتر خود نیازمند است. بهتر است این گیاه در میانه رو به عقب و یا در گوشه های عفبی اکواریوم کاشته شود زیرا اکثرا برگ های این گیاه تا سطح اب رشد میکند.


خزه کریسمس

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: vesicularia montagnei

نام رایج: خزه کریسمس

خانواده: hypnaceae

سطح نگهداری: اسان

دمای مناسب: ۲۰ الی ۲۶ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۵.۵ الی ۷.۵

سختی: ۸ الی ۱۳

نور: متوسط

توضیحات: خزه کریسمس بومی اسیای مرکزی و جنوب شرقی میباشد و یکی از گیاهان محبوب برای تزئین اکواریوم و کنده ها محسوب میشود. میتوان خزه را با نخ نایلونی به کنده های چوبی بست تا پس از مدتی خود را به کنده چسبانده و کسترش یابند. این گیاه نیاز به نور شدیدی نداشته و در صورت نور زیاد با حمله جلبک ها از بین خواهد رفت. با وجود اینکه co2 برای نگهداری از گیاه واجب نیست ولی در صورتی که از co2 استفاده کنید سرعت رشد گیاه که در حالت عادی کم است افزایش میابد


علف مویی

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: eleocharis acicularis

نام رایج: گندمی ابزی ، علف مویی، چمن مویی

خانواده: cyperaceae

سطح نگهداری: متوسط

دمای مناسب: ۲۲ الی ۲۸ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۶.۵ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۸

نور: متوسط تا زیاد

توضیحات: علف مویی را میتوان تقریبا در تمام نقاط گرمسیری جهان یافت. این گیاه زیبا که از نظر شکل ظاهری شبه به علف و چمن میباشد برای نگهداری در اکواریوم نیاز به نور متوسط تا زیاد داشته و بهتر است انواع بلند در قسمت عقب اکواریوم کاشته شوند اما گونه چمن مویی کوتوله از این خانواده را میتوان به عنوان پوششی برای کف در نظر گرفت زیرا سایز ان حداکثر به ۵ سانتی متر میرسد. در صورت وجود دی اکسید کربن و نور زیاد به سرعت تکثیر شده و کف را کامل میپوشاند.


روتالا

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: rotala indica

نام رایج: روتالا ایندیکا (روتالا)

خانواده: lythraceae

سطح نگهداری: اسان

دمای مناسب: ۲۴ الی ۲۶ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۶ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۸

نور: متوسط تا زیاد

توضیحات: روتالا ایندیکا بومی جنوب شرقی اسیا است و جزو گیاهان گل ده محسوب میشود. این گیاه در اب های اسیدی و سبک با نور زیاد به خوبی رشد کرده و حتی تا سطح اب میرسد. در صورت نور زیاد و مقدار اهن برگ های گیاه به رنگ قرمز متمایل میشود ولی فقر اهن و نور کم برگ ها را به سبز روش تبدیل میکند. تکثیر این گیاه با قطع کردن گیاه بالغ و کاشت قسمت قطع شده میسر است


شبح اب

برای مشاهده تصویر در اندازه و کیفیت اصلی کلیک کنید

نام علمی: ceratopteris siliquosa

نام رایج: شبح اب

خانواده: ceratopteridaceae

سطح نگهداری: آسان

دمای مناسب: ۲۰ الی ۲۵ درجه سانتیگراد

پی اچ: ۶.۵ الی ۷.۵

سختی: ۳ الی ۸

نور: کم تا متوسط

توضیحات: گیاهان سراتوپتریس که به نام شبح اب نیز معروفند به دلیل تکثیر اسان و نگهداری راحت تقریبا در تمامی اکواریوم فروشی های کشورها از جمله ایران عرضه میشوند. میتوان انها را به تکه ای چوب بست یا در بستر فرو برد. در غیر اینصورت انها به روی اب امده و در سطح نیز رشد میکنند. ابی کمی اسیدی و سبک با نوری متوسط برای این گیاه ایده ال است


سخن پایانی: در این مطلب سعی شد اصول نگهداری گیاهان ابزی در اکواریوم به شکلی خلاصه و قابل فهم برای علاقه مندان به اکواریوم های گیاهی شرح داده شود. مطمئنا گونه های معرفی شده در این مطلب شاید ۱۰ درصد گیاهان موجود در بازار کشور را نیز شامل نشوند. البته قصد بنده هم از ایجاد این مطلب معرفی تمامی گیاهان نبود زیرا شناسایی تمامی گیاهان چه برای بنده و چه برای مخاطبان امکان پذیر نیست و همینک نیز در بازار بسیاری از گیاهان بدون نام یا با نام های غیرمتعارف به فروش میرسند و همچنین منبع کاملی نیز در این ضمینه وجود ندارد. البته این را نمیتوان عیب قلمداد کرد زیرا متاسفانه بسیاری از گیاهان وارداتی هستند یا از ترکیب چند گونه و تکثیر پی در پی به وجود امده اند و مطمئنا اطلاع از اسامی انها و تشخیص صحیح بسیاری از گونه ها  امکان پذیر نیست، حتی شناسایی برخی گیاهان برای دانشمندان نیز کاری بسیار دشوار است. همانطور که در بالا نیز اشاره داشتم قصد بنده از ایجاد این مطلب شناسایی تمامی گیاهان نبود بلکه نشان دادن گوشه ای از زیبایی های اکواریوم های گیاهی و اصول نگهداری از گیاهان برای علاقه مندان بوده است که امیدوارم با وجود تجهیزات و امکانات لازم برای برپایی چنین اکواریوم هایی علاقه مندان بیشتری به این سمت جذب شوند و از زیبایی های خاص این نوع اکواریوم ها بهره مند گردند

برای کامل نمودن این مطلب از قسمت انواع گیاهان ابزی در تالار گفتگو استفاده نمایید. مطمئنا گونه های بیشماری توسط بازدیدکنندگان میتواند معرفی شود

کپی برداری از این مطلب با ذکر نام و دادن لینک به منبع (www.onlypet.ir) مجاز میباشد

 

این مطلب را به اشتراک بگذارید
twiter facebook telegram googlepluse linkedin

1,045 دیدگاه در “نگهداری از گیاهان اکواریومی + انواع رایج

  1. amin96

    سلام من دو تا بوته کامل گیاه برگ شمشیری دارم اومدم قوطی نوشابه رو بریدم پنبه کشیدم رو ریشه ها بهد داخل قوطی رو سنگ ریختم تازه داخل تانکم فقط گوپی هستش حالا سوالی که برام پیش اومده اینه که گیاهم برگ جدید میزنه ولی برگ هایی که قبلا زده خیلی سریع از نوک برگ شروع به زرد شدن و پلاسیده شدن میکنه دلیلش چیه نور هم نور لامپ کم مصرف هستش

    1. مجتبی

      سلام
      گیاه برای رشد به نور – co2 و دمای مناسب و کود و بستر نیاز داره بنظر میاد دمای آب بالا باشه و نور هم مناسب نیست.

  2. علی

    سلام گیاه جاوا ی من سیاه شده علتش چیه؟

    1. مجتبی

      سلام
      هزار و یک دلیل داره باید همه شرایط زیستی گیاه رو از نور – دما – کیفیت آب – اکسیژن – co2 – کود و بستر بررسی کنید.

  3. فرهاد

    با سلام ماهی های من دچار پوسیدگی دم و باله شدن حالا میخوام نمک اضافه کنم چه مقدار نمک اضافه کنم ک گیاهان هم اسیب نبینن

    1. مجتبی

      سلام
      با وجود گیاه طبیعی هیچی نباید نمک به آب بزنید و فقط باید کیفیت آب رو بالا ببریدو

  4. محمد حسین

    سلام خزه کریسمسو به چوب بستم فکر کنم سه هفته شده
    به نظرتون نخشو ببرم؟بعد یه لجن خوار طلایی داریم یا اسم غلط کت فیش برنزی یه گیاه از مغازه خریدم خیلی پر پشت بود اما هر روز میدیدم انگار کج کج با کاتانا شمشیر ساموراییا خیلی دقیقا کج کج بریده بریده هر رو یه بخشش میمد رو اب اخر سرم یه جوری فرو کردمشون تو سنگ بستر که با کود و… پوشیده شده یه مخفی گاه عالی واسه لجن خواره بود اما زد پر پرش کرد به نظرتون تقصیر گیاهس به خاطر نوع گیاهش یا تقصیر لجن خوارس؟

    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      نه دلیلی نداره اون نخ رو باز کنید و به هم میریزه. قرار نیست روی چوب بچسبه. بذارید اون نخ بمونه با رشد خره کم کم اون نخ میره زیر خزه ها و اصلا معلوم نمیشه.
      جلبک خوار طلایی گیاه رو نمیخوره، به هیچ عنوان. تصویر ماهی رو بذارید ببینیم چیه

  5. بانو

    سلام من امروز ى ک گیاه آنوبیاس وارد آب کردم ، و همزمان یا اون کمی نمک و ضدعفونی هم به آب زدم, الان دیدم ک انگار برگای گیاه داره زرد میشه و از بین میره. این اقزودنی هایی ک ب آب زدم واسه گیاه ضرر داشته؟ اصلا با وجود گیاه در آب میشه دارو به آب اضافه کرد یانه؟

    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      دوست من چرا نمک به اب اضافه کردید؟ همینطور ضدعفونی؟ هم نمک و هم داروها اکثرا برای گیاه مضرن. البته انوبیاس ها بسیار مقاومن و به این راحتی از بین نمیرن و احتمالا چون تازه وارد تانکتون شده و تا جا بیفته تعدادی از برگ هاش خراب بشه ولی مجددا از کنارش میزنه و میاد بیرون(در شرایط مناسب نگهداری). ضمنا به اکواریومی که گیاه داره نه نمک بزنید و نه دارو مگر اینکه روی دارو نوشته شده باشه که برای گیاه مضر نیست.

  6. علی

    سلام.
    من یه تانک ۱۰۰طول و ۴۰عرض و ۴۷ ارتفاع راه انداختم
    گوپی و زبرا و پلاتی و کت و کف خوار و دلقک و سیلور شارک گیاه خوار دارم.
    چند تا گیاه دم قربه ای و چگدتای دیگه دارم که اسمهاشونو نمیدونم،در ظمن یک بوطه گیاه واسه چمن کف از گل فروشی خریدم که گفت شاید بشه تو اکواریوم نگهش داشت از کود های مایع تجاری اکوا لایف و نور بدون کلوین ابی و سفید و به جای سیستم co2 از مخمر استفاده میکنم.
    بعضی از گیاهام از بین رفتن و بعضیهاشون هم در حال از بین رفتنن.
    دم قربه ای هی شاخه میزنه و شاخه جوان خیلی عالی رشد میکنه اما بوته ی اصلی رشدش متوقف میشه از بستر سنگ ریزه رودخونه ای و بستر تجاری استفاده میکنم. نتیجه میده بلاخره؟

    1. شهریار (onlypet.ir)

      لوچ دلقک با گوپی و زبرا سازگار نیست.
      نور ابی مناسب گیاه نیست. مخصوصا نور معمولی که فقط جنبه تزئینی داره و فایده ای بجز زیبایی نداره.
      در صورتی که تمایل به نگهداری گیاه و تکثیرشون دارید باید تجدید نظر کلی در اکواریومتون داشته باشید. از بستر تا نور.

  7. علی

    گیاه جاوای من سیاه شده علتش چیه؟بعضی برگ هاش و بعضی ها هم ساقه اش

    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      ممکنه اون سیاهی ها جلبک باشه یا گیاه در حال پوسیدنه (کمبود اهن و عناصر کمیاب یا کربن دی اکسید)

  8. امیر محمد

    سلام یه چیز هی قهویای از رو سنگ های آکواریومی در اومده و هی زید تر میشه اونا چی هستن آیا باید حذف کنم یا خوب است و برای آکواریوم اکسیژن میدهد؟

    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      احتمالا جلبک قهوه ای هستن و منظره ی اک رو خراب میکنن. اگه میتونید تمیزشون کنید یا اگه کت فیش داشته باشید این زحمتو واستون میکشه و تمیز کاری میکنه.

  9. امیر محمد

    درسته رنگشون قهوه ای هست ولی هرچه قدر هم کتفیش تمیزشون میکنه باز هم زیاد تر میشن ولی روی سنگه های دریا در اومدن و منظره رو زیبا تر میکنه

    1. شهریار (onlypet.ir)

      به نظر من جلبکه و ضرر انچنانی هم نداره که بگیم قراره کیفیت اب رو بهم بزنه یا اکسیژن زیادی مصرف کنه یا …. هر تصمیمی میخواین در موردشون بگیرید یا تمیزشون کنید یا بذارید بمونن. چندان مهم نیست. فقط اگه بیاد رو شیشه یا روی دکورها رو بگیره منظره جالبی نداره(البته به نظر من)

  10. احسان

    سلام .
    میخوام یک کاری بکنم شما نظر بدید که جواب میده یا نه.
    یه تانک هشتاد لیتری داریم که تصمیم دارم پلنتش کنم البته نه حرفه ای بلکه با هزینه ی ۱۵۰ تا ۲۰۰ تومن .و استفاده از دو یا سه نوع گیاه مقاوم مثل کریپتون و جاوا فرن.سیستم co2 هم دستساز با بطری نوشابه پلاستیکی .و قصد از راه اندازی پلنت برای تکثیر گوپی البته نه برای فروش برای خودم .آیا این کار امکان پذیر است و نتیجه میگیرم یا,نه؟روشنایی یه لامپ مهتابی سفید دارم که نوعشو تمیدونم ولی میدونم ضد اب هست و یک فیلتر اینترنال و یه پمپ هوا.راستی پنپ هوا برای پلنت لازمه با مثلا ۱۰_۱۵ تا ماهی؟

    1. مجتبی

      سلام
      خب شدنی هست و مشکلی هم ندارید بنظر بنده co2 دست ساز زیاد جالب نمیشه و بهتره از این کپسول های آماده و ست های مخصوص استفاده کنید.
      نیازی به بخاری ندارید اما پمپ هوا با شعله ملایم لازمه تا کمی آب جریان داشته باشه مخصوصا در طول شب که اکسیژن رسانی هم انجام بشه.

      1. احسان

        به نظر شما از این ست هایی که یک بار مصرفه و بهش میگن ست co2 ساده که قیمت خوبی هم داره(در حدود سی تومن)آیا خوبه و به صرفه ست؟تا چه وقت جواب میده؟

        1. شهریار (onlypet.ir)

          سلام
          استفاده نکردم که بگم خوبه یا بد.
          باید منتظر نظر دوستانی باشین که استفاده کردن یا در تالار مطرح کنید تا اگه کسی تجربه ای داره در اختیارتون بذاره.

        2. مجتبی

          سلام
          بله برای تانک های پلنت کوچک و یا معمولی خیلی خوبه و خوب جواب میده این ست ها به صورت اسپری هست باید یک دیفیوزر درست کنید مثلا بطری کوچک که سرش رو بردین واز ته داخل آب قرار دادین بعد گاز رو اسپری کنید داخل بطری و در طول روز خودش کم کم در آب حل میشه و هرزمان سطح گاز کم شد مجددا بطری رو پر کنید. معمولا روزی یک مرتبه باید گاز تزریق کنید داخل دیفیوزر .

  11. فرشاد

    با سلام آقا شهریار من سه نوع نوع گیاه خریدم که سه تایشم
    رو چوب آنوبیاس هستش که یکیش خزه کریسمس. آلتر.وچمن همیانتوس هستش که همش بسته شده رو یه چوبه صاف اینو واسه من از تهران آوردن خیلی خوشگل اوتی که آورده گفت که یارو گفته نمیخواد بکاری ولی من باور نکردم انگار یارو ناشی بوده چون دو تاشون ریشه دارند ولی من چمن رو نمیبینم که ریشه داشته باشه روی چوب با نخ نامرئی بستنش وازش کنم پخش میشه تو آب بعد هم شرایط نگهداریشون و میخواهیم من چراغم تی ۴هستش co2 دستساز امروز درست کردم من چکار کنم خزه هایم یکم دارند فهو ای میشن این پاور ال ای دی واسه چمن خوبه با co2دستساز همیانتوس و چکار کنمش تودو روز با چراغ تی چهار خراب نمیشه تا پاور ال ای دی به دستم برسه و باید کاشته بشه لطفا همشو توضیح دهید مرسی ممنون یا علی

  12. فرشاد

    آقا شهریار پمپ هوا آکواریومم روشن باشه گیاه خراب نمیشه ۲۴ساعت فقط خیلی کمه مقدارش با ۷تا ماهی

    1. شهریار (onlypet.ir)

      صبور باشید.
      گیاهایی که بهتون دادن سطح نگهداریش سخت نیست،بغیر از همیانتوس. خزه کریسمس رو که باید ببندین روی چوب. انوبیاستون دقیقا چیه چون انوبیاس یه خانواده هست. به هر حال باید بکاریدش. چمنم باید بکارید گرچه همیانتوس که فرمودید باز یه خانواده است(احتمالا اشک بچه بهتون دادن؟). التر هم نمیدونم چیه.
      قهوه ای شدنشون هم یا بخاطر کمبود نوره یا دارن جلبک میزنن (باید دید چه مدته کاشتین؟ تازه اضافه شده یا ….؟)
      تو دو روز هم گیاها خراب نمیشن. حتی اگه نور نداشته باشن هم قرار نیست طی دو روز نابود بشن.
      پمپ هوا هم ۲۴ ساعت نیاز نیست روشن کنید. خواستین شب ها که نور نیست پمپو روشن بذارید. اونم حجم اب زیاد باشه و تعداد ماهیا کم نیاز نمیشه.
      چمن هم به نور زیادی نیاز داره. حداقل یک وات در لیتر.

  13. پویا

    سلام دوستان میشه یکی به من بگه گیاه مریم برزیلی رو چه طوری باید تکتیر کرد تو اینترت سرچ کردم اما چیزی نتونستم پیدا کنم که خوب توضیح داده باشه اکواریومم که حلزون زد دوتا شاخه بیشتر ازش نمونده بعد گاز co2 واقعا برای گیاه نیازه من رفته بودم بگیرم گفتم اکواریومم ۴۰ لیتریه گفت حالا که کوچیکه خیلی نیاز نیست حالا چون ندارم مشکلی پیش میاد؟؟؟

    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      تکثیر این گیاه که خیلی ساده است. یعنی اصلا نیاز نیست کاری بکنید. رو اب بندازین و نور داشته باشه خودش از سر گیاه جوش میزنه و زیاد میشه. کوتاهش کنید باز از بغلاش رشد میکنه. من این گیاه رو داشتم و اونقدر زیاد شده بود که نمیزاشت نور به گیاها برسه و کلا انداختمش بیرون. یعنی انداختم تو یه تانک بدون تجهیزات با نور معمولی و اونجا هم باز رشد میکرد. کلا گیاه ساده ای برای نگهداریه.
      اما در مورد CO2 باید بگم حتما نیازه. حالا یا توسط دم و بازدم ماهیا تامین میشه یا توسط کپسول یا قرص یا کربن مایع یا … شما فکرشو بکن میخوای زندگی کنی بدون اکسیژن. اگه این قابلیت رو دارید گیاه هم بدون CO2 قابلیت زندگی داره.
      موفق باشید

  14. پویا

    ببخشید دوباره میپرسم شما نوشتید رو اب بندازین یعنی توی خاک نباشه بعد نورم یه کلوین خریدم فروشنده گفت کلا ۶ ساعت توی روز اکواریومت روشن باشه این درسته؟؟

    1. شهریار (onlypet.ir)

      بله این گیاه نیازی نداره تو خاک کاشته بشه
      نور یه کلوین چیه؟ مگه ۱ کلوین هم داریم؟ منظورتون مهتابی کلوین دار مثلا ۶۵۰۰ کلوینه؟ یا ؟
      ۶ ساعتم به نظرم کمه. حداقل ۸ ساعت برای گیاها نور نیازه.

      1. پویا

        سلام منظورم از یه ؛عدد یک نبود منظورم این بود که یه کلیون گرفتم فروشنده گفت باید ۶ ساعت روشن باشه درسته یا نه؟ نمیدونم ۶۵۰۰ کلوینه یا نه اما فک کنم ۵۰ تومن خریدیم ابی صورتی خودشون گفتن بهترین رنگ همین ابی صورتی ولی چون میخواستن بفروشن بهشون اعتماد نکردم از چندتا ماهی فروشی دیگه پرسیدم گفتن این همین رنگو بگیری بهتره

        1. شهریار (onlypet.ir)

          ابی که رنگ خوبی نیست و صورتی هم باید مخصوص فتوسنتز باشه. شما نیاز به نور سفید بین ۵۵۰۰ الی ۶۵۰۰ کلوین دارید و لامپ صورتی مخصوص فتوسنتز. نسبتش هم سفید دو برابر صورتی
          در مورد مدت زمان روشنایی هم قبلا عرض کردم ۶ ساعت کمه مخصوصا برای شروع.

  15. کوروش

    سلام..
    به نظرتون میشه از گیاهانی که بعد از انقطاع از گیاه مادر قابلیت ریشه‌دوانی در آب رو دارن در آکواریوم استفاده کرد؟
    من خودم در منزل گیاهان زیبا و هم‌خانواده‌ای مثل پتوس و سینداپسوس رو دارم که با شرایط خوبی رشد میکنند و در صورت قلمه زدن زود ریشه میدن!
    البته تو جست‌جوهام تو دنیای نت با مطالب ضد و نقیضی برخوردم..یکسری میگفتن این گیاهان به درد پلنت میخوره و تجربه‌هاشون رو به اشتراک گذاشتن و یکسری دیگه به دفع نیترات و آمونیاک بالای آب توسط اینا اشاره کردن!
    عده‌ای هم میگفتن قرار دادن این گیاهان غیر آبزی ریسکه و طبق گفته انجمن سلامت آمریکا برای سگ و گربه ممکنه مسمومیت بیاره!
    به نظرتون به ریسکش می‌ارزه که یکی از اینا رو تو تانک قرار بدم؟ به هرحال اینا که دور و اطراف من هستن ..میشه با این نوع پلنت کوچکی درست کرد؟!

    1. شهریار (onlypet.ir)

      گیاه ابزی باشه چرا که نه؟
      اما گیاهانی که فرمودید و غیر ابزی هستن رو نمیتونید در اکواریوم پرورش بدین.

  16. جواد

    سلام اقا دست درد نکنه بابت زحمت که کشیدی لطفا تو نوشته هاتون اضافه کنید حلزون گیاه شیویدی رو تیکه پاره میکنه واز بین میبره .سوال که داشتم اینکه بجای این قرص های co2 ماهی کپی بزاریم که اونا تولید کنن بهتر نیست

دیدگاه‌ها بسته هستند.