سیکل یا چرخه اکواریوم اب شیرین

سیکل یا چرخه اکواریم یکی از رموز اولیه موفقیت در نگه داری ماهیان زینتی است و عدم توجه به سیکل یا چرخه چیزی جز تلفات ،خسارت مالی و دلسرد شدن به همراه نخواهد داشت.گذشتن سیکل یا چرخه اولیه اکواریم  برای اکثر ماهیان بسیار مضر بوده و اکثر انها مخصوصا گیاه خواران تحمل ان را نداشته و میمیرند یا به بیماری مبتلا میشوند.حال در این قسمت راه حل و گذراندن این چرخه را توضیح خواهم داد

به ادامه متن توجه کنید

در این قسمت سیکل یا چرخه اکواریم که امری مهم محسوب میشود را به ساده ترین روش توضیخ خواهم داد و در ادامه مطالب هم  مقاله ای را برای شما قرار خواهم داد که نه تنها به طور کامل و علمی چرخه اکواریم را توضیح داده ،حتی روشی برای عدم استفاده از ماهی در ایجاد چرخه را نیز بیان کرده است که امیدوارم مفید واقع شود

وقتی که یک آکواریم جدید را نصب می کنید، مهمترین مرحله ای که حتما باید انجام داد چرخه یا به اصطلاح گذراندن سیکل اولیه آکواریم می باشد این سیکل به معنی تولید و تکثیر باکتریهای مفیدی است که نیتروژن آب را کنترل و به تجزیۀ فضولات ماهیان کمک میکنند. این سیکل  از  ورود ماهی به اکواریوم ،و غذا دادن به انها و تولید امونیاک و…. شروع شده تا تجزیه غذا و مدفوع ماهی و تبدیل امونیاک به نیتریت و سپس نیترات و….. که از تفسیر بیش از حد ان خوداری میکنم. به هر حال این سیکل برای ماهی بسیار مضر بوده و اکثر ماهیان مخصوصا گیاه خواران تحمل ان را نداشته و میمیرند بارها مشاهده شده افرادی که تازه اکواریم را راه اندازی کرده اند و اکواریم خود را ماهیدار کردند بعد از چند روز ماهیانشان میمیرند یا به بیماری مبتلا میشوند و از اکواریم و نگهداری ماهی دلسرد میشوند و یا شروع به تعویض اب و گیاهان و … میکنند و خسارت زیادی را متحمل میشوند و باز هم نتیجه نمیگیرند.

نکته:با وجود اینکه ماهیان گوشتخوار و بزرگ در برابر این سیکل تحمل میکنند و شاید نمیرند ولی طول عمرشان کم میشود و سیستم دفاعی بدنشان در مقابل بیماری ها ضعیف عمل میکنند. به عبارتی برای مدتی ماهی خود را شکنجه میدهید

حال راه چاره چیست؟؟؟؟؟؟بنده روش سنتی و روشی که خودم برای ایجاد این سیکل در گذشته انجام داده ام را برای شما توضیح میدهم. البته در حال حاضر دیگر این روش کاربرد چندانی ندارد و شخصا از محلول های اماده استفاده میکنم و علاقه مندان نیز بهتر است از روش گذراندن چرخه بدون ماهی که در ادامه توضیح خواهم داد استفاده کنند

روش سنتی: روش کار به اینصورت است که بعد از نصب اکواریم یا تعویض کلی اب اکواریم برای گذراندن این چرخه  از ماهیان قوی (به قول خودم موش ازمایشگاهی ) استفاده کنیم که یکی از بهترین گونه از این ماهیان زبرا است که قیمت زیادی هم ندارند و در مقابل این چرخه تا حد زیادی مقاومند. متاسفانه این حرکت نیز غیر انسانیست و برای همین ماهیان نیز شکنجه محسوب میشود.

شروع کار به اینصورت است که چند تا (بستگی به حجم اکواریم دارد) از این گونه ماهی را در اکواریم تازه بنا شده  که شن کف و وسایل و کلیه دکر و درختان و…. در ان قرار گرفته ، قرار میدهیم و شروع به تغذیه عادی  انها میکنیم این ماهیان را به مدت ۴ الی ۶هفته در اکواریم نگهداری میکنیم. حال به هدف خود یعنی تولید و تکثیر باکتریهای مفید که نیتروژن آب را کنترل و به تجزیۀ فضولات ماهیان کمک می کنند رسیده ایم و وقت ان رسیده که اکواریم را از ماهیان اصلی یا زینتی خود پر کنیم

نکته ۱)نسبت به حجم اکواریم تعداد ماهی مقاوم را مشخص کنید مثلا برای اکواریمی ۶۰ لیتری ۴ ماهی زبرا کافیست

نکته ۲)در صورتی که تعداد ماهیانی که میخواهید بعد از گذشت چرخه به اکواریمتان اضافه کنید زیاد است بهتر است طول زمان چرخه را افزایش دهید یا ماهیانتان را کم کم به اکواریم اضافه کنید. بعد از اضافه کردن ماهیان برای ماه اول پس از چرخه به صورت هفتگی ۲۰ درصد تعویض اب داشته باشید تا درصد خطرات احتمالی به صفر برسد

نکته ۳) در طول گذشتن چرخه فیلترهای خود را تمیز نکنید. ابر فیلتر و مدیای داخل فیلتر(سرامیک، الیاف بیولوژیکی و ….) محل مناسبی برای رشد و تکثیر باکتری ها به حساب می ایند. برخی از این مواد برای همین منظور ساخته شده اند و نباید انها را تمیز کرد

توجه: وقتی اب اکواریم را سیفون میکنید دیگر احتیاجی به این چرخه و تولید باکتریهای مفید ندارید زیرا انها در فیلتر، ریر سنگ ها، روزنه های دکر و هر جایی که فکر کنید وجود دارند و این کار تنها برای اولین بار در راه اندازی اکواریمتان یا تعویض کلی اب و شستشوی سنگها و دکر انجام میشود

توجه: تهیه کیت های تست امونیاک ، نیتریت و حتی نیترات برای هر نوع اکواریومی ضروری نیست ( البته برای برخی اکواریوم و گونه های حساس الزامیست) به هر حال داشتن این وسایل همانند یک راهنمای خوب و کامل شما را به مسیر درست یعنی گذراندن چرخه و کنترل کیفیت اب کمک میکند

روش بالا ساده ترین روش بود که زیاد هم وارد جزئیات نشدم و همین کار کافیست و مطمئن باشید که مشکلی به وجود نخواهد امد. به هر حال روش های دیگری برای گذراندن چرخه نیز وجود دارد که حتی نیازی به ماهی ندارید و چرخه طی یک تا دو روز کامل میشود که در ادامه در این مورد هم توضیح خواهم داد. به هر حال برای درک بیشتر مطالب و نکات علمی ترجمه  مقاله ای از Shawna McGregor را نیز برای شما قرار میدهم که کمک شایانی در امر چرخه اکواریم است 

گذراندن چرخه بدون ماهی با استفاده از مواد موجود در بازار: در صورتی که وقت کافی برای گذراندن چرخه ندارید و یا میخواهید چرخه هر چه سریعتر انجام شود و اکواریومتان را ماهی دار کنید میتوانید از کپسول  و موادی که در بازار موجود است استفاده کنید و در مدت ۲۴ الی ۴۸ ساعت چرخه را طی کنید، این مواد با دارا بودن باکتری های مفید چرخه را به صورت سریع و مناسب انجام میدهد. مواد شرکتی که برای این منظور ساخته شده اند به صورت کپسول، مایع، خمیری و … هستند و در بازار اکواریومی به وفور یافت میشوند. بهتر است محلول های شرکت های معتبر المانی را برای این منظور تهیه نمایید. برخی فروشنده ها همین محلول ها (محلول های المانی) را در بسته بندی کوچک تر ارائه میدهند(به دلیل قیمت بالای کالا محصول اصلی را باز میکنند و در قطره چکان های کوچک ریخته و ارائه میدهند) که قیمت مناسب تری دارند و به راحتی میتوانید تهیه کنید. دستور العمل استفاده هر یک از این محصولات متفاوت است که بر روی بسته بندی نوشته شده یا در صورتی که به صورت اورجینال و در پکیج اصلی خریداری نمیکنید حتما از فروشنده راهنمای استفاده را بپرسید

در اخر سیکل و چرخه را با هر روشی “سنتی یا پیشرفته” طی کنید بهتر است تا کلا بیخیال چرخه و مرگ و میر ماهیانتان شوید. گذراندن چرخه مهم است و باید توجه ویژه ای به ان داشت


ترجمه  مقاله ای از Shawna McGregor

مقاله:وقتی که یک آکواریم جدید را نصب می کنید، مهمترین مرحله ای که قابل بحث است معروف به چرخه و سیکل آکواریم می باشد. اولین دوره ( که حدود ۴ الی ۶ هفته طول می کشد )، زمانی است که کلونی باکتریهای مفید شروع به رشد می کنند و به پروسه تجزیه مواد زائد تولید شده بوسیله آبزیان، کمک می نمایند. در طول چرخه آکواریم، سموم – بیشتر آمونیاک و نیتریت – به میزان بالایی افزایش می یابند تا زمانی که کلونی باکترهای مفید به حد کافی برای تجزیه آنها رشد کنند. از هنگامی که وجود زباله ها و مواد دفعی ماهی ها به عنوان نقطه آغازین چرخه آکواریم به حساب می آمد، بطور سنتی چرخه را به این نحو آغاز می کردند که تعدادی ماهی مقاوم و قوی (مانندZebra Danios) را به آکواریم می افزودند و اجازه می دادند که مواد دفعی آنها چرخه آکواریم را برقرار کنند. این متد براستی مؤثر است، هرچند که این سموم حتی برای ماهی های مقاوم هم بسیار استرس زا هستند. آمونیاک سمی است بسیار قوی و اثر آن بر روی دستگاه تنفس ماهی ها را می توان با اثر شامپویی که به چشم انسان وارد می شود مقایسه کرد – می سوزاند! – حتی بدتر از این، سبب پایداری آسیب بافتهایی می شود که در تنفس ماهی نقش دارند. این آسیب ها بقدری جدی هستند که ممکن است باعث مرگ ماهیها شوند و حتی اگر برخی از آنها بتوانند این وضعیت را تحمل کنند، طول عمر آنها بسیار کاهش خواهد یافت و اغلب بجای اینکه ۳ تا ۱۰ سال عمر مفید داشته باشند، ظرف چند ماه می میرند. در بسیاری از موارد، مردم برای شروع کار و در آکواریمی که تازه آنرا به کار انداخته اند برخی از ماهیانی را انتخاب می کنند که اصلاً تمایلی به قرار گرفتن در چنین محیط به اصطلاح صفر کیلومتری را ندارند. آنها این ماهی ها را می خرند فقط به خاطر اینکه کسی به آنها گفته این ماهی ها برای شروع چرخه خوب هستند؛ اگر واقعاً اینطور باشد!!!

در سالهای اخیر، اکنون که اطلاعات بیشتری در مورد شیمی و بیولوژی ماهی های آکواریمی دریافتیم، به این تشخیص رسیده ایم که تنها عامل لازم برای انجام شدن چرخه ابتدایی، مواد دفعی ماهی ها نیست، بلکه خود آمونیاک است. بنابراین به این نکته می رسیم که از خود درباره ضرورت قرار دادن ماهی های ضعیفمان در معرض عذاب و شکنجه ای که در بالا شرح آن رفت، سؤال کنیم. خوشحالم از این که باید بگویم جواب اینست: واقعاً ضرورتی ندارد.

روند رشد در چرخه آکواریم روشی است که به (Fishless Cycling) یعنی چرخه فاقد ماهی معروف است. این روش بیشتر از روش سنتی، انسانی بنظر می رسد چرا کههمانطور که از نامش پیداست – در آن از ماهی استفاده نمی شود. انجام آن بسیار ساده است و من چرخه آکواریم های بسیاری را به این روش برقرار کردم و از نتایج آن بسیار راضی و خشنودم. چرخه آکواریم در زمان طبیعی خودش انجام می شود و شما واقعاً نمی توانید آن پروسه را به اجبار بوجود آورید. اگرچه من در تجربیاتم روش برقراری چرخه بدون وجود ماهی را بسیار سریعتر از روش سنتی یافتم. آکواریم ۱۰۰ لیتری من که چرخه آن با روش سنتی برقرار شده بود شش هفته کامل طول کشید. در حالی که با این متد به نتایج زیر دست یافتم:

آکواریم ۴۰ لیتری (۱۰گالن ) بدون گیاه هفت روز آکواریم ۷۰ لیتری (۱۸گالن )- گیاهدار ۲ هفته آکواریم ۲۳ لیتری ( ۶ گالن )- گیاهدار ۱۰ روز آکواریم ۲۳ لیتری ( ۶ گالن ) – بدون گیاه ۳ هفته

این متد چطور کار می کند ؟

تنها به دو چیز احتیاج دارید: منبعی از آمونیاک و کیت آزمایش برای ترکیبات نیتروژن. شما یک کیت برای آزمایش آمونیاک نیاز دارید و یکی برای نیتریت. داشتن یک کیت برای نیترات نیز می تواند بخوبی کمک کننده باشد، اما من دریافتم که همان دو کیت اول برای ایجاد این چرخه مهمتر و کافی است. ( دقت کنید که دو اسم نیتریت و نیترات با وجود شباهت زیادی که به هم دارند، دو فاکتور متفاوت می باشند که نقش آنها در چرخه نیتروژن و آسیبی که به ماهی ها وارد می کنند کاملاً متفاوت است. ) این کیت های آزمایش را در بازار و نیز از فروشگاه های اینترنتی می توان خریداری کرد یا از فروشگاه های ماهی و یا حتی از سوپرمارکت های زنجیره ای تهیه کرد. ( بستگی به محل زندگی شما دارد)

بسیار خوب است که یک پیمانه درجه بندی شده برای اندازه گیری مقدار آمونیاکی که اضافه می کنید داشته باشید و همینطور تمام وسایلی که در نهایت برای تعویض آب به آنها نیاز دارید. برخی از مردم، مانند خود من، ترجیح می دهند برای انجام این چرخه از محصولات تجاری استفاده کنند و برخی نیز فکر می کنند که این محصولات فقط عامل هدر دادن پول است. اینها همه عقاید شخصی است و شما بطور قطع می توانید چرخه را بدون استفاده از باکتری های بسته بندی شده در بطری های تجاری هم ایجاد کنید چرا که آنها همه جا هستند، حتی بطور معلق در هوا

اگر شما یک آکواریم دیگر که قبلاً نصب شده باشد در دسترس خود دارید، استفاده از شن های آن می تواند در ایجاد چرخه بسیار کمک کننده باشد.این شن ها را در داخل یک جوراب یا جوراب شلواری قرار دهید و سر آنرا گره بزنید، سپس آنرا ته آکواریم جدیدی که بکار انداختید بگذارید تا اینکه بخوبی با باکتریهای عالی بذرپاشی شود. همچنین مقداری آب تمیز از آکواریم قدیمی به آکوراریم جدید اضافه کنید که به ایجاد چرخه کمک می نماید. حقه دیگری که می توانید بکار ببرید این است که فیلتر آکواریم جدید را برای یک هفته در آکواریم قدیمی قرار دهید و بعد به آکواریم جدید منتقل نمایید. یا اینکه بسادگی لوازم فیلتر جدید را برای یک هفته در آکواریم قدیمی قرار دهید و بعد آنرا در فیلتر مناسب قرار داده و قبل از شروع چرخه در آکواریم جدید بگذارید.اگر هم که این آکواریم جدید اولین آکواریم شماست و دسترسی به آکواریم قدیمی نیز ندارید، اصلاً نگران نباشید، چرا که باز هم می توانید از روش چرخه بدون ماهی استفاده کنید.

بسیار خوب، دکوراسیون را قرار دادید و آکواریم را پر نمودید، فیلتر هم بخوبی بکار خود مشغول است. دمای آب را به اندازه ۳۰ تا ۳۲ درجه بالا ببرید . این عمل به سرعت چرخه کمک می نماید. اما نیاز نیست که شما صبر کنید تا دما به این حد برسد و بعد آمونیاک را اضافه کنید . این کار را بعد از پر کردن آکواریم ، هر زمان که خواستید می توانید انجام دهید. اگر می خواهید که یک آکواریم محتوی گیاه داشته باشید، حتماً در طول چرخه این گیاهان را اضافه کنید ( برعکس ماهی ها، گیاهان مقادیر کم آمونیاک را دوست دارند) اما در اینصورت دما را به ۲۵ تا ۲۷ درجه کاهش دهید چرا که بیشتر گیاهان آب گرم را دوست ندارند.

کیت آزمایش آمونیاک خود را آماده کنید. مقداری آمونیاک اضافه نمایید. با مقدارکم شروع کنید. فقط دو قاشق چایخوری برای یک آکواریم کوچک ( حدود ۴۰ لیتر آب ) و نصف فنجان برای آکواریم های بزرگ ( حدود ۲۰۰ لیتر ). حدود یک ساعت صبر کنید و اجازه بدهید که آمونیاک منتشر شود و بگردش درآید. حال آزمایش کنید. هدف شما باید قرائت رنج آمونیاک در حدود ۳ تا ۵ میلی گرم بر لیتر(یا ppm) باشد. اگر قرائت آمونیاک صفر بود.مقدار بیشتری به آب اضافه کنید نه خیلی زیاد؛ به هر صورت شما یک ماده شیمیایی سمی را به کار می برید. اجازه بدهید که آکواریم به کار خود ادامه دهد. دوباره آزمایش کنید. به همین روش آنقدر این اضافه کردن آمونیاک و تست کردن را ادامه دهید تا اینکه به هدف تعیین شده برسید. برای اینکار ممکن است بخواهید که از محصولات تجاری استفاده کنید. فراموش نکنید که باکتریهای تجاری در بطری ها و به فرم آمونیاک غیر سمی وجود دارند و اگر از آنها استفاده می کنید قرائت آمونیاک شما بالاتر از حدی خواهد رفت که در هنگام استفاده نکردن از این محصولات شاهد هستید. شما ممکن است رنج آمونیاک را بالاتر از ۶ ppm (parts per million( مشاهده کنید که برای ماهی ها بسیار سمی است اما تا زمانی که از ماهی در چرخه استفاده نمی کنید نیازی به نگرانی در این زمینه نیست.

بلافاصله پس از اینکه به رنج بالای آمونیاک دست یافتید، اضافه کردن آنرا قطع کنید و حالا زمانی است که باید در انجام آزمایش و اندازه گیری مقدار آن صبور باشید. اجازه دهید همه چیز روند خود را طی کند و به آزمایش آب ادامه دهید. روزی یکبار مناسب است و یا یک روز در میان. بعد از چند روز می توانید آزمایش مقدار نیتریت را مثل آمونیاک شروع کنید. اگر مقادیری از نیتریت را مشاهده نکردید،مسئله ای نیست. این مسئله نیاز به زمان دارد. هنوز تعویض آب را انجام ندهید و باز هم اجازه بدهید که همه چیز روال خود را دنبال کند. وقتی میزان آمونیاک شروع به کاهش کرد باید بتوانید مقادیری از نیتریت را اندازه گیری کنید. وقتی که مقدار آمونیاک به صفر کاهش یافت، دوباره شروع کنید به اضافه کردن روزانه مقدار کمی از آن. فقط حدود یک قاشق چایخوری.
هر وقت دیدید که میزان نیتریت شما به ماکسیسم خود رسیده و شروع به کاهش کرد، بدانید که تقریباً کارتان تمام شده است. در تجربیاتی که من داشتم چرخه آکواریم سه تا چهار روز بعد از این زمان کامل شد. اما این زمان برای افراد مختلف ممکن است متفاوت باشد. زمانی که میزان نیتریت و آمونیاک به صفر رسید چرخه آکواریم شما کامل شده است. حالا زمان آن است که مقدار زیادی از آب آکواریم را تعویض کنید ( در حدود ۵۰ تا ۸۰ درصد ). لوازم فیلتر خود را تعویض نکنید و در حین تعویض آب شن های کف آکواریم را نیز تمیز ننمایید. آکواریم را دوباره با آب مناسب پر کنید و دمای آن را تا حدی که برای ماهی انتخاب شده نیاز است پایین بیاورید. اجازه دهید که چند ساعت یا برای تمام مدت شب، همه چیز روال خود را طی کند . دوباره میزان آمونیاک و نیتریت را چک کنید و اگرمیزان هر دوی آنها هنوز صفر بود، چرخه آکواریم به خوبی انجام شده و آماده پذیرش ماهی می باشد.

اگرچه در اکثر منابع این طور ذکر شده که بهتر است همه ماهی ها را دریک زمان به آکواریم وارد کنیم، برای آکواریم های با جمعیت های بالا و خصوصاً برای افراد مبتدی ، بهتر است که ماهی ها به آهستگی و با فاصله اضافه شوند- تنها چند عدد در هفته، تا اینکه – صرفنظر از روش کامل شدن چرخه آکواریم – کلنی باکتریها همزمان با افزایش فضولات ماهی ها، فرصت رشد داشته باشند. اضافه کردن تمام ماهی ها در یک زمان اغلب سبب می شود که میزان آمونیاک و نیتریت حتی در آکواریم هایی که چرخه آن به خوبی انجام شده افزایش یابد که ممکن است باعث تلفات گروهی ماهیان و یا سبب ایجاد بیماری شود که علت آن سست و ضعیف شدن ماهی هاست. درصورتیکه جمعیت آکواریم بالاست، سرعت افزودن تدریجی ماهی ها باید به گونه ای باشد که جمعیت آکواریم، یک ماه بعد از پایان چرخه، کامل شود

 

این مطلب را به اشتراک بگذارید
twiter facebook telegram googlepluse linkedin

2,305 دیدگاه در “سیکل یا چرخه اکواریوم اب شیرین

  1. نــــــــــــــاشناس

    یه چیزی گرفتم برای سیکل روش نوشته azoo triple black water.
    برای بازگرداندن طبیعی آبه.شامل باکتری سازی هم میشه؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      نه دوست عزیز این بلک واتر هست چه ربطی به سیکل داره اگر هنوز بازش نکردین ببرید پس بدین.
      بلک واتر برای آماده سازی آب جهت برخی ماهیان از قبیل پوزه خرگوشی – آنجل – دیسکس و … مفیده و آب رو به محیط طبیعی این ماهی ها نزدیک تر میکنه اما باکتری ساز نیست.
      باز منتظر نظر سایر دوستان باشید چون از بلک واتر آزو بنده استفاده نکردم از مارک های دیگه ای استفاده کردم.

      پاسخ
  2. نــــــــــــــاشناس

    تترا آکوا سیف استارت باکتری ساز خوبی هست؟
    اگه هست قیمتش چقدره؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      اولا قیمت نمیتونیم بدیم خدمتتون.
      دوما تترا آکوا سیف کاندیشنر هست و کمک در سیکل شدن آب میکنه اما بهتره از یک نمونه باکتری ساز قوی تر استفاده کنید.

      پاسخ
  3. سعىد

    سلام به دوستاى خوبم

    میخواستم بدونم کلأ میشه کارى کرد که احتیاج به سیفون کردن نباشه؟!
    اخه تو طبیعت که کسى سیفون نمیکنه چرا مشکلى بوجود نمیاد
    میدونى,
    منظورم اینه که اگه یک اکواریوم خیلى خیلى بزرگ یعنى در حد ۵ متر مکعب داشته باشی , بازم احتیاج به سیفون کردن داره؟؟
    یا باید منتظره طى شدن چرخه در اون باشیم؟!!
    سوال دومم اینه که براى اکواریوم هاى کوچیک مثله ۴۰۰ لیترى اگه هر روز ۱۰% اب سیفون بشه قبل از اینکه چرخه کامل بشه , میتونه امونیاک و نیتریت رو از اب خارج کنه که به ماهى ها هم اسیب نرسه و اب همیشه کریستال کلییر باشه؟!

    سوال سومم اینه که بعد از دو سال راه اندازى اکواریوم ۴۰۰ لیتریم, اب اکواریومم زرده
    اىا این به این معنیه که چرخه درست تکمیل نشده؟!؟!؟! یا به مقدار کافى سیفون نداشتم؟

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      خیر حتما باید سیفون کنید.
      خب اگر شما اون حجم آب طبیعت رو داشته باشید و همه اون باکتری ها و موجودات تجزیه کننده رو هم فراهم کردین دیگه سیفون نکنید.
      شما چطور طبیعت رو با آکواریوم مقایسه کردین اونجا هر روز سیفون میکنن تازه شبانه روزی یه خدایی هم بالا سرشون وایستاده تا دست از پا خطا نکنن.
      شما هر کاری بکنی حتی استخر هم داشته باشی نیاز به سیفون و آب تازه داری حالا هر هفته نشه دیگه دو سه ماهی یکبار باید سیفون بکنی.
      پرخه هم باید طی بشه اما هرچی حجم آب بیشنر بشه بافرینگ بیشتر میشه یعنی دیر تر مشخصات آب به هم میخوره و کار باهاش راحت تره اصلا برای همین هست که نگهداری از آکواریوم کوچک رو به تازه کارها توصیه نمیکنیم در صورتیکه خودشون فکر میکنن هرچی آکواریوم کوچک تر باشه بهتره که اشتباه فکر میکنن .
      ۲ – نمیشه که همیشگی و ۳۶۵ روز سال رو هر روز ۱۰ درصد سیفون کنید اصلا از این فکرا بیا بیرون شما هفته ای ۳۰ درصد رو میخواهی سیفون نکنی بعد هر روز خدا رو ۱۰ درصد سیفون کنی ؟؟؟؟؟!!!!!! شاید ۱۰ سال خواستی آکواریوم داری کنی اون وقت هر روز اگر سیفون کنی که از محیط زیست و سازمان آب میان میگیرن میبرنت به جرم اتلاف زیاد آب آشامیدنی ؟؟!!
      ۳ – زردی آب علل مختلفی برای خودش داره و باید از نوع ماهی و تغذیه و تعداد ماهی گرفته تا سیفون و فیلتراسیون و بیماری ماهی ها و آفتاب و سیکل و …. همه رو بررسی بفرمایید.

      پاسخ
  4. سعيد

    سلام
    ممنون از جوابت مجتبى جان
    ما دقیقا با سیفون کردن چیکار میکنیم؟!
    غیر از اینه که نیتراتو از اب خارج میکنیم؟؟
    تو یه مغازه اکواریومى دیدم برا اب شیرین یه رفرجیوم گذاشته بود با کف پر شده از خاک پیت, به نظرت بازم نمیتونه از سیفون کردن جلوگیرى کنه؟!
    نظرت در مورد اضافه کردن تصفیه خونگى به اکواریوم چیه؟
    خوشحال میشم جوابمو بدید

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      شما هرکاری بکنی باید سیفون کنی. حالا ممکنه فاصله بین سیفون کردن رو زیادتر کنید اما نمیتونید سیفون رو حذف کنید.
      ضمنا با سیفون فقط مواد زائد رو خارج نمیکنید چطور برات بگم فکر کن داخل یک کلاس درس ۶۰ – ۷۰ نفر نشسته باشن حالا هرچی هم پنجره رو باز کنی و یا تهویه هوا داشته باشید جواب نمیده و باید نصف هوای کلاس رو تعویض کنید تا بچه های کلاس یه هوایی بخورن و یا کلاس تعطیل بشه بیایی بیرون یه حالی بکنی حالا آکواریوم هم همینطوریه و هر کاری بکنی آب تازه لازم داره و ماهی ها در شکنجه هستن.
      خب این فیلترها با این همه مدیای بیولوژیک که بهتر از تصفیه آب خونگی عمل میکنن ؟؟!! البته فقط میشه نصف آب آکواریوم و حتی کل آب رو از تصفیه آب خونگی استفاده کرد البته نباید از قسمت املاح ساز استفاده کنید و با این کار فقط ph آب تنظیم میشه و برای مدت کوتاهی مثلا تا یک هفته مشکلی نداره باز مجددا باید سیفون کنید.
      ضمنا خواص شیمیایی آب مهمه که فقط با تست و آزمایش مشخص میشه و اینطوری نیست که ما بگیم به به عجب آبی پس سیفون لازم نداره ؟؟؟!!
      کلا بی خیال این حرفها و فکرها بشو باید سیفون کنی راهی هم نداره اگر داشت جلوتر از من و شما یه فکری کرده بودن و حداقل خارجی ها به یه نتایجی رسیده بودن تازه تو سایت های خارجی برو ببین مقدار سیفون کردن و سیکل و … رو چقدر جدی گرفتن در صورتیکه ما هنوز با شک و تردید بهش نگاه میکنیم. به هر حال فرق جهان سوم با بقیه دنیا همینه دیگه .

      پاسخ
  5. سعيد

    سلام
    ممنون از وقتى که میذارى و کامل جواب میدى
    واقعأ ممنون
    ولى مجتبى جان فکرى که میکنى کاملأ غلطه!!
    شما نباید خودتو از فکر کردن به چیزى محروم کنى صرف اینکه , خارجى ها (که به گفته شما بیشتر از ما میفهمند و خواهند فهمید) چیزى در این مورد نگفتند !
    درست نمیگم؟!

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      خب اگر شما مطمئنی پس چرا از ما سوال میکنی ؟؟؟!!! ضمنا بنده منظورم این بود شما از این فکرها بیایی بیرون و به حرف های بی ربط گوش نکنید و اون چیزیکه منطقی هست انجام بدین شما مجددا جواب قبلی بنده رو مطالعه بفرمایید.
      به هر حال باز امری داشتین در خدمتتون هستیم.
      ضمنا قرار هم نیست هرچی ما گفتیم درست باشه پس بیشتر مطالعه بفرمایید ضرر نداره و اگر به نتایج بهتری رسیدین به ما هم بگید.

      پاسخ
  6. یسنا

    یه ده روزه آکواریوم رو راه انداختم و از جریان چرخه خبری نداشتم
    ماهی که داخلشه چند تا پرته و تگزاس.
    حالا به نظرتون اگه یک سوم آب رو سیفون کنم مشکلی پیش میاد برای چرخه؟
    راستی علائم خاصی داره که بفهمیم چرخه طی شده و تکمیل شده؟

    پاسخ
    1. شهریار (onlypet.ir)

      سلام
      نه مشکلی پیش نمیاد و برعکس سموم احتمالی خارج میشه. میتونید همین الان هم از باکتری ساز استفاده کنید که خیالتون راحت بشه و توصیه میکنم اینکارو بکنید گرچه پروت و تگزاس اونقدر حساس نیستند که واکنش نشون بدن و سیکل رو تحمل میکنن ولی توصیم همون استفاده از باکتری ساز هست
      علائم شاخص عدم سیکل بودن اکواریوم هم کدر شدن اب و بوی بد هست(بوی امونیاک)
      موفق باشید

      پاسخ
      1. ناشناس

        اسم یه مارک خوب رو بگید تا همونو بخرم.
        ضمنا اگه وقتی چرخه تکمیل شد بخوام به آکواریومم شن اضافه کنم مشکلی توی چرخه پیش میاد یا نه؟

        پاسخ
        1. .sina

          سلام
          ببخشید من جای آقا شهریار جواب میدم همون طور که گفتن پرت و تگزاس حساس نیستن و تا طی شدن چرخه امکان مردنشون به خاطر چرخه کمه من الان دوتا پرت از یکی گرفتن تا قبل از این من میدیدمشون و چند بار هم با همون طرف آبشونو عوض کردیم نه سیفون هر دفعه همین بود هر چی هم من میگفتم سیفون کن و اینا گوش نمیکرد ولی الان من صاحب اون دوتا پرت شدم و سالمن ولی خب چرخه طی بشه بهتره ماهی شاداب تره و همچنین خیالتون راحته مارک تترا یا جی بی ال یا سرا خوبه و بهتره الان شن رو هم اضافه کنید تا باکتری ها جا برای تکثیر و موندن داشته باشن بعد باکتری ساز اضافه کنید
          موفق باشید

          پاسخ
  7. ناشناس

    سلام و خسته نباشید .
    میخواستم بپرسم آیا امکانش هست که ما آب آکواریوم رو داخل یه ظرفی بریزیم بعد آکواریوم و سنگ ها رو بشوریم و بعد دوباره همون آب قبلی رو از صافی رد کنیم و بریزیم به آکواریوم؟
    در این صورت آیا باید دوباره منتظر بمونیم تا چرخه تکمیل بشه؟
    ممنون میشم یه توضیح بدین

    پاسخ
    1. .sina

      سلام
      دوست عزیز چرخه و باکتری های داخل تانک فقط تو آب نیستن و در واقع میشه گفت تو آب خیلی کم هستن و نمیشه فقط با آب چرخه رو طی کرد این باکتری ها تو تصفیه و زیر شن ها و سنگها یا روی سطح اجسام تو تانک هستن و بهتره که تانک رو کامل نشورید و سیفون منظم داشته باشید یا اگه میخواید کامل بشورید از باکتری ساز استفاده کنید و با خیال راحت از تانکتون لذت ببرید البته یه چیزی میگم که خیلی مورد تایید نیست همون مطلبی که قبل از کامنت شما زدم ماهی گوشتخوار نسبت به چرخه مقاوم هست البته نه همشون بیشترشون میشه گفت یه عده گوشتخوارهستن که حساس هستن ولی شما از باکتری ساز استفاده کنید و خیالتون راحت باشه که اگه مشکلی بود این نشه که بگید من گفتم و مشکل ایجاد بشه از بکتری ساز استفاده کنید و حالشو ببرید ییا بیخیال شستن کامل تانک بشید.

      پاسخ
      1. ناشناس

        آخه در زمان ناشی گریم آکوا رو راه انداختم الان که یه ذره کوچولو از آکواریوم سر در آوردم{البته به کمک این سایت} میخوام دکوراسیونش رو درست کنم و اینکه خیلی صدف قاطی شنهای آکواریومه و میخوام جداشون کنم تا مشکل سختی آب و …. حل بشه
        ضمنا ماهی که دارم پرته.

        پاسخ
        1. .sina

          سلام
          خب همون طور که گفتم میتونید از باکتری ساز استفاده کنید راحت هست از آکواریوم فروشی ها تهیه کنید البته مارک مرغوب رو هر مارکی به درد نمیخوره تو تالار و سایت مطلب هست واسه باکتری ساز سرچ بزنید پیدا میکنه مطالبش رو بخونید هر چند پرت مقاوم هست ولی من توصیه نمیکنم که بدون چرخه ماهی بندازید تو تانک باز تصمیم با خودتونه.

          پاسخ
  8. سهیل

    با سلام و خسته نباشید میخواستم
    بپرسم من یه آکواریوم ۳۰۰ لیتری دارم و ۴ آکواریوم ۵۰ لیتریی حالا بماند کارم چیه:)
    من دارم اساس کشی میکنم میخواستم ببینم شما عزیزان که تجربه دارید من بی تجربه رو راهنمای کنید .
    خب حمل ۳۰۰ لیتر آب سخته و ترجیح دادم آب آکواریوم رو به طور کل خارج کنم جز ۴۰درصد ۴ آکواریوم دیگه ام رو تا پایان اساس کشی جا به جا نمیکنم بچه ها آیا میتونم از آب اونا استفاده کنم البته دو تاشون یکی تانک قرنطینه هست و دیگری تانک تولید مثل دوتای دیگه هم آب فقط توش هست ماهی هاش رو خارج کردم
    البته تصمیم دارم ماهی های که در آکواریوم بزرگم هست رو به اون دو انتقال بدم..چون تا به حال دست به چنین اقدامی نزدم میترسم خصوصا ماهی های گرون قیمتی دارم و میترسم ضرر زیادی کنم .
    از طرفی هم سه سال هست این آکواریوم سیکلش طی شده بود :(

    پاسخ
    1. علی رضا

      من درست نفهمیدم چی شد ولی شما دوتا کار میتونی بکنی .
      ۱.تانک ۳۰۰ لیتریتو نصفشو از اب قدیمی پرکنی و وسایلشو همونطوری که بوده
      بدونه اینکه بشوری داخل اکواریوم قرار بدی ونصفه دیگرو اب تازه بریزی و بزاری
      که ۲ساعت فیلتر هات کار بکنه,این طوری چرخه جلو می افته.
      ۲.میتونی از بازار ازاین باکتری های مفید بخری.

      پاسخ
  9. سهیل

    بیشتر هدفم اینه اون سیکل رو همون شکلی که هست حفظ کنم ببخشید درست توضیح ندادم
    از طرفی هم نگرانیم اینکه ماهی هام به آب تازه واکنش نشون بدن

    پاسخ
    1. علی رضا

      شما اگه ابی که سیکل را طی کرده باشه (اب قدیمی)دارین خب از همون استفاده کنید
      اگر ندارین مجبورین از اب جدید استفاده کنید.
      شما هرچقدر اب قدیمی دارین از همون استفاده کنین بعد اب جدید را به تانک اضافه کنین و بعد
      وسایل و هرچیزی که قبلا تو اکواریوم بوده بجز ماهی ها داخل تانک بگذارید و و بزارین تا کاربکنن
      و بعد از ۲ساعت با خیال راهت ماهی هارو اب به اب کنید و نگران هیچ چیز نباشید.

      پاسخ
    2. مجتبی

      سلام
      ببین دوست عزیز بحث سیکل یه چیزه بحث جابجایی آکواریوم یه بحث دیگه ؟؟!!
      بنظر بنده شما همه وسایل خونه رو جابجا کنید به جز آکواریوم ها رو بعدا آکواریوم های کوچک رو هم هرو خالی کنید و بدون شن و … منتقل کنید خیلی راحت بعد آب آکواریو مبزرگ رو بریز داخل یک سطل بزرگ و ماهی ها رو بذار توی آب اون وقت این سطل رو برسون به محل جدید و خالیش کن داخل آکواریوم های کوچک و پمپ هوا و بخاری و همه چی هم براشو نبذار بعدا بیا سراغ آکواریو مبزرگی حالا دیگه باید کل شنها رو هم خالی کنی تا بتونی بلندش کنی اگر با شن بلندش کنی ممکنه کف آکواریوم ترک بخوره و جدا بشه ؟؟!!
      بعدا شنها رو هم بریز داخل همون سطل که الان دیگه خالیه و شن وآکواریوم رو هم منتقل کنید و همه شنها رو سر فرصت بشور و تمیز کن و با حیال راحت تانک رو آبگیری کن و بعد از رفتن کلر آب با یک باکتری ساز مفید سیکل رو طی کنید و اصلا در این زمینه نیازی به صرفه جویی نیست چون هر کاریکه بکنید خراب کاری میشه و به دردسرش نمیرسه

      پاسخ
  10. پویا

    سلام خسته نباشید
    من یه آکواریوم دست دوم از یکی دارم میخرم
    میخواستم بدونم قبل از نصب باید بشورمش؟
    سنگ و ترئینات داخلش یا سنگ و صدف های جدید رو چطوری باید شست؟ ۲۴ ساعت بخوابونم تو آب نمک کافیه؟
    و اینکه آب جدید که میخوام توش بریزم ۲۴ ساعت بذارک کنار کافیه واسه پریدن کلرش؟
    ممنون

    پاسخ
    1. وحید

      سلام،
      شما ک تازه میخای آبگیری کنی حتما بشورش،
      حتی اگه صاحب قبلیش بگه ک تمیزه و بیماری داخلش نبوده،
      شما دو سه بار با نمک بشور جوری ک چند ساعت نمک روش باشه کافه،
      شن ها رو هم بجوشون،و هر وسایل تزیینی دیگه ک میخای بگذاری داخلش رو کاملا با نمک ضد عفونی کن تا خیالت راحت باشه،
      آره آب رو هم ۲۴ داخل یک ظرف دهان گشاد بگذاری کاملا کلرش میپره

      پاسخ
      1. پویا

        ممنون آقا وحید
        تو مدتی ک دارم میشورمش ماهیاشو چیکار کنم آخه؟
        میترسم تبف شن تا من بیام بشورمو ۲۴ ساعت صبر کنمو بعد چند روز چرخه طول بکشه و اینا

        پاسخ
        1. مجتبی

          سلام
          بنظرم نباید آکواریوم دسته دوم خریداری کنید به هزاران دلیل یکیش همین مشکل شما هست.

          پاسخ
    2. مجتبی

      سلام
      آقا وحید دوست خوبم کامل توضیح دادن.
      شما شنها رو باید بجوشونید و بعدا با آب نمک بشورید.
      ضمنا سعی کنید آکواریوم دسته دوم نخرید.
      البته اگر ماهی ندارید دیگه نیازی نیست آب رو در یک ظرف دیگه نگهداری کنید چون ماهی ندارید داخل همون آکواریوم ۲۴ ساعت آب بمونه کلرش میپره. اما اگر ماهی دارید بای ددر یک ظرف جداگانه آب رو نگهداری کنید تا کلرش بره.

      پاسخ
  11. پویا

    یه سوال دیگه هم داشتم.بنده آماتور هستم
    من چون دارم از یکی دیگه آکواریوم میگیرم با ماهی هاش چطوری باید چرخه رو برقرار کنم؟اصن نیازی هست به برقراری چرخه یا چون دست دوم گرفتم باکتری به اندازه کافی داخلش هست؟
    همونطور ک تو سوال قبلیم هم پرسیدم اصن باید تزئینات داخلشو بعد جابجایی بشورم یا نه؟
    چون واسه حملش باید کلا آب آکواریوم عوض بشه و طرف هم آکوریوم رو با ماهی بم فروخته
    تو این مدت که چرخه بخواد برقرار بشه ماهیاشو چیکار کنم ک اذیت نشن؟
    اصن چطوری ماهیا رو حملشون کنم؟
    خواهش میکنم راهنماییم کنید من گیج شدم واقعا

    پاسخ
    1. مجتبی

      سلام
      شما باید چرخه رو با استفاده از باکتری ساز طی کنید مطالب همین قسمت رو مطالعه بفرمایید.
      ضمنا به آب کلر دار نباید باکتری ساز اضافه کنید چون باکتری ها از بین میرن.
      هر زمان که آب رو تعویض کنید چرخه به هم میخوره و باید سیکل رو طی کنید و ربطی به دسته دوم بودن آکواریوم نداره.

      پاسخ
      1. پویا

        خیلی ممنون آقا مجتبی ولی دیگه خریدم کاریش نمیشه کرد
        اینو جواب ندادین ک چجوری ماهی ها رو حمل کنم ک کمترین آسیب بهشون زده بشه؟
        باید با آب خود آکواریوم جا به جاشون کنم؟
        و سوال دوم اینکه طبق صحبت های شما حداقل ۲۴ ساعت زمان واسه پریدن کلر آب و ۲۴ ساعت هم واسه عملیات باکتری سازی وقت لازمه یعنی ۲ روز ( اگه بیشتر وقت میخواد بم بگین) تو این مدت ماهی ها رو کجا نگه داریشون کنم ک خدا نکرده تلف نشن یا عمرشون کم نشه
        چون همونطور ک گفتم آکواریوم با ماهی از کسی خریدم
        ماهی ها هم کوی بلک گوست و لجن خوار

        پاسخ
        1. مجتبی

          سلام
          ۱ – ماهی ها رو داخل یک سطل بزرگ با همون آب آکواریوم قبلی و با داشتن بخاری و دماسنج و پمپ هوا نگهداری کنید.
          ۲ – نه ما کی گفتیم دو روز باید صبر کنید ؟؟؟!! ۲۴ ساعت صبر میکنید کلر آب میپره و بعدا باکتری ساز استفاده میکنید و بلافاصله ماهی ها رو هم میتونید اضافه کنید مشکلی نداره دیگه نیازی نیست بعد از مصرف باکتری ساز ۲۴ ساعت صبر کنید اگر جایی چیزی غیر از این بنده گفتم خب حتما اشتباه گفتم و یا درست گفتم و شما بد متوجه شدین.
          این ماهی ها معمولا مقاوم هستن فقط در ظرف قرمز رنگ نگهداریشون نکنید که ممکنه سکته کنن.

          پاسخ
          1. پویا

            ممنون آقا مجتبی آخه بالا نوشته بود عملیات سیکل میتونه ماهی رو از بین ببره واسه همین همچین برداشتی کرده بودم
            بازم ممنون که آگاهم کردین

            پاسخ
            1. مجتبی

              سلام
              بله دوست عزیز طی شدن سیکل به روش سنتی میتونه هر ماهی رو از پا در بیاره و یا حداقل عمر ماهی رو کم کنه اما اون مخصوص روش سنتی هست نه با استفاده از باکتری ساز چون در روش استفاده از باکتری ساز همون لحظه باکتری مفید وارد آب میشه و اصلا شوکی به ماهی وارد نمیشه و بهترین روش هست و برای حساس ترین ماهی ها هم جواب میده این دو تا حالت ور با هم قاطی نکنید.

              پاسخ
  12. ma250

    سلام
    من یه باکتری سازجی بی ال گرفتم،حالامیخام آکواریوم رو راه اندازی کنم،بعدازاینکه۲۴ساعت ازریختن آب گذشت باکتری سازواضافه میکنم
    حالاچقدرصبرکنم تابتونم ماهی اضافه کنم؟!؟
    چندوقت یه بارسیفون کنم باتوجه به استفاده ازباکتری ساز؟!؟
    هروقت سیفون میکنم،بایددوباره ازباکتری ساز استفاده کنم؟!؟
    آکواریوم حدود۳۰۰لیتره،فیلترداخلی دارم،میخام گلدفیش بریزم

    پاسخ
    1. mehdi118

      سلام
      بعد چند ساعت از اضافه کردن باکتری ساز میتونین ماهی اضافه کنین.
      با توجه ب اینکه میخواین گلد فیش نگهداری کنین حتما هر هفته سیفون ۳۰% بزنین.
      توی تانک جریان اب شدید وجود نداشته باشه, چون برای گلد فیش مضره و سبب تحلیل رفتن انرژی و بروز بیماری میشه.
      تغذیه ترکیبی با چربی کم و بالا نگه داشتن کیفیت اب, ثابت موندن دما در حدود ۲۴, استفاده هفته ای یک وعده از اسفناج و نخود فرنگی نیم پز, و استفاده نکردن از غذای رنگساز و دل برای گلدفیش توصیه میشه.
      موفق باشید.

      پاسخ
  13. ناشناس

    می خواستم بدونم برای اسکار میشه از روش سنتی استفاده کرد.

    پاسخ
  14. farhad p

    سلام
    میشه استفاده کرد اسکار ماهی قوی ای هست ولی از عمر ماهی کم میشه و در برابر بیماری ها ناتوان میشه و زود مریض میشه.
    و معلوم نیست که سیکل طی شده یا نه باید تست بگیرین ولی اگه از باکتری ساز استفاده کنین ۲۴ ساعته طی میشه.

    پاسخ
  15. ma250

    ممنون داداش
    بعدازهربارسیفون کردن،دوباره ازباکتری سازاستفاده کنم؟
    سیفون کردنو فقط از رو آب انجام بدم یاهرهفته شنهارو هم سیفون کنم؟!؟
    هرهفته باید۱۰۰لیترآب عوض کنم؟!؟
    زیادنیست؟

    پاسخ
    1. mehdi118

      نه باکتری ساز نمیخوای! فقط سرامیک تو سیستم فیلتراسیونت حتما قرار بده.
      سیفونم از کف لا بلای سنگا حتما آت آشغلا رو بکش با سیفون کننده های دستی یا برقی.
      اگه تونستی هر چند تا گلد فیش داشتی برا هر دو تا یدونه کف خوار اضافه کن تو تانک.
      سیفونم حدود ۸۰ لیتر باید بزنی! چون گلد فیش خیلی کثیف میکنه ابو, و برای سالم بودنش باید انجام بدی. در ضمن اب بدون کلر باشه و یه روز مونده باشه برای اضافه کردن تو تانک در غیر اینصورت باکتری ها میمیرنو سیکلت بهم میخوره.

      پاسخ
  16. Reza

    سلام
    به تازگی یدونه آکواریوم گرفتم و هنوز ماهی توش ننداختم به خاطر ترس از طی شدن چرخه و سالم نموندن ماهیا …. شهرستانم و اینجا کلا اعتقادی به طی شدن چرخه بدون ماهی ندارن یعنی نه قرص و نه محلولی برای فروش دارن . لطفا کمک کنین از چه ماهی استفاده کنم؟ خیلی جاها نوشتین زبرا … میتونم از گوپی استفاده کنم؟ به سرسختی زبرا هست؟؟
    البته میدونم گارم غیر انسانیه ولی دگه چاره ای ندارم
    ممنون

    پاسخ
    1. mehdi118

      سلام
      متاسفانه خیلی جاها این مشکل هست. از زبرا و کپی میتونین استفاده کنین. نیم روز بعد انتقال به ابِ حداقل ۱ روز مونده با اکسیژن رسانی کافی, تغذیه شون کنین. دما هم رو ۲۶ تا ۲۸ ثابت نگه دارین.

      پاسخ
  17. amin

    سلام من ۲عدد ماهی پرت دارم که مثله اینکه تخم گزاری کردن ماهی ماده روی تخم ها شنا میکنه ونسبت به ماهی های دیگه حالت تهاجمی داره میخواستم بدونم چه باید کرد.
    ممنون

    پاسخ
  18. farhad p

    سلام
    هیچ کاری نباید بکنید پرت نر عقیم هست و قدرت بارور کردن تخم هارو نداره.

    پاسخ

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *