بیماری اورنیتوز (مهم مهم) | بیماری و درمان قناری

این بیماری در اثر میکروبی از خانواده کلامیدیاها (Chlamydiceae)‌ به نام کلامید یاپسیتاسی(Chlamydia pscittaci)‌  ایجاد شده و معمولاً‌  از پرندگان به انسان منتقل می شود و در انسان علائمی  شبیه ذات الریه (pneumonia)    همراه با سرفه های شدید و تب ایجاد می کند . این بیماری به ندرت در قناری دیده می شود و بیشتر  به پرندگان خانواده طوطی ها (Psithacosis)‌ خوانده می شود  ولی در سایر پرندگان و حیوانات به آن اورنیتوز (Ornithosis)‌ گفته می شود. معمولاً راه انتقال بیماری از طریق خشک شدن مدفوع و ترشحات آلوده پرندگان مبتلا و بعد استنشاق آن ها توسط انسان یا پرنده حساس می باشد. هم چنین از طریق گاز گرفتن پرندگانی همچون طوطی ، بیماری به سایر حیوانات منتقل می شود تا به حال انتقال بیماری به انسان از طریق طوطیان ، کبوتران ،  بوقلمون ، قناری ، فینچ ،‌اردک ، مرغابی ، پرندگان دریایی و به طور کلی بیش از ۷۰ گونه از پرندگان مختلف گزارش شده است.

علائم بیماری در  پرندگان شامل مشکلات تنفسی ،عطسه ، سرفه ، صدای خس خس در هنگام نفس کشیدن ، آبریزش از چشم و بینی ،‌ تجمع مواد چرکی و کوورت  بستن در کناره های چشم و بینی می باشد. پرنده پف کرده ،  تب دارد ،‌در گوشه ای می نشیند و اغلب اسهال داشته و به تدریج  لاغر شده و تلف می گردد.

در برخی موارد،  شکل خفیف بیماری رخ داده و پرنده پس از مدتی خود به خود بهبود یافته ولی هیچگاه از عامل بیماری  پاک نیمی شود و برای سایر حیوانات و انسان خطر آفرین می گردد . زیرا به طور دائم  یا متناوب عامل بیماری را از طریق مدفوعش در محیط پخش می کند.

در مواردی که بیماری پیشرفت کرده باشد ، عوارض زیر را می توان در کالبدگشایی مشاهده کرد :  افزایش حجم و پرخونی طحال و گاهی نقاط خاکستری ناشی از نکروز در سطح آن ،‌تورم ، افزایش حجم ، زرد شدن و گرد شدن لبه های کبد و گایه کانون های نکروزی خاکستری رنگ در سطح آن ،  تجمع ترشحات چرکی در کیسه های هوایی و کدورت و ضخامت آن ها ، ترشحات سروزی و فیبرینی  در حفره پریکارد قلب و بالاخره پرخونی دستگاه گوارش.  معمولاً‌ ریه ها  دارای ضایعات ماکروسکپیک نمی با شند .

در تشخیص بیماری ،  سابقه تماس با پرنده مریض و یا خرید پرنده ای جدید ،‌می تواند راهنما باشد.

علائم درمانگاهی  و کالبدگشایی بسیار مشخص می باشند ولی جهت تأیید تشخص ،‌نیاز به آزمایشگاه می باشد. روش های مختلف آزمایشگاهی از جمله تهیه گسترش از بافت های مشکوک و مشاهده اجسام LCL ‌ (Levinthal – Coles – Lille)‌  در داخل سیتوپلاسم ماکروفاژها و با استفاده از آزمایش CFT ‌ (Complement Fixation Test) ‌ در مورد خون های مشکوک ، به کار گرفته می شوند.

پیشگیری با قرنطینه کردن  پرندگان تازه خریداری شده و آزمایش مدفوع آن ها امکان پذیر است. ولی در مواقعی که تعداد پرندگان خریداری شده زیاد باشد ،‌می توان یا دز پیشگیری کننده و یا درمان کننده ، آن ها را تیمار کرد.

جهت درمان این بیماری می توان از آنتی بیوتیک های خانواده تتراسیکلین استفاده کرد. در درمانی دقیق برای پرندگان  مختلف ،‌متفاوت بوده و از حوصله بحث خارج است و حتماً‌ باید تحت نظر دکتر دامپزشک  متخصص تعیین گردد.  چرا که با درمان نامناسب ممکن است عوارض درمانگاهی بیماری از بین رفته  ولی پرنده به صورت ناقل بیماری باقی بماند و اطرافیانش را بیمار سازد. برای قناری می توان ۵۰ میلی گرم کلرتتراسیکلین  را در هر ۱۰۰ گرم دان مخلوط نموده و حداقل به مدت ۳۰ روز متوالی در اختیار او قرار  داد.

منیع:سایت قناری الوند